Phishing mails, nep-app’jes, frauduleuze websites: (online) oplichting zit in een klein hoekje. Je moet ‘zo snel mogelijk een bedrag overmaken of anders krijg je een boete’. Allemaal loze woorden om je erin te luizen.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat het afgelopen jaar meer dan twee miljoen Nederlanders slachtoffer zijn geworden van online criminaliteit.
De fraudeurs zetten het potentiële slachtoffer onder flinke (tijds)druk. Bijna de helft van de fraudegevallen is te wijten aan een te snelle klik, zo blijkt uit onderzoek van de ABN AMRO. De helft van de slachtoffers verklaart dat ze graag snel wilden handelen en heeft daardoor niet gecontroleerd of het allemaal wel klopte.
Veerle* (41) is daar één van. Zij werd vorige maand online opgelicht en vertelt haar verhaal aan LINDA. “Ik was al lang in contact met de Belastingdienst. Ik had te veel inkomstenbelasting betaald, want hun eerste berekening was te hoog. Vervolgens zouden zij het verrekenen met het bedrag dat via de kinderopvangtoeslag terugbetaald moest worden.”
Het hele bedrag belandt plots op Veerle’s rekening. Ze belt de Belastingdienst, want dat klopte niet. “Ze hadden het veel te druk. Later zouden ze me terugbellen. Dit ging een aantal weken heen en weer: dan namen zij niet op, en dan had ik weer hun belletje gemist. Dat irriteerde mij natuurlijk mateloos.”
Tot Veerle op een gegeven moment een sms’je ontvangt waardoor er een eind lijkt te komen aan het contact met de Belastingdienst. “In het sms’je stond de mededeling: ‘U bent ons nog zoveel verschuldigd, u kunt het hier betalen’. Ik zat aan de telefoon met een klant en dacht: hèhè, ze hebben het uitgevogeld. Ik was er zo klaar mee, dat ik het meteen wilde betalen zodat het daarna was afgelopen.”
Maar wanneer ze betaalt, ziet ze dat het mis is. “Ik werd omgeleid naar een PayPal-site. Zo werkt de Belastingdienst niet. Toen wist ik dat ik de sjaak was.”
App'jes van zogenaamde familieleden? Dit moet je weten over cybercrime en oplichting
Veerle legt uit dat het er allemaal heel echt uit zag. “Via de link van het sms’je kwam ik gewoon terecht op de site van de Belastingdienst. Ik zat in een chat, waar een naam van een medewerker bovenstond. Daarin kon ik aangeven of ik de betaling wel of niet wilde voldoen. Het kwam heel persoonlijk en echt over. Tja, dat hadden ze goed gedaan.”
Ze betaalt 446 euro. “Het is shit, balen en heel stom. Vooral zonde van m’n geld. Daar had ik een halve vakantie met de kinderen van kunnen betalen. Ik heb er geen boterham minder door kunnen eten, maar het is wel heel stom.”
Veerle onderneemt stappen om de oplichting te melden. “Ik heb de politie gebeld en de fraudelijn. Omdat het naar een PayPal-site was omgeleid, konden ze er niet veel mee. Aangifte had niet veel zin, werd mij verteld. Mijn vader attendeerde me op Rick van der Rest van Eerste Hulp bij Online Fraude. Met hem heb ik contact gehad over de situatie. Hij was heel betrokken vanuit zijn organisatie. Toen bleek dat het geld gelijk naar PayPal was overgemaakt en PayPal niet meewerkt aan het vrijgeven van gegevens van een persoon. Het had geen zin om dit op te lossen.”
Haar omgeving heeft met haar te doen, maar er zijn ook mensen die zeggen: ‘Ja, daar moet je nooit op ingaan’. “Dat klopt, dat weet ik ook. Deze glipte ertussendoor. Ik had deze context erbij, het matchte heel erg met de situatie waar ik in zat met de Belastingdienst. Ik hoor veel mensen die zoiets hebben meegemaakt. Een week later appte een vriendin van mij, haar man had eenzelfde soort bericht gekregen. Die was blij dat ik het had verteld. Nu herkende hij het meteen. ”
Lies werd opgelicht door de loodgieter: 'Moest meer dan duizend euro betalen'
Hoe de fraudeurs aan Veerle’s nummer zijn gekomen, weet ze niet. “Ik heb echt geen idee hoe ze bij mij zijn gekomen. Ze zitten volgens mij vaak in het buitenland, ik weet het niet.”
Sinds de oplichting let Veerle nog beter op. “Ik merk wel dat ik bewuster ben geworden. Bij alles met een betalingslink of gegevens die worden gevraagd moet je echt alert zijn. Je moet checken of iets echt is. Bij e-mails doe ik dit altijd al, dan klik ik op de afzender om het e-mailadres te zien. Bij een sms kan dit niet, dus dat maakt het moeilijker om te controleren. Wel zag ik later dat het een +44 nummer was. Daar moet je dus zeker op letten.”
Veerle sluit af met een boodschap. “Maak je dit mee, wees dan niet te streng voor jezelf. Je kunt er echt een rotdag door hebben, en het is ook echt vervelend, maar het kan iedereen overkomen. Deel het altijd met anderen. Vooral mensen die écht gedupeerd raken en hele hoge bedragen kwijt zijn. Ben je opgelicht, schaam je er niet voor. Er zijn echt mensen die even willen bijspringen en je willen helpen, op wat voor manier dan ook.”
Zelf is Veerle alleenstaande moeder. “Ik heb een netwerk gecreëerd met mensen om me heen die me altijd kunnen helpen, ook wat de kinderen betreft. Probeer dit om je heen te creëren. En wees lief voor jezelf.”
*Veerle vertelt haar verhaal anoniem. Haar echte naam is bij de redactie bekend.
Malafide loodgieters vragen megabedragen voor korte klussen: '3000 euro voor reparatie van halfuur'
