Max, Alissa, Salomon

In Salomons oordeel lezen we over de levens van de joodse Max uit Amsterdam-Zuid, zijn zwarte vrouw Alissa uit de Bijlmer en hun zeventienjarige zoon Salomon. Tegen het einde van het boek gebeurt er iets met Salomon, die door zijn half-joodse vriendinnetje wordt beschuldigd van verkrachting. Een actueel thema in het grotere licht van #MeToo. 

Verdwalen

Auteur Robert Vuijsje laat in zijn boek de samenleving van nu zien en stipt aan hoe mensen verdwalen in de moderne tijd. Wat je mag zeggen, wat je mag denken en wat je mag zeggen over mensen die er anders in staan dan jij. Dit zijn vijf lessen over die thema’s die we uit het boek kunnen trekken.

1. Juist om een zwaar onderwerp moet je kunnen lachen
“In het boek lees je veel grappige situaties over onderwerpen die eigenlijk niet grappig zijn. Hoe leven we in Nederland met elkaar samen in 2019? Dat is een serieus onderwerp. Maar wanneer je laat zien hoe absurd gesprekken tussen mensen soms zijn en hoe ingewikkeld we allerlei zaken kunnen maken, dan wordt het grappig. Al die spraakverwarringen en misverstanden die bij de huidige tijd horen, heb ik geprobeerd op een komische manier weer te geven. Op het moment zelf zijn de personages in het boek bloedserieus en hangt de hele wereld af van dat moment. Zoals dat in het echte leven ook gaat. Pas later kun je het relativeren en het absurdisme erin zien.”

2. Vrouwen zijn verstandiger dan mannen
“Dat klinkt uit de mond van een man misschien vreemd, maar het is in veel gevallen de realiteit. Het boek wordt beschreven vanuit het perspectief van de hoofdrolspelers, de vader en moeder van Salomon. Gedurende het boek radicaliseert vader Max steeds verder, terwijl Alissa standvastig blijft bij hoe zij denkt dat de wereld eruit ziet. In dit geval kun je zeggen dat de vrouwelijke hoofdrolspeler verstandiger is dan de mannelijke.”

3. De huidige tijd is overgevoeliger en hysterischer dan ooit – en daarom een geweldig onderwerp
“Ik heb de afgelopen jaren met stijgende verbazing gekeken naar hoe hysterisch en overgevoelig het debat in Nederland geworden is en hoe iedere bevolkingsgroep van anderen eist dat zij empathie opbrengen en zich inleven in hun gevoel. Iedereen wil dat opeisen, maar andersom is lastiger: je moeten inleven in iemand anders. Iedereen wil dat de ander zich inleeft.”

4. Familierelaties blijven altijd fascinerend voor een verhaal
“Er zijn in Salomons oordeel veel bijrollen voor kleinere personages. Het centrale verhaal draait echter om de relatie tussen drie mensen: Max, Alissa en Salomon. Tussen die drie personages bestaan verschillende relaties: vader-zoon, moeder-zoon en man-vrouw. Die relaties maken alle drie een ontwikkeling door en dat is en blijft -los van de hysterische kanten van de moderne tijd- hoe relaties tussen mensen zich altijd ontwikkelen.”

5. #MeToo blijft een zeer ingewikkelde discussie
“Een uitgangspunt bij #MeToo is: wanneer iemand de moed bij elkaar raapt om te vertellen wat hem of haar overkomen is, mag je niet twijfelen of diegene wel de waarheid spreekt. De aarzeling van een slachtoffer die het zo pijnlijk maakt is immers dat mensen hem of haar in twijfel kunnen trekken. Maar in het boek ontstaat die twijfel wél. Je zou daarbij verwachten dat de vrouw het vrouwelijke slachtoffer gelooft en de man zijn twijfels heeft. Maar dat hoeft dus niet altijd zo te zijn.”

“Je kunt als man en vrouw naar dezelfde situatie kijken en toch allebei iets anders zien. Dat heeft met een combinatie van factoren te maken. Alles wat je in je leven hebt meegemaakt, bepaalt mede hoe je naar zo’n #MeToo-zaak kijkt. Niet iedere vrouw zal automatisch zeggen na een beschuldiging: die man heeft het gedaan en de vrouw is het slachtoffer. Het ligt ingewikkelder dan dat. Er zijn verschillende factoren en machtsverhoudingen die het beïnvloeden.”

‘Salomons oordeel’ is online te koop.