Thysia Huisman (48) wordt op haar achttiende verkracht door een Franse modellenagent. De eerste persoon die ze het vertelt, bevestigt dat het haar eigen schuld is. Pas jaren later vertelt Thysia haar (hele) verhaal.
In een korte film van Sunny Bergman vertellen Thysia en vijf andere slachtoffers van seksueel geweld wat victim blaming met hen heeft gedaan.
Van ‘had je te veel gedronken’ tot ‘waarom heb je geen nee gezegd’: 75 procent van de mensen slachtoffer zijn van seksueel geweld krijgen tenminste één beschuldigende reactie als ze anderen in vertrouwen nemen. Die reacties zijn vaak net zo traumatisch als de ervaring zelf. “Bijna iedereen die seksueel geweld meemaakt, veroordeelt zichzelf”, zegt klinisch psycholoog Iva Bicanic van het Centrum Seksueel Geweld in de documentaire. “Vragen over hoe en waarom bevestigen deze schuld- en schaamtegevoelens. Dat maakt het nog moeilijker om hulp te zoeken.”
Zo ook voor Thysia, vertelt ze aan LINDA.nl. Op haar achttiende verblijft ze voor werk in het huis van Jean-Luc Brunel in Parijs. Hij is niet alleen een machtige modellenagent, maar blijkt jaren later ook de belangrijkste meisjesronselaar van Jeffrey Epstein. Thysia verbleef bij hem thuis, en hij maakte vanaf het begin seksueel getinte opmerkingen. Op haar laatste avond drogeert en verkracht Brunel haar. “Ik had nog wel herinneringen aan die avond. Ik wist dat hij me op bed duwde, mijn kleren scheurde, overal aan me zat en me penetreerde.”
De volgende ochtend neemt Thysia de eerste trein naar België. Daar probeert ze haar agent uit te leggen wat er is gebeurd. “Ik schaamde me zo voor wat me was overkomen, dat ik het woord verkrachting niet durfde te gebruiken. Ik zei: ‘Die man doet dingen die niet oké zijn. Hij heeft aan me gezeten.” De agent reageerde lacherig. “Ze zei: dat hoort erbij, je moet het een beetje in je voordeel gebruiken. Alsof ik me aanstelde. Dat bevestigde voor mij dat het mijn schuld was en dat ik mijn mond moest houden.”
Na die eerste vorm van victim blaming neemt Thysia bijna dertig jaar lang niemand (volledig) in vertrouwen. Maar als vier jaar geleden #metoo losbarst, herkent ze zich in de vele verhalen. “Ik was op dat moment ook in therapie en moest mijn levensverhaal vertellen. Ik ben er toen voor het eerst echt over gaan praten en schreef mijn boek, Close-up. Dat was heel helend.” Als de zaak Epstein in het nieuws komt, doet ze alsnog aangifte tegen Brunel.
Als Thysia voor het eerst haar verhaal doet in de media, krijgt ze ‘veel shit’ over zich heen. “Internet trollen schreven dat ik een dom modelletje was of een hoer. Waarom logeerde ik bij hem, en had ik niet gewoon teveel gedronken? Anderen zeiden: ‘waarom komt ze er nu pas mee? Dat geloof ik niet.'” Vooral dat laatste komt heftig binnen. “Ik verweet het mezelf dat ik zo lang had gewacht om mijn verhaal naar buiten te brengen en aangifte te doen. Ik werd door die opmerkingen in mijn schuldgevoel bevestigd.”
Ook reacties die goed bedoeld zijn, komen soms hard binnen. “Vriendinnen die ook model waren geweest, zeiden: ‘Daar heb ik nooit last van gehad.’ Dat gaf dan toch weer het gevoel dat het aan mij lag.” Anderen vroegen zich af waarom ze het er jaren later nog over wilde hebben. “Ze zeiden dat ik het beter kon vergeten. Dan schoot er toch weer door me heen of het niet tóch mijn eigen schuld was, en dat ik het naast me neer moest leggen.”
Boek van Thysia over verkrachting door Epsteins 'meisjesronselaar' wordt serie
In de documentaire is te zien hoe bijna iedereen – man, vrouw, jong of oud – (onbewust) bij misbruikverhalen eerst naar het slachtoffer wijst. Zelfs als het slachtoffer voor hen staat. Schokkend, vindt Thysia. “Mensen willen eerst vragen stellen om te bepalen of ze je echt geloven. Ik was daar achteraf echt stuk van. Daardoor snapte ik wat Iva (Bicanic, red.) met ‘second rape’ bedoelde. Victim blaming is net alsof je nog een keer verkracht wordt.”
Tegelijkertijd begrijpt Thysia wel waarom mensen zo reageren. “Ik heb zelf ook weleens iemand veel vragen gesteld omdat ik wilde weten hoe het zat.” We willen aan onszelf bewijzen dat het ons niet kan overkomen, denkt ze. “Onbewust denk je dan: ik zou niet bij een modellenagent logeren of met een Tinder-date naar huis gaan – ik ben wel verstandig en dus veilig.”
Als haar Belgische agent anders had gereageerd, had Thysia de verkrachting niet zo lang voor zichzelf gehouden. “Bij die eerste reactie besluit je als slachtoffer of je het voor jezelf gaat houden. Ga ik hulp zoeken en aangifte doen?” Wat is wél een goede reactie als iemand seksueel geweld heeft meegemaakt? “Neem iemand serieus en sla een arm om iemand heen. Biedt troost en hang daar geen vragen of oordelen aan.”
Door haar ervaringen met victim blaming kwam Thysia in de aanvalsmodus terecht. “Ik wilde vooral sterk zijn, en mensen niet de dichtbij laten komen. Ik had een muur opgetrokken, maar daar heb ik de afgelopen jaren aan gewerkt. Ik ben weer iets zachter geworden en durf kwetsbaar te zijn.”
De vele lotgenoten die reageerden op haar boek, hielpen daarmee. “Ik werd overstelpt met reacties van mannen en vrouwen die hetzelfde hebben meegemaakt. Het is verschrikkelijk dat zoveel mensen dit moeten doormaken, maar tegelijkertijd helpt het om te realiseren dat je niet de enige bent. Seksueel geweld kan iedereen overkomen: man, vrouw, jong of oud.”
Bekijk boven het artikel de korte documentaire van Sunny Bergman, gemaakt in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
