Sinds 2004 is anoniem zaaddoneren verboden, en ziekenhuizen stoppen steeds vaker met buitenlandse donoren. Maar waar een wil is is een weg, en dus trekken sommige wensouders massaal naar onze Scandinavische buren, om die kinderwens – hopelijk – alsnog in vervulling te laten gaan.
Anders is het héél lang wachten. Gemiddeld zo’n 1,5 tot 2,5 jaar.
Het drama rondom Jonathan Meijer – de Nederlandse man die via zelfinseminatie en Nederlandse en Deense klinieken 550 kinderen verwekte – heeft spermabanken op scherp gezet. Zo stopte het UMC Utrecht vorig jaar met buitenlandse spermadonoren. “We hebben op dit moment amper zaaddonoren en wel honderden vrouwen die ernaar vragen”, aldus arts Anna Candido tegen RTL Nieuws.
Het ziekenhuis Isala Zwolle heeft een van de grootste spermabanken van Nederland tot zijn beschikking en ervaart ook problemen. “Wij hebben jaarlijks slechts 15 tot 20 Nederlandse donoren”, vertelt klinisch embryoloog Max Curfs.
Wensouders moeten voor eiceldonatie vaak de grens over: 'In Nederland meer taboe'
Om de lange wachttijd te omzeilen, wijken vele wensouders uit naar Denemarken. Daar is aan zaaddonors geen gebrek. Hoe dat kan, weet ook Marieke Schoonenberg, voorzitter bij de Nederlandse vereniging Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), niet. “Het kan komen doordat Deense klinieken meer adverteren met de vergoeding die mannen ervoor krijgen. In Nederland krijgen mannen ook een vergoeding, maar wij maken hier geen reclame voor. Dat vinden we niet chique.”
Candido voorziet problemen door de populariteit in Denemarken. “Mannen die daar doneren, kunnen vaker doneren. Zij kunnen twaalf Nederlandse ouders helpen, maar kunnen dat vervolgens ook voor andere landen doen. Daarmee kan een donorkind dus alsnog veel buitenlandse halfbroers- en zussen krijgen.” Hoewel deze manier niet wordt toegejuicht, staat Curfs achter de samenwerking met Deense spermabanken. “De European Sperm Bank (ESB) heeft nu een goed programma op de rails staan om kinderen te helpen als zij contact willen met hun biologische vader.”
In Nederland mag een man – via een kliniek – bij maximaal twaalf moeders kinderen verwekken. Met als reden: het verkleinen van de kans op halfbroers- en zussen. Dat Nederland op die manier de kans op incest en psyschische problemen bij donorkinderen probeert te voorkomen, staat dus lijnrecht op de werkwijze in Denemarken.
Per 1 april komt er een nieuw systeem in Nederland, waardoor klinieken kunnen zien of een donor eerder bij een Nederlandse kliniek heeft gedoneerd. Het werkt als volgt: zaaddonoren krijgen in totaal twaalf ‘moedercodes’ om wensouders te helpen. Zijn de codes op? Dan is de mogelijkheid om te doneren voorbij.
Karin (39) richtte 'datingsite' op voor wensouders en vond daar ook zelf een donor
