Wist je dat je champagneglazen vooral niet te schoon moeten zijn? En dat we de heldere kleur van deze drank te danken hebben aan één vrouw? Tijd voor een smaakvolle snelcursus champagne drinken.
Kun je daarna met een voldaan gevoel een fles opentrekken op oudejaarsavond.
Eerst even over de vrouw die ook wel bekend staat als de grande dame van de champagne: Nicole-Barbe Clicquot-Ponsardin. Ze trouwde in 1798 met François Clicquot, eigenaar van een champagnehuis. Hij overleed zes jaar later, in 1805. Madame Clicquot werd dus weduwe: een onfortuinlijk lot, dat uiteindelijk ten goede kwam aan de bloei van de champagne-industrie. “Vrouwen mochten in die tijd geen financiële transacties doen, behalve als zij in hun naam aangaven weduwe te zijn”, vertelt Bob Bron, algemeen directeur bij Moët Hennessy Nederland.
Madame Clicquot besloot precies dat te doen. In plaats van het champagnehuis van haar man te verkopen, nam ze de naam Veuve aan, wat ‘weduwe’ betekent. Bron: “Sindsdien draagt het merk de naam Veuve Clicquot.”
Madame Clicquot wordt gezien als de eerste zakenvrouw van die tijd. Zo zag ze overal kans voor verbetering van de champagne en bedacht ze een manier om champagne helderder te maken. “Men dronk vroeger uit cracquelé glazen, zodat je de droesem – het bezinksel dat achterblijft vanwege het gistingsproces op fles – niet zag dansen in de bubbels. Maar daar wist Madame Clicquot wel wat op”, vertelt Bron. “In 1810 had Clicquot een heus Eureka-moment. Ze vroeg de timmerman gaten in de keukendeur te zagen, waar ze vervolgens haar champagneflessen in legde.”
De pupitre was geboren: een houten stelling waarin de champagne de zogenoemde remuage ondergaat. De remuage is een proces waarbij de flessen horizontaal in de pupitre liggen en in een periode van zes weken een achtste gedraaid worden. Ook de hoek van de fles werd iets vergroot. “Op deze manier komt de droesem in de hals terecht zodra de fles verticaal met de kurk naar beneden in de pupitre staat”, legt Bron uit. De remueur, gespecialiseerd in de remuage, wist vervolgens de fles in een handomdraai te ontdoen van de droesem in de hals. “Tegenwoordig wordt de hals bevroren. Door de druk schiet de ijsklont, inclusief de droesem, uit de fles en is de champagne mooi helder.” En dat hebben we dus allemaal te danken aan Madame Clicquot.
Heb jij naast je flessen champagne toevallig een set charmante champagne coupes staan? Dan mag je daar Madame de Pompadour óf Marie-Antoinette voor bedanken. Het verhaal gaat namelijk dat ofwel de borsten van Pompadour, ofwel die van Marie-Antoinette model hebben gestaan voor de eeuwenoude champagne coupe. “Ik omschrijf dat wel als een mythe”, stelt Bron.
Borsten of niet, volgens Bron is de coupe geen populair glas onder champagneliefhebbers. “De oppervlakte van een coupe is te groot, waardoor de bubbels snel vervliegen.” Daarbij is een wijnbeleving gebaseerd op het aanzicht, de geur en het smaakpallet. “In een coupe kun je moeilijk het boeket van de champagne ruiken.” Om die reden verliest ook de bekende flûte zijn gratie: “Dat model glas is smal aan de bovenkant, wat het minder toegankelijk maakt om de wijn te ruiken.” Voor de beste beleving adviseert Bron dan ook een champagneglas dat naar een wijnglas neigt.
En dat glas hoeft niet eens helemaal schoon te zijn. “Is het je wel eens opgevallen dat in het ene glas champagne meer mousseert dan het andere? Dat komt omdat het ene glas schoner is dan de ander.” Om mooie bubbels te krijgen, moet het koolzuurgas in de champagne zich kunnen hechten. “Daar heb je eigenlijk een ruwer oppervlak nodig. De meeste champagne glazen dan dan ook té schoon.” Zet ze dus voortaan niet meer in de vaatwasser. “Spoel ze af met heet water en droog ze met een (linnen)doek.” Het koolzuurgas hecht zich dan aan de minuscule haartjes die achterblijven in het klas.
Wil je het helemaal goed doen, dan heb je een schroevendraaier nodig. “Maak met de schroevendraaier aan de binnenkant van de kelk van het glas een paar oneffenheden.” Daar hecht het koolzuurgas zich aan. “Je krijgt een prachtig parelsnoer van bubbels. Een super feestelijk gezicht.” Proost!
We drinken betere en duurdere drank, maar door corona dreigt een champagnetekort
