Bloemetjes + bijtjes

Menselijke voortplanting begint – meestal – met sperma dat via zaadvloeistof naar een eicel reist en het bevrucht. Die eicel hecht zich aan de baarmoederwand, en voilà, het ontwikkelingsproces van een baby begint.

Maar. Het immuunsysteem van de vrouw kan de bevruchte eicel ook afwijzen als iets ‘vreemds’ en juist voorkomen dat ze zwanger wordt. Zaadvloeistof bevat eiwitten die deze immuunrespons dempen, waardoor het vrouwenlichaam wordt aangemoedigd om de embryo te accepteren – dat was al bekend. Of sperma deze reactie beïnvloedt, was tot nu toe niet duidelijk.

Onderzoekers van de Universiteit van Adelaide ontdekten dat spermacellen zélf ook signalen sturen om het vrouwenlichaam te overtuigen zwanger te worden. Enfin, sperma blijkt dus tot meer in staat.

Lees ook
Wit, plakkerig of waterig: alles wat je wil weten over het goedje van de man

Het onderzoek

Vrouwelijke muizen deden het met spermaproducerende mannetjes en met gesteriliseerde mannetjes (die dus zaadvloeistof produceerden zonder sperma). ‘Intacte’ mannetjesmuizen veroorzaakten een sterkere immuuntolerantie bij de vrouwtjes dan de gesteriliseerde beestjes. Dat ontdekten de onderzoekers door grotere veranderingen in vrouwelijke genen.

Vervolgens bootsten de onderzoekers de sperma-interacties met vrouwelijke cellen na in een laboratorium. Ze spoten sperma in die cellen en stelden vast dat het direct verantwoordelijk was voor de veranderingen.

Lees ook
Sofie’s lichaam stoot sperma af: ‘Prednison was voor mij de oplossing’

Conclusie

De gezondheid van sperma beïnvloedt de kansen op een gezonde baby, concluderen de onderzoekers. Factoren als leeftijd, voedsel, gewicht, alcohol en roken, en blootstelling aan chemische stoffen in de omgeving kunnen de kwaliteit beïnvloeden. En ze kunnen dus grotere gevolgen hebben voor de gezondheid van de zwangerschap dan eerder aangenomen.

Tientallen miljoenen stellen wereldwijd worstelen met onvruchtbaarheid, en miskramen, zwangerschapsvergiftiging en doodgeboorte worden gelinkt aan de vrouwelijke immuunrespons tijdens de voortplanting. Nu bekend is dat sperma die immuunrespons kan beïnvloeden, kunnen onderzoekers mogelijk nieuwe manieren vinden om onvruchtbaarheid te behandelen.

Lees ook
Maartje (38) is (nog) kinderloos: ‘De angst om nooit moeder te worden is groot’

Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Research-tijdschrift Communications Biology. Lees het hier helemaal.