Freddy Heineken met Y

Laat ik deze persoonlijke column-serie eens aftrappen met ‘de memoires’ over mijn bijzondere vriendschap met de markante bierbrouwer Freddy Heineken (1923-2002). “Freddy, met een ‘Y'”, benadrukte hij. “Da’s Amerikaans. Met ‘IE’ is Nederlands. Maar ik houd van de Amerikaanse spelling.” Freddy was daar precies in. Hij was een enorm snelle denker en een evenzo rappe prater – zij het licht binnensmonds. Een razend slimme man met een grote nieuwsgierigheid naar de uiteenlopendste zaken. Voor excentrieke ideeën deinsde hij niet terug. Zo ‘deelde’ hij Europa eens opnieuw in (waarbij Limburg naar België ging) met het oog op de komende honderd jaar. Van ‘zijn’ Europa liet hij gloednieuwe atlassen maken die hij rondstuurde naar vrienden en relaties. Ik geloof dat ik de mijne meteen weg flikkerde.

Hij verveelde zich ontiegelijk snel, was een obsessieve taalpurist, maar maakte desalniettemin aan de lopende band woordgrappen of tapte moppen. Zat-ie achterin zijn Cadillac Fleetwood, op weg naar zijn huis in Zwitserland, belde-ie me op en lispelde: ‘Weet je waarom Hillary Clinton alleen ’s ochtends vroeg sex met Bill wil hebben? Dan weet ze zeker dat ze de first wife is.’ Na een vette lach en een diepe teug van zijn ultralight sigaret hing hij weer op.

‘Ik verveel me nú’

Ik was 25, hij 65 toen we elkaar vanaf het eind van 1987 beter leerden kennen, nadat ik hem mocht spreken voor het blad Nieuwe Revu waar ik destijds voor schreef. Hij vond mij leuk, ik vond hem grappig en onze ontmoetingen waren natuurlijk ook uitzonderlijk. Freddy was immers wereldberoemd. Maar na zijn ontvoering, in 1983 door Cor van Hout, Willem Holleeder en kompanen, was hij verre van happig op publiciteit en het openbare leven. Hij was al niet meer de baas van Heineken Nederland, maar nam nog wel belangrijke beslissingen. We werkten tegenover elkaar: ik op de Amsterdamse Stadhouderskade, hij op het Tweede Weteringplantsoen in ‘Het Pentagon’, de plek waar hij en zijn chauffeur Ab Doderer waren gekidnapt. Zat ik een stukje te tikken op de redactie, ging de telefoon: “Met Freddy. Wat ben je aan het doen?”
“Een stukje tikken. Sommigen van ons moeten werken voor ons geld.”
Ik denk dat hij een beetje opgewonden werd van mijn vrijpostigheid.
“Ik verveel me. Kom je theedrinken?”
“Als ik m’n stukje af heb.”
“Maar ik verveel me nu.”
“Niet zo zeuren. Ik kom zodra ik tijd heb.”
Zo ging het echt.

Vriend van het koningshuis

Freddy was een sucker voor koopjes, terwijl hij al jaren in de top van de Europese rijkaards bivakkeerde. Bij de thee kreeg ik koekjes die op dat moment in de aanbieding waren. Eens vroeg hij me of ik meeging dekbedden (ik zweer het je, op de levens van mijn kinderen) kopen in Buitenveldert, omdat er uitverkoop was. Hij had nooit geld op zak. “Net als Beatrix”, zei hij toen zij nog koningin was en tevens een dierbare vriendin van hem. Beatrix kreeg eerder in 1987 een hersenvliesontsteking op zijn jacht Something Cool. Later herhaalde hij een mop die hij over hen beiden had gehoord: “Zegt Heineken op zijn boot tegen Beatrix: ‘Lekker windje, hè?’ Zegt Beatrix: ‘Zal ik er nog eentje laten.’” Vond-ie meesterlijk. Voor Willem-Alexander was hij oom Freddy.

lees ook 

Ons koningshuis is anno 2018 een flink bedrijf met Willem-Alexander als CEO

De ontvoering

Hij was ‘licht getraumatiseerd’ door de ontvoering. Hij sprak er zelden over. Het had zijn chauffeur Ab gebroken en dat vond hij hartverscheurend. De ontvoerders zou hij de rest van zijn leven scherp in de gaten houden. “Ik hield de moed erin door liedjes te zingen en tegen mezelf moppen te vertellen”, zei hij. Freddy was een enorme liefhebber van muziek, met name van lichte pianomuziek en Amerikaanse crooners. Hij componeerde ook zelf en liet die stukken door wereldberoemde arrangeurs opnemen. Hij had toegang tot de beste muzikanten. Zulks gold ook voor fotografie. Hij was een fervent amateurfotograaf met de nadruk op amateur. Het waren natuurlijk wel de jaren negentig, dus veel glim. En daar het magazine Playboy Freddy’s belangrijkste inspiratiebron was, prijkten er best wel lelijke foto’s van halfnaakte vrouwen aan de muren van zijn verder state-of-the-art-fotostudio op de bovenste verdieping van Het Pentagon.

Liefhebber van vrouwen

Freddy stak zijn passie voor vrouwen niet onder stoelen of banken. Hij was de huidige trend van inclusie ver vooruit: álle soorten vrouwen boeiden hem, behalve saaie en humorloze. Over zijn eigen vrouw sprak hij nooit.
Op een keer belde hij me (weer) op: “Ik verveel me, kom je theedrinken.”
“Oké, ik ben er zo.”
Dit keer zat hij niet aan zijn antieke handgemaakte en beschilderde Japanse bureau, maar deed hij, zo las ik althans op een briefje dat op het bureau lag, een tukje in een belendende slaapkamer. Ik was daar niet eerder geweest. ‘Wil je me wakker maken’, stond op het papiertje. Ik overwoog me uit de voeten te maken, maar de nieuwsgierigheid won. In de verduisterde kamer stond een levensgroot hemelbed, gedekt met off white-lakens waaronder Freddy. Ik dacht: jezusmina, wat nu weer (#metoo bestond nog niet, hè). Ik rammelde een beetje aan z’n schouderpartij, waarop hij wakker werd (áls hij al sliep). Met een hand klopte hij op het bed, iets te dichtbij zijn kruis: “Kom zitten.” Over m’n dooie lijk, dacht ik en vroeg: “Wat is daar?” “Dat is de badkamer”, zei Freddy. “Ga maar kijken.” Het leek meer op een spa, met enorme marmeren driehoekige baden en loeigrote kranen en extra uit de kluiten gegroeide douchekoppen, die zowel uit het plafond als uit de wanden kwamen. Terug in de slaapkamer, zei Freddy: “Moet je eens voelen: Egyptisch linnen. Veel koeler en zachter dan zijde.  Moet je ook eens proberen.”
Het was een van die momenten waarop het verschil tussen ons weer eens levensgroot was.
“Hier voel.”
Of hij deed het erom, of het ging per ongeluk, maar daar gleed het koele zachte Egyptische linnen laken van het bed en grinnikte een naakte bierbrouwer naar mij. Ik schrok me de pleuris, maar zei niettemin gedecideerd: “Jezus Fred. Kleed je aan. Ik ben roken.”

lees ook

Hoe onze hoofdredacteur Jossine haar leven omgooide: Ik ben klaar met willen hebben

De rechterhand van Linda de Mol

Deze laatste anekdote vertelde ik onlangs in een interview met het journalistenvakblad Villamedia. En hoewel dit alles uit de oude doos komt, en Freddy al 16 jaar dood is, werd het verhaal afgelopen week menigmaal opgepakt. Tot aan roddelblad Story aan toe. Tot mijn schrik las ik op de cover: ‘RECHTERHAND LINDA DE MOL MOEST VOELEN ONDER LAKENS BLOTE MILJARDAIR.’ Ik appte een screenshot naar Linda, die er gelukkig digitaal hartelijk om moest lachen en opmerkte: “Je kunt het ook zó lezen dat het míjn rechterhand is.” Maar hierdoor raakte de vraag die ik tussen 1987 en 2002 tientallen keren heb gehoord weer even in zwang: of ik een relatie had met Freddy Heineken? Persoonlijk kan het me geen donder schelen of mensen mij wel of niet geloven, maar om met Bill Clinton te spreken: ik heb géén seksuele relatie met die man gehad. En ik lieg niet.
Wat ik wel had, waren vreselijk leuke en boeiende en – kennelijk – onvergetelijke ontmoetingen met een van de innemendste, intelligentste en interessantste persoonlijkheden die ik ooit heb gekend. De laatste keer dat ik hem sprak was, denk ik, een half jaar voor zijn dood. Ik weet eigenlijk niet eens meer waarom. Hij was verzwakt door longontstekingen en TIA’s, kwam zijn huis in Noordwijk niet meer uit. Hij was bijna niet te verstaan, maar ik mag dood neervallen als zijn laatste woorden tegen mij niet een scabreus grapje was.

foto: René Bouwman/Nieuwe Revu, 27 oktober 1987, Het Pentagon