Het aantal kinderen tussen de 6 en 16 jaar zonder zwemdiploma is tussen 2018 en 2022 verdubbeld. 13 procent van de kinderen binnen deze leeftijdsgroep heeft geen zwemdiploma, blijkt uit recent onderzoek van het Mulier Instituut.
SP-Kamerlid Michiel van Nispen pleit ervoor dat verplicht schoolzwemmen weer wordt ingevoerd. Dit omdat het aantal kinderen dat niet kan zwemmen elk jaar toeneemt. Ook het aantal doden stijgt: in 2022 overleden 73 mensen in Nederland door verdrinking.
Het schoolzwemmen werd in 1985 afgeschaft. Sindsdien kiezen scholen zelf of ze het willen aanbieden. Hierdoor is het aantal flink afgenomen: in 1990 bood 90 procent van alle scholen nog schoolzwemmen aan, dit was in 2021 nog maar 26 procent.
Schoolzwemmen herintroduceren als verplicht vak op de basisschool zou maximaal 212 miljoen euro per jaar kosten. Dat blijkt nu uit een nieuw rapport van SEO Economisch Onderzoek in handen van RTL Nieuws.
Het onderzoek wijst uit dat kinderen van ouders met een migratieachtergrond, of die zelf een migratieachtergrond hebben, vaker geen zwemdiploma hebben. Bij de kinderen zonder migratieachtergrond geldt dat voor 5 procent, bij kinderen van ouders met een migratieachtergrond voor 18 procent. En onder kinderen die zelf een migratieachtergrond hebben, heeft ruim een kwart geen zwemdiploma.
Volgens zwemlesspecialist Nicolette Smale zijn deze bevindingen zorgelijk. “Een groot probleem met een cocktail aan oorzaken, want ook het gebrek aan goede informatie bij ouders over subsidieregelingen en over het belang van het bezitten van het A-, B- én C-diploma spelen een grote rol”, vertelt ze.
Zwemles zorgt ervoor dat iedereen op een veilige manier kan bewegen en overleven in en om het water. De Nationale Raad Zwemveiligheid heeft niveaus van zwemvaardigheid gekoppeld aan Nationale zwemdiploma’s: met een A-diploma kan iemand zich redden in een zwembad zonder attracties, met een B-diploma in een zwembad met attracties zoals een glijbaan of stroomversnelling en met een C-diploma komt daar zelfredzaamheid in open water zonder stroming of golfslag (dus niet de zee) bij.
In een waterrijk land als Nederland is het behalen van een diploma dan ook essentieel. Zwemmen staat voor ontspanning, vermaak en is een sociale activiteit die je in contact brengt met anderen. “Een feestje vieren in het zwembad is best gebruikelijk, maar zonder diploma kan je daar niet aan meedoen. Met mooi weer liggen de buitenbaden vol, maar als je niet kan zwemmen vist een toezichthouder je er binnen no-time uit.”
Tineke (40) geeft zeemeerminzwemles: 'Kinderen vinden het echt geweldig'
Volgens Smale starten kinderen tegenwoordig vaak te jong met zwemlessen. “Veel kinderen beginnen al op vierjarige leeftijd, sommigen zijn nog niet eens zindelijk. Ze weten het verschil niet tussen buik en rug, dus gaan ze op hun buik liggen als je rug zegt.”
Ze vervolgt: “Hoe jonger het kind, hoe groter de kans dat het leertraject langer duurt. Kinderen doen nu soms bijna twee jaar over het A-diploma, omdat ze te vroeg zijn begonnen met zwemles. Ga niet voor snelheid, maar voor kwaliteit.”
Uit het onderzoek blijkt dat ook het gezinsinkomen een rol speelt bij het behalen van het zwemdiploma. Hoe hoger het inkomen van het gezin, des te vaker kinderen zwemdiploma’s hebben. Een kwart van de kinderen uit de laagste inkomensgroep heeft geen diploma, maar in de hoogste inkomensgroep is dit slechts 2 procent.
Smale: “Een belangrijk aandachtspunt is dan ook de rol van subsidieregelingen. Jeugdfonds Sport en Cultuur, één van de bekendste, heeft bijvoorbeeld veel verschillende regelingen die vanuit de gemeente lokaal worden aangevuld. Als je portemonnee niet diep is, informeer dan bij het zwembad waar je terecht kan voor financiële hulp, want die is meestal goed geregeld.”
Smale merkt op dat ouders het vaak te langzaam vinden gaan. “De branche moet de ouders beter informeren over hoe de lessen eruitzien, hoelang het duurt, hoe het kind leert en dat het gediplomeerde docenten zijn met een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) op zak.”
Daar voegt ze aan toe dat daar tegenover staat dat ouders bewegen en zwemveiligheid moeten zien als een levensbehoefte waar het kind de rest van zijn leven profijt van heeft. “Veel ouders vinden het wel goed na het behalen van het B-diploma, omdat ze zelf ook alleen maar A en B hebben. Maar stoppen na het B-diploma is alsof je je kind in groep 6 van school haalt.”
Uit een rapport van SEO Economisch Onderzoek blijkt nu dat schoolzwemmen als verplicht vak op de basisschool maximaal 212 miljoen euro per jaar zou kosten. De SP bepleit al langer om alle kinderen onder schooltijd zwemles te geven. Voorstellen om schoolzwemmen opnieuw in te voeren na de afschaffing in 1985 haalden het tot dusver niet.
Tegenover de kosten staan volgens de onderzoekers financiële voordelen. Ouders kunnen in totaal maximaal 177 miljoen euro besparen, omdat ze hun kinderen niet zelf op zwemles hoeven te sturen. De tijd die ze besparen is volgens de onderzoekers ten hoogste 513 miljoen euro waard.
Je bent nooit te oud om te leren, bewijst Jurrie (78) met zwemdiploma A: 'Moest het even laten bezinken'
