Vanaf vandaag tonen in de Amsterdamse galerie 5&33 vijftien artiesten hun kunst. Zij hebben allen één ding gemeen: ze moesten hun land verlaten en een nieuw leven opbouwen.
Eén van hen is de 28-jarige Yara Said, geboren in Damascus, nu woonachtig in Amsterdam.
Wij spreken met Yara – maar niet over haar vlucht uit Syrië, of haar leven daar. Dat is namelijk waar mensen het altijd over willen hebben, vertrouwt ze ons toe. Yara zelf heeft het liever over haar kunst en de expositie. “Als je een vluchteling bent, wil iedereen dáárover praten. Maar een vluchteling ben ik pas vier jaar. Ik schilder al 25 jaar.”
Desondanks gaan gesprekken zelden over kunst, “wat heel gek is, want dit is een kunstexpo.” Het doet Yara verdriet dat zoveel mensen met wie ze praat, focussen op haar persoonlijke verhaal. “Ik ben een mens, ik heb emoties. Kunst is hoe ik met die emoties omga.”
De groep artiesten die hun werk laat zien in 5&33, hebben “min of meer dezelfde ervaring”, maar: “We zijn niet dezelfde persoon. We hebben andere levens gehad. We zijn niet tegelijkertijd weggegaan uit ons land.” De ruim veertig werken die in 5&33 zijn te zien, zijn erg uiteenlopend. “Daarmee krijgen we onze individualiteit terug.”
Yara trok vier jaar geleden weg uit Damascus, waar ze student in de fijne kunsten was. In Amsterdam doet ze nu haar master aan het Sandberg Instituut van de Gerrit Rietveld Academie. “Heerlijk”, vindt ze. “In mijn thuisland is kunst vaak conservatief. Rietveld is een heel progressieve school. We hebben niet eens een puntensysteem.”
Makkelijk om binnen te komen is de school – zoals het een goede kunstacademie betaamt – niet. “Ik kreeg veel begeleiding bij het schrijven van mijn motivatiebrief en portfolio. Met de vriendin die me daarbij hielp, heb ik de Salwa Foundation opgezet, die kunstenaars met dit soort zaken helpt.” Volgens Yara steunen kunstenaars elkaar waar mogelijk in Amsterdam. “Er heerst geen competitieve sfeer.”
Van oorsprong is Yara schilder, maar sinds ze in Amsterdam woont en aan veel diverse media bloot wordt gesteld, experimenteert ze met verschillende kunstvormen. Haar Syrische wortels komen terug in die kunst. “Al jarenlang doen westerse media verslag van situaties in niet-westerse landen. Met deze kunstexpo is het andersom. Het verhaal wordt een keer van binnenuit verteld.”
Lees ook
Voormalig vluchteling Mauro toont voor het eerst zijn gezin
En, zo benadrukt ze, dat hoeft niet met woorden. “Ik spreek geen Nederlands, en Engels is niet mijn moedertaal. Als ik mijn verhaal vertel aan een Nederlandse journalist, die Engels ook niet honderd procent beheerst, gaat er altijd een klein deel van het verhaal verloren. Met kunst is dat niet zo. Kunst kent geen taalbarrière.”
Twee voorbeelden van Yara’s kunst:
De kunstwerken in 5&33 zijn gecureerd door onder meer Selwyn Senatori en allemaal te koop. Een deel van de opbrengst gaat naar Movement on the Ground, de vluchtelingenorganisatie van Johnny de Mol. Die gebruikt het geld voor een kunstproject voor vluchtelingenkinderen op Lesbos. Meer informatie over de expo vind je hier.
