Jan-Willem de Leeuw werkt als gynaecoloog in het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam. Hij ziet regelmatig cannabisgebruik onder zwangere vrouwen. Zorgelijk, zo vertelt hij aan LINDA.
“Het kan gedragsproblemen bij pasgeboren kinderen veroorzaken”, zegt De Leeuw.
De Leeuw is 25 jaar werkzaam als gynaecoloog. De laatste vijftien jaar ziet hij steeds vaker cannabisgebruik onder zwangere vrouwen. “Dit heeft te maken met de populatie mensen die we binnen het ziekenhuis krijgen bij de afdeling verloskunde. Met de verhuizing en fusie van enkele buurziekenhuizen is ons ziekenhuis een echt binnenstadziekenhuis geworden. Hiermee is de populatie patiënten binnen onze afdeling fors veranderd, en daarmee ook de problematiek van onze zwangere patiënten”, vertelt De Leeuw.
De afdeling verloskunde is tien jaar geleden opnieuw ingericht en enorm gegroeid, legt hij uit. “Het type patiënt is veranderd, we zien meer sociaal-economische problematiek en psychosociale problematiek. Daarmee is dit een andere clientèle dan we hadden, met meer rook-, drink- en andere verslavingsproblemen.”
Voor het ongeboren kind kan het cannabisgebruik groeivertraging tot gevolg hebben. Roken kan al leiden tot te kleine baby’s, maar gebruik van cannabis erbij is nóg slechter. “De vrouwen zijn zelf vaak voor de zwangerschap al veel minder gezond, waardoor we vaker meerdere problemen tegelijkertijd zien, zoals hoge bloeddruk, naast te slecht groeien van de baby. Het zijn problemen die op elkaar ingrijpen. Het is moeilijk hard te maken wat de rol van iedere factor is, maar iedereen die begint aan kinderen en cannabis gebruikt, heeft meer risico’s op problemen.”
Het cannabisgebruik tijdens de zwangerschap kan problematisch zijn voor het kind. “De werkzame stof in cannabis, THC, gaat door de placenta en komt ook in de moedermelk. Kinderen van moeders die blowen kunnen na de geboorte afkickverschijnselen vertonen en mogelijk op latere leeftijd gedragsproblemen hebben. Maar het lastige is dat gedragsproblemen bij kinderen vaak veel verschillende oorzaken hebben. Het is moeilijk uit te maken wat de rol van cannabis daarin precies is.”
Mario’s moeder werd door haar man gedwongen alcohol te drinken tijdens zwangerschap
Meerdere keren per maand ziet De Leeuw met zijn team blowende moeders voorbijkomen. Soms geven vrouwen het toe bij de centrale intake aan het begin van de zwangerschap. “Ook krijgen we met regelmaat mensen via de eerste lijn verwezen door verloskundigen en is het daar al bekend. Dan krijgen wij dat ook te horen.” Heeft de moeder het niet zelf opgebracht, komen gynaecologen er vaak snel genoeg achter tijdens de zwangerschap. “Dan bespreken we het met de vrouwen. Wanneer we weten van het gebruik, controleren we regelmatig de urine om te weten of ze nog gebruiken. Ook om uit te sluiten of er ook andere middelen gebruikt worden.”
De vrouwen krijgen hulp van verschillende afdelingen binnen het ziekenhuis. “We willen niet alleen de medisch technische kant aanvliegen. De vrouwen krijgen een gesprek over eventuele andere problemen. Hoe ziet hun omgeving eruit? Hoe wonen ze? Werken ze? Wat is hun inkomen? Hoe is hun eventuele relatie? Dan kunnen ook de afdelingen maatschappelijk werk en psychologie van ons ziekenhuis in beeld komen, via onze Goede Start Poli. We hopen de mensen op weg te helpen en ze eventueel te verwijzen naar instanties waar ze tijdens en na hun zwangerschap naartoe kunnen, zodat de zorg niet eindigt zodra het kind geboren is.”
Stoppen vinden de vrouwen vaak heel moeilijk, zoals bij iedere verslaving, licht De Leeuw toe. “Ze denken dat als ze eenmaal zwanger zijn, het geen zin meer heeft om te stoppen. Dat lezen ze op sociale media, en dan zien ze dat als waarheid. Vraag altijd advies aan een arts en geloof niet altijd wat je op sociale media leest. Dat geldt trouwens voor alle medische informatie. Stoppen met roken en cannabisgebruik tijdens de zwangerschap heeft wel degelijk zin. Als er ooit een moment is in het leven om gemotiveerd te stoppen, dan is het toch wel de zwangerschap, probeer ik duidelijk te maken.”
De Leeuw raadt de vrouwen in ieder geval aan te minderen wanneer stoppen niet lukt. “Dan stel ik voor dat ze het beperken naar vier sigaretten. Mijn ervaring is dat dit vaak werkt. Dan vertellen ze uit zichzelf, misschien met trots, dat het ze lukt om te minderen.” De gynaecoloog probeert de partner er ook bij te betrekken. “Als die rookt, dan is het voor de zwangere heel moeilijk om te stoppen. Het is ook hun verantwoordelijkheid. Dan zeg ik: ‘Jouw vrouw is zwanger, maar jij bent in verwachting. Misschien moet dat een reden zijn om een keer te stoppen.’ Als het een gezamenlijke effort is, wil het misschien lukken.”
Huisarts Nadia geeft medisch advies via TikTok: 'Eendenbekfilmpje ging viraal'
Het zijn echt niet allemaal hopeloze gevallen, benadrukt De Leeuw. “We hadden een vrouw die in een slechte relatie zat en werkloos was. Met behulp van instanties heeft ze werk gevonden. Daardoor kwam regelmaat en kon ze haar eigen sociale en economische bestaan opbouwen. We kwamen haar vijf jaar geleden tegen. Ze is erin geslaagd eruit te breken, heeft geen contact meer met die partner en haar nieuwe relatie verloopt hartstikke goed.”
Dat motiveert, vertelt hij. “Voor alle medewerkers die hebben geholpen is dat motiverend. Het lukt gelukkig met regelmaat om vrouwen uit zo’n situatie te helpen.”
De Leeuw denkt dat het een grootstedelijk probleem is. “Daar zie je een grotere concentratie van mensen die minder gezond zijn en minder gezondheidsvaardigheden hebben. Daardoor komt zo’n zwangerschap waarschijnlijk vaker aan het licht in steden waar die problemen zich concentreren.”
Door zijn ervaringen te delen, hoopt hij dat er meer aandacht komt voor cannabisgebruik onder zwangeren. “Meer mensen moeten beseffen dat het echt slecht is voor de zwangerschap en het de risico’s in de zwangerschap verhoogt, terwijl dat niet hoeft.”
Cannabisgebruik steeds gevaarlijker: 'Toename psychische aandoeningen'
