Niet alleen in België, maar ook in Nederland is ophef ontstaan over de uitspraak in de zaak Sanda Dia. De straffen zouden te laag zijn en er zou sprake zijn geweest van klassenjustitie.
De Belgische Sanda Dia overleed in december 2018 op 20-jarige leeftijd aan de gevolgen van de gruwelijke ontgroening die hij moest ondergaan bij studentenvereniging Reuzegom in het Belgische Leuven.
Pieter Huyberechts is misdaadverslaggever voor de Belgische krant Het Nieuwsblad. In 2021 publiceerde hij het boek Sanda Dia: de doop die leidde tot de dood. In dat boek duikt hij dieper in de zaak en wat er gebeurde in december 2018.
Nu – meer dan vier jaar later – zijn alle achttien leden van de studentenvereniging veroordeeld. Zij kregen tussen de 225 en 300 uur werkstraf en geldboetes van 400 euro opgelegd. Het OM eiste echter in bepaalde gevallen tot vier jaar en twee maanden cel tegen de Reuzegommers.
Over de uiteindelijk opgelegde straffen zegt Huyberechts het volgende: “De straf moet wel genuanceerd worden. In werkelijkheid moeten de Reuzegommers per persoon zo’n 3775 euro betalen. Daarnaast is het belangrijk te vermelden dat in België de maximale werkstraf die kan worden opgelegd 300 uur bedraagt. Die straf is ook opgelegd. Dus eigenlijk deel ik de mening niet dat de straffen te licht zijn.”
Boek over fatale ontgroening Sanda Dia gratis voor studenten: 'Deze praktijken moeten stoppen'
Huyberechts vervolgt: “De rechter in België heeft ervoor gekozen deze jongens eigenlijk een maatschappelijke straf op te leggen. Vanuit de gedachte dat we beter met ze aan de slag kunnen dan ze een voorwaardelijke gevangenisstraf geven die ze toch niet zouden moeten uitzitten.”
De beredenering achter de straffen? “De rechtbank heeft er rekening mee gehouden dat de verdachten spijt betuigden, dat ze jong zijn, en dat ze het op sociale media al hard te verduren hebben gehad”, vertelt Huyberechts. “Er is uitgegaan van waar we als maatschappij het meeste aan hebben. De straffen die zijn opgelegd moeten binnen een jaar voldaan worden, dus in het komende jaar zijn ze elk weekend in dienst van de maatschappij.”
5 jaar celstraf geëst tegen verdachte fatale ontgroening Sanda Dia (20)
Toch verbaast het Huyberechts dat de jongens zijn vrijgesproken voor ‘schuldig verzuim’. Dat is wanneer iemand een ander die in groot gevaar verkeert niet helpt, terwijl dat wel kan. “De jongens hebben veel en veel te laat hulp geboden aan Sanda Dia. Dat terwijl het de avond ervoor al duidelijk was dat het helemaal fout aan het gaan was. Maar goed, uiteindelijk is er wel een sereen, louterend proces geweest.”
Het is onwaarschijnlijk dat de rechtszaak nog een staartje krijgt. “Elke partij kan er nu nog voor kiezen om in cassatie te gaan, maar dat kan alleen als er procedurefouten worden vastgesteld. Eigenlijk is nu iedereen het beu. Er zullen nog protestmarsen volgen en de digitale volkswoede zal nog even aanhouden.”
Op sociale media worden massaal foto’s en persoonlijke gegevens van de 18 veroordeelde Reuzegommers gedeeld en liet zelfs een politicus zich uit over de uitspraak van de rechter. De familie van Dia heeft zich tegenover Huyberechts uitgesproken over die digitale volkswoede. “De familie hoopt vooral dat de rust wederkeert. Tegen mij hebben ze gezegd dat ze niet tegen de verontwaardiging over de uitspraak zijn. Zij zijn voor serene protestmarsen, maar geen fan van de digitale massahysterie.”
Verdachten fatale ontgroening Leuven, waarbij Sanda Dia (20) omkwam, zagen ernst niet in
In april 2022 bracht de Belgische televisiezender VTM nieuwe beelden en audio-opnames naar buiten die een goed beeld gaven van wat zich heeft voorgedaan tijdens de fatale ontgroening van de 20-jarige Sanda Dia.
Op die beelden is onder meer te zien hoe er wordt geplast op Dia en hoe hij urenlang in een ijskoude put moet zitten terwijl er continu koud en vies water over hem heen wordt gegooid. Ook is te zien dat een paar Reuzegommers visolie kopen. Het moeten drinken van die visolie brengt Dia uiteindelijk in een coma waarna hij overlijdt.
Laatste foto overleden student Sanda Dia getoond in rechtszaal: 'Als een vuil voorwerp opzij gegooid'
Over de zaak was en is veel ophef in België, maar ook in Nederland. Er zou namelijk sprake zijn geweest van klassenjustitie, maar ook de discussie over ontgroeningen bij studentenverenigingen laaide weer op. Dia was een zwarte jongen die tijdens zijn ontgroening bij een overwegend witte en ogenschijnlijk elitaire studentenvereniging overleed.
De vader van Dia, Ousmane Dia, liet zich dan ook in een interview met het Belgische weekblad Humo kritisch uit over studentenvereniging Reuzegom: “Ik zeg, als vader, wat ik in mijn diepste binnenste voel: Reuzegom, een elitaire studentenclub, heeft met Sanda iemand binnengekregen die niet in haar kraam paste. Zijn vader had geen tuin, geen oprit, geen eigen huis. Sanda was te min voor hen: ‘Niet iedereen kan een Reus worden.’ En dat wilden ze bewijzen.”
Brute ontgroeningsdood Sanda Dia: verenigingsleden krijgen alleen werkstraffen
Afgelopen zondag kwamen meer dan 1.500 betogers in verschillende Belgische steden bijeen om te protesteren tegen de uitspraak in de zaak. Onder andere de Vlaamse politicus Jos D’Haese van de PVDA België was aanwezig.
Hij sprak zich in het parlement al eerder uit over de zaak en noemde het ‘klassenjustitie’. Ook de Vlaamse Youtuber Acid (Nathan Vandergunst) was bij de protesten. Hij kwam eerder in opspraak omdat hij in een video de namen en achtergronden van vier Reuzegommers deelde. De video is na deze opspraak offline gehaald wegens smaad.
Op woensdag 7 juni vindt er een demonstratie bij de Belgische ambassade in Den Haag plaats. Deze wordt onder andere gesteund door Extinction Rebellion. Op zaterdag 10 juni zal er om 13.00 uur een stil protest plaatsvinden op het Stationsplein in Rotterdam. Ook heeft Tim Hofman van BOOS op Instagram aangegeven iets met de zaak te willen, nadat hij hier veel aanvragen over kreeg.
Brusselse studenten gaan protesteren vanwege uitspraak ontgroeningsdood Sanda Dia
