In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november duikt LINDA. in de verkiezingsprogramma’s. Wat vinden politieke partijen van onderwerpen die (ook) belangrijk zijn voor vrouwen?
Deze week: gendergelijkheid en vrouwenrechten, waaronder de loonkloof, vrouwspecifieke zorg en de aanpak van femicide.
De VVD wil de Wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie invoeren om arbeidsmarktdiscriminatie tegen te gaan, omdat iedereen, ongeacht geslacht, leeftijd of afkomst, een eerlijke kans verdient. Ook wil de partij samen met werkgevers en vakbonden inzetten op een langjarige aanpak. Verder zegt de VVD niets over het overbruggen van de loonkloof.
De partij pleit voor een ‘Nationale Strategie Vrouwengezondheid’ om de kwaliteit van zorg voor vrouwen verbeteren, en zegt dat er behoefte is aan een langjarige inhaalslag in onderzoek om de gaten in wetenschappelijke kennis, opleidingen en in de spreekkamer op te vullen.
Abortus is geen misdaad en een belangrijk recht dat we beschermen, vindt de VVD. Wet- en regelgeving moet zorgen voor goede en toegankelijke abortuszorg. De partij ondersteunt het onderzoek naar de gevolgen voor de abortuspraktijk als abortus uit het Wetboek van Strafrecht wordt gehaald.
De VVD pleit voor het zwaarder straffen van medeplichtigen bij eergerelateerd geweld. Ook wil de partij een integrale aanpak tegen femicide ontwikkelen. Ze streeft ernaar om in de wet op te nemen dat uitbuiting in een relatie en gedwongen isolement strafbaar worden gesteld.
Ook wil de partij een verbod op maagdenvlieshersteloperaties en bezien in hoeverre het verbieden van maagdenvliescontroles juridisch mogelijk is.
Loonkloof in EU nog lang geen verleden tijd: vrouwen verdienen pas in 2086 evenveel als mannen
De partij van Omtzigt vindt het tegengaan van discriminatie, uitsluiting en onveiligheid op de werkvloer een belangrijk thema, ook bij de politie en justitiële diensten. De overheid moet als werkgever laten zien dat zij de kernwaarden van de rechtsstaat serieus neemt. Ze vermeldt niets over het overbruggen van de loonkloof in haar verkiezingsprogramma.
NSC noemt de huidige wetgeving over abortus evenwichtig, en vindt dat er geen wijziging nodig is. Verder wil de partij een einde maken aan gedwongen uithuwelijking en vrouwenbesnijdenis in Nederland door het bieden van voorlichting, hulp en strafrechtelijke vervolging van daders.
Het verkiezingsprogramma van NSC vermeldt verder niets over (onderzoek naar) de verbetering van gezondheidszorg voor vrouwen. Ook staat er niets over het tegengaan van femicide en geweld tegen vrouwen.
Groenlinks-PvdA wil de loonkloof tussen mannen en vrouwen definitief dichten, waarbij de overheid het goede voorbeeld geeft. Voor bedrijven willen ze zo snel mogelijk een Wet gelijke beloning invoeren, waarbij de werkgever degene is die moet aantonen dat er geen loondiscriminatie is. Ook moet de overheid kleine en grote bedrijven actief ondersteunen bij het verkleinen van de loonkloof en het bevorderen van (gender)diversiteit.
De partijen willen dat de bevordering van diversiteit en het tegengaan van sociale uitsluiting en discriminatie vastgelegd worden in CAO’s. Ook willen ze de wetgeving handhaven dat maximaal 60 procent van raden van commissarissen bestaat uit personen met hetzelfde gender, en deze uitbreiden naar raden van bestuur. In overleg met de vakbeweging willen ze de instrumenten om discriminatie te bestrijden of voorkomen versterken.
Groenlinks-PvdA wil een inclusiever zorgstelsel en een einde maken aan discriminatie in de zorg voor patiënten en professionals. De partijen willen investeren in cultuur- en gendersensitieve zorgverlening, en een breed onderzoeks- en voorlichtingsprogramma om de kennisachterstand weg te werken waar het gaat om aandoeningen of klachten die vooral voorkomen bij vrouwen of mensen van kleur. Medisch onderzoek moet diverser worden.
Ook willen ze abortus uit het Wetboek van Strafrecht schrappen, investeren in goede hulpverlening en nazorg, en optreden tegen intimidatie bij klinieken. Anticonceptie, zoals de pil en het spiraaltje, komen als het aan Groenlinks-PvdA ligt in het basispakket. Voor jongeren tot 25 jaar worden condooms gratis. Soatests bij de huisarts vallen niet langer onder het eigen risico. De criteria voor gratis soatests via de GGD’s worden soepeler.
De partijen willen de hoge cijfers wat betreft huiselijk geweld, femicide en seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld aanpakken. Dit willen ze doen via brede campagnes, het opvolgen van overheidsadviezen om dit een halt toe te roepen, het agenderen van misstanden, het confronteren van aannames en vooroordelen en het controleren van systemen. Het Verdrag van Istanbul en het VN-Vrouwenverdrag moeten worden nageleefd en de internationale implementatie van deze verdragen wordt bevorderd.
Politiek verslaggever Merel Ek: 'Met een interview in de Playboy val je als politicus in ieder geval op'
De PVV vermeldt niets over gendergelijkheid of vrouwenrechten in het verkiezingsprogramma.
De BBB wil de loonkloof, die leidt tot een lager gemiddeld uurloon voor vrouwen die hetzelfde werk verrichten als mannen, zo snel mogelijk dichten. Ze wijst erop dat dit verboden is op grond van de Wet gelijke behandeling.
De partij zegt dat iedereen in Nederland gelijke kansen en behandeling verdient, en dat racisme en discriminatie strafbaar en ontoelaatbaar is. Verder vermeldt ze niets over de aanpak van arbeidsmarktdiscriminatie.
De BBB noemt abortus een belangrijk recht, maar zegt dat er ‘niet lichtzinnig’ mee omgegaan moet worden. Ze wil ‘zorgvuldig kijken’ naar de termijnen en ontwikkelingen zoals een abortuspil, en extra aandacht besteden aan de preventie van ongewenste zwangerschap, specifiek in bepaalde wijken waar abortus gemiddeld vaker voorkomt.
Het verkiezingsprogramma vermeldt niets over (onderzoek naar) de verbetering van gezondheidszorg voor vrouwen of het tegengaan van femicide en geweld tegen vrouwen.
De PvdD wil dat er binnen organisaties geen verschil is in arbeidsloon tussen personen in vergelijkbare posities, en de gender-loonkloof dichten. Voor bedrijven wil ze een Wet Gelijke Beloning invoeren, waarbij de bewijslast wordt omgedraaid: bedrijven met meer dan honderd werknemers moeten aantonen dat er geen sprake is van loondiscriminatie of een loonkloof. Discriminatie op de arbeids- en woningmarkt wil ze aanpakken met duidelijke wetgeving, voorlichting en daadkrachtige handhaving.
Ook wil de partij een Nationale Strategie Vrouwengezondheid met maatregelen die de gezondheid van vrouwen verbeteren. Hierin is aandacht voor gender- en sekseverschillen en vrouw-specifieke aandoeningen.
Verder wil de PvdD dat abortus voor iedereen vergoed blijft binnen de basisdekking van de zorgverzekering. Ook wil de partij dat de ingreep uit het Wetboek van Strafrecht wordt gehaald. Wanneer bezoekers van abortusklinieken worden geïntimideerd, wordt hiertegen opgetreden.
De PvdD wil bij politie en justitie meer aandacht voor femicide, en maatregelen om vrouwenmoord terug te dringen. Seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld worden bestreden. Seks tegen iemands wil wordt strafbaar, maar volgens de partij is er ook een cultuuromslag nodig via voorlichting, bewustwording en preventie.
D66 wil een einde aan de loonkloof, en zo snel mogelijk de Europese wet invoeren die het grote bedrijven verplicht te rapporteren over beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen. Deze bedrijven moeten een plan maken om gendergelijkheid te bevorderen, en worden daarbij gesteund door de overheid. Ook treedt de partij op tegen discriminatie op de arbeidsmarkt door de boete voor bedrijven die dat in hun werving en selectie te verhogen en discriminerende algoritmes tegen te gaan.
Verder wil D66 de Wet ingroeiquotum en streefcijfers, die regelt dat de raad van commissarissen van grote bedrijven voor ten minste eenderde moet bestaan uit vrouwen, aanpassen. Ze pleit voor een tijdelijk quotum van vijf jaar voor zowel 30 procent vrouwen als mannen in functies in het toezicht én in het bestuur van bedrijven. Dit trekken ze door naar de overheid.
De partij wil meer aandacht voor gender, sekse en etnische achtergrond in de zorg en het onderzoek naar gezondheid. Ze pleiten voor een Europese aanpak. Ook wil ze overheden, onderwijsinstellingen, horeca en werkgevers aanmoedigen om menstruatieproducten gratis beschikbaar te stellen.
D66 wil abortus uit het Wetboek van Strafrecht halen, en de termijn voor afbreking wettelijk vastleggen op 24 weken. Ook wil ze dat de abortuspil beschikbaar wordt bij de verloskundige. Abortus wordt voor elke vrouw vergoed en intimidatie bij klinieken moet verder aan banden worden gelegd.
De partij wil dat de overheid anticonceptie vergoedt, en dat iedereen dit bij de apotheek gratis meekrijgt. De apotheker declareert de kosten bij de overheid. Ze wil onderzoeken of de anticonceptiepil ook bij de drogist verkrijgbaar kan worden gemaakt. Daarnaast stimuleert ze onderzoek naar vernieuwende vormen van anticonceptie, zoals de mannenpil.
D66 wil het het nationaal actieplan seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld doorzetten en verbreden naar meerdere sectoren. Werkgevers krijgen meer verantwoordelijkheden om seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer tegen te gaan, zoals met het opzetten van een goede meldstructuur. Ook wil de partij investeren in betere hulpverlening, voorlichting om seksueel geweld te voorkomen en de zedenpolitie en forensisch artsen.
Ook investeert de partij in de aanpak van geweld achter de voordeur, onder andere door voldoende opvangplekken. Hierbij moet meer aandacht komen voor psychisch geweld en de signalen van femicide. Ze willen hiervoor investeren in de kennis hierover bij hulpverleners – van politie tot huisarts.
SP vindt dat mannen en vrouwen een gelijke beloning moeten krijgen voor gelijk werk. Ook moet de arbeidsinspectie krijgt meer mogelijkheden krijgen om discriminatie op de arbeidsmarkt aan te pakken. Bedrijven die discrimineren verliezen subsidies en komen niet in aanmerking voor overheidsopdrachten.
De partij wil een programma starten tegen seksisme, huwelijksdwang en eergerelateerd geweld en vóór de zelfbeschikking van vrouwen. We moeten slachtoffers van bedreiging en stalking beter beschermen. We gaan de wettelijke verplichtingen uitvoeren die voortvloeien uit het Verdrag van Istanbul. Daaronder vallen ook bestrijding van geweld, huwelijksdwang, mishandeling en stalking. Nazorg hoort daarbij, vindt de SP.
De SP vermeldt verder niets over over (onderzoek naar) de verbetering van gezondheidszorg voor vrouwen of het tegengaan van femicide en geweld tegen vrouwen.
De FvD vermeldt niets over gendergelijkheid of vrouwenrechten in het verkiezingsprogramma.
De ChristenUnie noemt alle vormen van discriminatie op de arbeidsmarkt, van naam, postcode, geslacht, tot zwangerschap, onacceptabel. Daarom moeten deze bestreden moeten worden. De partij meldt niets over de loonkloof.
Volgens de ChristenUnie is er meer aandacht nodig voor medische behandelingen gericht op vrouwen, geënt op de werking van het vrouwelijk lichaam.
De partij zegt zich altijd verzet te hebben tegen de Nederlandse abortuspraktijk, die volgens hen te laagdrempelig is. De ChristenUnie is tegen de versoepelingen van de abortuswetgeving, en vindt dit een zorgelijke trend die niet verder mag gaan. Ze vindt dat de abortuspraktijk zoals die nu is, niet op deze wijze kan worden voortgezet en werkt daarom aan concrete maatregelen om het aantal abortussen te doen dalen. Hiervoor kijken ze naar wijziging van wetgeving en beleid. Ook willen ze de begeleiding en onafhankelijke counseling van ongewenst zwangere vrouwen verbeteren.
De partij wil dat alle vormen van anticonceptie die bijdragen aan een afname van het aantal ongewenste zwangerschappen en abortussen opnemen in het basispakket.
Om huiselijk geweld tegen te gaan, wil ze laagdrempelige plekken om geweld te melden, bescherming voor slachtoffers, gezinsgerichte ondersteuning en voldoende passende, bereikbare opvangplaatsen voor slachtoffers. Ook wil de partij dat politie en wijkteams investeren in kennis en samenwerking. De partij zegt niets over femicide.
Politiek, verkiezingen, whatever: dit is waarom zo weinig jongeren stemmen
Het CDA wil meer aandacht voor femicide en stalking. Hierbij zetten ze sterk in op preventie door signalering en het tijdig inschakelen van hulp voor slachtoffer en (potentiële) dader. De rol van de omgeving wordt hier ook in meegenomen. Ook wil de partij streng optreden tegen seksueel misbruik, intimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarom herbenoemen ze ook na 2025 een regeringscommissaris seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag.
De partij wil passende ondersteuning bij en informatie over anticonceptie voor niet-Nederlandstaligen en laaggeletterden. Het CDA wil zo de toegankelijkheid van de zorg voor mensen in kwetsbare posities verbeteren en ongeplande en ongewenste zwangerschappen terugdringen.
In het verkiezingsprogramma vermeldt het CDA niets over de loonkloof, arbeidsmarktdiscriminatie, abortus of (onderzoek naar) de verbetering van gezondheidszorg voor vrouwen.
Volt wil alle middelgrote tot grote bedrijven en overheidsorganisaties verplicht zijn om het genderevenwicht en de loonkloof tussen mannen en vrouwen in hun organisatie openbaar te maken en erover te rapporteren. Daarnaast moeten zij, als er geen sprake is van gendergelijkheid, een gendergelijkheidsplan maken. Daarbij wil Volt dat Nederland het verdrag tegen geweld en intimidatie op het werk bekrachtigt.
De partij wil werk maken van een landelijke strategie vrouwengezondheid. Dat betekent onder andere aandacht voor en onderzoek naar de verschillen tussen mannen en vrouwen in de gezondheidszorg om de kennisachterstand hierin te verkleinen. Ook wil ze meer aandacht voor en onderzoek naar etnische en culturele verschillen in de zorg.
Volt vindt dat de overheid meer moet doen om femicide en geweld in de relationele sfeer te voorkomen. Daarvoor is het nodig dat we geweld tegen vrouwen niet langer behandelen als privékwestie, maar als een maatschappelijk probleem. De partij streeft naar een nationale definitie van femicide, zodat we het probleem beter kunnen monitoren en bestrijden.
Volt wil abortus uit het Wetboek van Strafrecht halen. Op deze manier wordt het risico op het intrekken van het recht op abortus weggenomen. Ook pleit Volt voor een bufferzone rondom abortusklinieken, waarin geen demonstranten mogen staan.
Verantwoording: in dit artikel worden de twaalf politieke partijen besproken die op 31 oktober bovenaan stonden in de Peilingwijzer van politicoloog Tom Louwerse. Het zijn de (ingekorte) standpunten zoals beschreven in hun verkiezingsprogramma’s.
Weet wat je stemt: dit zeggen verkiezingsprogamma’s over kinderopvang en ouderschapsverlof
