Twee jaar geleden werd de ‘EU-Turkije-deal’ gesloten. Yara Boff Tonella (32), persvoorlichter van Amnesty Nederland, ging naar Lesbos en Samos en zag dat die deal weinig heeft opgeleverd.
Wij spraken Yara over de erbarmelijke omstandigheden die ze in de kampen gezien heeft.
Lees ook
Linda de Mol diep onder de indruk van vluchtelingenkamp en werk neef Johnny op Lesbos
Op 18 maart 2016 werd de zogenoemde ‘EU-Turkije-deal’ gesloten tussen de Europese Unie en Turkije. De deal houdt onder meer in dat migranten en vluchtelingen die aankomen op Griekse eilanden meteen worden teruggestuurd naar Turkije. Yara ging met twee andere vrouwen van mensenrechtenorganisatie Amnesty International naar Griekenland en ontmoette daar mensen die al maanden op dezelfde plek zaten.
Yara legt ons uit hoe dat kan. “Het is een mensenrecht als vluchteling om asiel aan te vragen in een veilig land en dat doen veel vluchtelingen dan ook in EU-landen, zoals Griekenland”, aldus Yara. “Ze moeten op de Griekse eilanden hun procedure afwachten en van het terugsturen naar Turkije komt weinig terecht. Hierdoor belanden ze in een soort niemandsland.”
Yara:
Dat niemandsland ligt tegen de bergen op de Griekse eilanden. Hoewel de eilanden bekend staan als een prachtige vakantieplek, zijn de vluchtelingenkampen totaal het tegenovergestelde. “Het ene moment waren we bij een pittoresk haventje, het andere moment in een soort gevangenenkamp”, vertelt Yara ons. Zo staan er hoge hekken en prikkeldraad om het vluchtelingenterrein heen. “Wanneer je er naartoe loopt, komt de stank van afval en riolering je al tegemoet.”
Yara en haar collega’s hadden als doel vrouwen te spreken. “Iedereen heeft het daar natuurlijk zwaar, maar vrouwen zijn toch vaak kwetsbaarder.” Dat vrouwen het moeilijk hebben in de kampen, blijkt wel als ze de verhalen van eerste hand hoort. “Ze vertelden me over verkrachtingen, aanrandingen en zelfmoorden. Ik wil lezers eigenlijk niet overrompelen met zulke zware termen, maar zo zijn de feiten helaas. Elke dag in zo’n kamp is een strijd.”
“Het zijn echt geen luxe dingen waar ze om vragen: het gaat om basisvoorzieningen. Ze hebben geen warme plek om te slapen, het eten is vaak niet goed waardoor mensen ziek worden en het is er niet veilig.” De aanwezige politie gedraagt zich meer als bewakers die alleen de ergste opstanden in bedwang houden. “Aangiftes worden niet serieus genomen: ‘Je komt toch uit Afghanistan? Zeur dan niet. Wees blij dat je in een veilig land bent’, krijgen de vrouwen die aangifte doen te horen.”
Hoe is deze situatie volgens Yara te veranderen? “Het is heel belangrijk dat dit verhaal verteld wordt. Het is toch ongelofelijk dat dit zich afspeelt in ‘ons’ Europa? We willen met meer bekendheid de politieke druk opvoeren.” Alleen dan kan er volgens Yara iets gedaan worden. “Deze deal is duidelijk geen succes. Er moeten andere oplossingen komen en Nederland zal sowieso meer vluchtelingen moeten opnemen om deze mensen uit hun verschrikkelijke situatie te halen.”
