Stephanie-Joy

“Samen met een ander meisje van de instelling waar ik woonde, gingen we vaak bedelen op het station”, vertelt Eerhart. We waren jonge meisjes. Binnen twintig minuten hadden we vaak zo’n veertig euro. Dat geld gebruikten we niet voor eten en drinken, maar ging op aan marihuana.”

Ondanks een leven vol tegenslagen, laat Eerhart zich niet kisten. Elf jaar geleden kickt ze af van haar drugsverslaving. Daarna volgt ze een opleiding en vindt ze een baan bij het Leger des Heils Amsterdam als trajecthouder.

Leger des Heils

“Dak- en thuislozen hebben vaak meerdere problemen en bedelen daarnaast”, zegt Eerhart. “Ze krijgen een daklozenuitkering van zo’n 950 euro per maand. Ze betalen een eigen bijdrage van ongeveer 570 euro en een zorgverzekering van 130 euro. Met een beetje mazzel houden ze 200 euro in de maand over, 50 per week. Iemand hoeft maar een set steunkousen of twee pakjes shag te kopen en het geld is min of meer al op. Sommige mensen die bij het Leger des Heils wonen, kiezen er dan voor om te bedelen, gedrag wat ze nog kennen van toen ze op straat leefden.”

Lees ook
Beau van Erven Dorens doet ’t weer: daklozen helpen

En dat bedelen loont volgens Eerhart. “Twee uurtjes in hartje Amsterdam en onze klanten van het Leger des Heils zijn 85 euro rijker. Maar waarom geef je iemand geld die onderdak en een, weliswaar laag, inkomen heeft? Een van de mannen die bij ons overnacht, haalt een zak patat en goedkope kroketten om ’s avonds van het bij elkaar gebedelde geld cocaïne te poffen. Dat vind ik moeilijk om te zien, want er zijn ook mensen die daadwerkelijk een stel geitenwollen sokken kopen, omdat het koud is.”

Verslavingsgevoelig

Bij de opvanglocatie waar Eerhart werkt, wonen 45 mensen. Lang niet iedereen bedelt. Ook door de coronacrisis verloren veel mensen hun werk en het dak boven hun hoofd. Economische daklozen zullen, volgens een collega van Eerhart, niet snel bedelen omdat het hun eer te na is. “Er zijn talloze varianten dak- en thuislozen. Ieder heeft zijn eigen verhaal.”

“Maar”, stelt Eerhart, “van die 45 inwoners zijn er meerdere verslavingsgevoelig.” En juist degenen die hun verslaving moeten bekostigen, gaan vaak de straat op. “Zij bedelen net zo lang totdat ze het geld voor een bolletje cocaïne bij elkaar hebben. Dan roken ze en gaan ze weer. Je hoopt dat ze hiermee stoppen zodra ze in de opvang wonen, maar dat kun je niet meteen verwachten. Het Leger des Heils biedt altijd een hersteltraject aan, maar je kunt iemand niet dwingen om clean te leven. En iemand die al vijftig jaar bedelt en het wel prima vindt, kun je niet verbieden zijn hand op te houden.”

Lees ook
Driesterrenhotel in Groningen wordt tijdelijke daklozenopvang

Praat met een bedelaar

De beste manier om om te gaan met bedelaars? “Zelf vraag ik altijd of iemand zin heeft in iets te eten of te drinken. Dan koop ik dat. Of het verstandig is om geld te geven, daarover zijn de meningen verdeeld. Maar als je ervoor kiest dat wel te doen, praat dan ook met de bedelaar. Schenk hem of haar een vriendelijke lach, een momentje van licht. Het werkt bovendien twee kanten op: je ziet ook even hoe licht jouw eigen leven eigenlijk is. Maar of geld het probleem oplost? Ik geloof van niet.”

Ben je op weg voor de wekelijkse boodschappen en zie je een verkoper van de daklozenkrant, maar weet je diep van binnen al dat je die toch niet gaat lezen? Geef niet alleen geld, maar koop die krant. “Geef desnoods 20 euro en neem vijf kranten mee. Het is al rot genoeg om daar de hele dag met een krant in je hand te staan, wachten tot er iemand een krant koopt. Geef je ze alleen geld, dan zou het kunnen dat die krant vandaag of morgen niet meer bestaat. Daarmee neem je de werkgelegenheid weg.”

Lees ook
Josephine (25) was dakloos: ‘Ik ben mijn hele leven mishandeld’

Koffiedrinken

“Het áller- állerbeste dat je kunt doen, maar daar moet je een drempel voor over, is op een koude dag ergens koffie gaan drinken met een dakloze. Neem hem of haar mee de stationshal in. Ga bij een tentje zitten, drink een bak koffie en kijk wat daaruit voortkomt. Veel mensen lopen met een boog om dit soort mensen heen. Verschrikkelijk. Wees aardig en liefdevol. Chagrijnig kijken, negeren of uitschelden is nergens voor nodig.”