Explosie

“Ik kwam net terug uit Nederland,” vertelt de adjunct-directeur. “Tijdens de explosie zat ik thuis (in Libanon, red.) mijn verplichte quarantaine van twee weken uit. Mijn man en kinderen bleven in Europa en daar ben ik nu dankbaar voor.” Voor Speek was het in eerste instantie onduidelijk wat de explosie was. “Ik dacht dat het een bom was, daarna een aardbeving. Ik heb het zelf niet gezien, maar deskundigen vergelijken het met een atoombom.” Na de klap hadden veel gebouwen om het appartementencomplex van Speek geen ruiten meer, maar zij wonderbaarlijk genoeg wel. “Ik denk dat ik een engeltje op mijn schouder had.”

Lees ook
Beiroet opgeschrikt door verwoestende explosie: dodental loopt op tot 135

Daarna begon de chaos: ruim 100 doden, vermissingen, duizenden gewonden en zo’n 300.000 daklozen. Ook het UNICEF team in Beiroet is getroffen. “Het is een grote klap voor het team. Meerdere mensen hebben geen huis meer of liggen in het ziekenhuis. Daarbij is een van mijn collega’s helaas zijn vrouw verloren. Dat doet veel met het team.”

Tegelijkertijd is de saamhorigheid des te groter. “We zorgen voor elkaar en proberen tijd door te brengen met familie en naasten. Degenen die wat meer kunnen geven, geven ook meer. Dat maakt ons nog steeds operationeel en we kunnen de situatie hier aanpakken. Dat is heel mooi om te zien.”

Kinderen

UNICEF richt zich vooral op Libanese kinderen. Die hebben al heel wat te verduren gehad. “Libanon heeft te maken met een grote vluchtelingenstroom, armoede, protesten, een regering die niet functioneert en een economische crisis. Toen kwam daar corona en de daarbij behorende lockdown nog eens bovenop”, legt Speek uit. “Voor veel kinderen was het al een moeilijk jaar. Hun mentale gezondheid raakte in de knel en vanwege de economische crisis en het coronavirus zien we dat geweld en drugsgebruik onder jongeren toeneemt.”

Begin oktober probeerde UNICEF zo’n 1,3 miljoen kinderen te helpen. Door de economische crisis werden dat er 1,5 miljoen en door deze nieuwe ramp is het aantal opgelopen tot 1,7 miljoen. “Een grote hulpvraag die wij niet aankunnen. Daarom moeten we soms moeilijke keuzes maken. Waarom helpen we het ene kind wel en het andere niet?”

Lees ook
Waarom de explosie in Beiroet zo ingrijpend is: ‘Dit is het zoveelste trauma’

Hulp

Nu is UNICEF vooral druk met het traceren van gezinnen. “Veel kinderen zitten zonder ouders, ook in het ziekenhuis. Voor hen hebben we een speciale hulplijn opgezet, zodat kinderen hun familieleden sneller terug kunnen vinden.” Ook houden ze zich ook bezig met de traumaverwerking en geven ze ouders advies over hoe ze de situatie het best met hun kinderen kunnen bespreken.

Maar dat is niet alles. “We voorzien ook in de basis, zoals water en hygiënische pakketten uitdelen en de medische zorg op gang houden”, zegt Speek. Op de plaats van de explosie stond ook de grootste opslag voor medische goederen, zoals vaccinaties en medicijnen. “We zijn druk bezig om dat veilig te stellen, aangezien de gezondheidssystemen door het coronavirus al overbelast waren.” Daarbij zijn er bij de klap ook tien containers vol mondkapjes, maskers en handschoenen verloren gegaan. UNICEF probeert die voorraad weer aan te vullen.

Wanhoop

Libanon heeft al jaren te maken met ellende. Volgens Speek zijn de inwoners moe, bang en getraumatiseerd. “Ondanks dat het getroffen gebied van Beiroet tamelijk ‘goed’ was, hadden ze het al moeilijk tijdens de crisis. Hoe gaan ze hier bovenop komen? Daar ligt de wanhoop.” Hoe lang dit gaat duren en wat de gevolgen op lange termijn zijn weet niemand, wat maakt dat vooral de kinderen in onzekerheid leven.

“De generatie Libanese ouders waren kind tijdens de burgeroorlog. Tijdens de gevechten gingen deze kinderen gewoon nog naar school en was de economie redelijk. De kinderen van dit decennium hebben met een hele andere moeilijkheid te maken. En als ik de Libanese ouders moet geloven, vinden ze deze periode moeilijker dan de burgeroorlog.”

Lees ook
Dit kun je doen om slachtoffers in Beiroet te helpen