In de nieuwste aflevering van De Erfgenaam gaat presentator Ruben Nicolai (49) op zoek naar de erfgenamen van het Joodse echtpaar Salomon en Bella Barend. Dit keer draait het niet om een erfenis in de vorm van geld, maar om een bijzonder erfstuk: zilveren bestek.
Wat volgt is een hartverscheurend verhaal.
In het programma onderzoekt Ruben ongeclaimde erfenissen, om zo verloren familieleden op te sporen en hun eigendommen terug te geven. In deze aflevering ontmoet hij Marion, die een bijzonder voorwerp in bewaring heeft.
Ze vertelt dat haar grootouders tijdens de Tweede Wereldoorlog naast Salomon en Bella Barend woonden. Vlak voor hun deportatie gaven Salomon en Bella hun zilveren bestek aan hen, in de hoop het bij terugkomst weer op te halen. Helaas zijn ze nooit teruggekeerd, waardoor het bestek in bezit van Marions familie is gebleven. Marion wil het graag teruggeven aan de rechtmatige eigenaar en heeft Rubens hulp ingeschakeld.
Salomon en Bella blijken gedeporteerd te zijn naar kamp Westerbork en vervolgens doorgestuurd te zijn naar Auschwitz. Daar werden ze binnen drie dagen in de gaskamers vermoord. Het echtpaar had geen kinderen samen, maar Salomon had twee kinderen uit een eerder huwelijk. Ook zij en hun gezinnen overleefden de oorlog niet. Zo goed als de hele familie van Salomon en Bella werd tijdens de Holocaust omgebracht.
Ruben ontdekt dat slechts twee familieleden van Salomon de oorlog hebben overleefd: een neef en een nicht. Hij duikt dieper in hun geschiedenis en leest het aangrijpende verhaal van nicht Marianne van de Kar-Barend. Zij werd tot zes keer toe gered van transport door haar man, Appie, maar uiteindelijk toch naar Auschwitz gestuurd. Ze was toen vijf maanden zwanger. Bij aankomst werd er naast haar een oudere vrouw doodgeslagen. “Toen wist ik dat ik in de hel was”, vertelde ze na de oorlog in een interview.
Noémi ontdekte verzetswerk overgrootmoeder tijdens WO II: 'Het is een echte mannengeschiedenis'
Toen ze hoorde dat zwangere vrouwen meteen naar de gaskamers werden gestuurd, nam Marianne een drastische beslissing. Een bevriende arts hielp haar vroegtijdig bevallen. “Het was een meisje. Ik heb het nooit mogen zien.” Na de bevalling belandde Marianne in de handen van de beruchte kamparts Josef Mengele, die gruwelijke experimenten op haar uitvoerde. “Ik kreeg injecties in mijn borst en in mijn rug, zonder te weten waarom of waarvoor.”
Ze overleefde de oorlog en herenigde zich met haar man, waarna ze samen naar Israël vertrokken. Dat spoor levert Ruben alleen geen erfgenaam op, dus hij zoekt verder.
Via neef Abraham Stokvis komt hij uit bij Yvonne Stokvis, een achter-achternicht van Salomon. Samen met Marion gaat hij bij haar langs en vertelt hen wat hij allemaal ontdekt heeft. “Wat bijzonder. Dit raakt me wel heel erg”, zucht Yvonne met tranen in haar ogen.
Na 82 jaar is het zilveren bestek eindelijk terug bij een afstammeling van Salomon en Bella Barend.
De Erfgenaam kun je hier terugkijken.
Elly (99) overleefde acht kampen in de Tweede Wereldoorlog: 'Ik haat niet'
