Een abortus ondergaan is in Italië al jaren moeilijk, het aantal gewetensbezwaarde artsen neemt alleen maar toe. En de rechtse regering van premier Meloni maakt het tegelijkertijd nog lastiger.
Sinds kort worden Pro Vita-activisten toegelaten in abortusklinieken om vrouwen te weerhouden van het onderbreken van hun zwangerschap.
Het leest als een horrorstuk, het abortusverhaal van de Italiaans-Tunesische zangeres Linda Feki. ‘Drie maanden geleden heb ik besloten een abortus te plegen’, schrijft de 33-jarige zangeres op haar Instagram-account.
Dit bericht op Instagram bekijken
‘In het Cardarelli-ziekenhuis in Napels vroeg niemand mijn naam of controleerde mijn ID-kaart om te checken of ik niet minderjarig was. De gynaecoloog die mij onderzocht voegde twee weken toe aan het aantal weken dat ik zwanger was.’ Feki was op dat moment acht weken zwanger, maar de arts beweerde dat het er tien waren en nodigde haar uit ‘nog eens goed na te denken over haar keuze’.
Toen ze bij een privégynaecoloog opnieuw een echo liet maken, bevestigde hij dat de zangeres acht weken zwanger was. En dat het ziekenhuis verkeerde parameters had gebruikt, volgens de privégynaecoloog om de foetus groter te laten lijken dan deze werkelijk was.
Stella Bergsma over recht op abortus: 'Iemand dwingen een zwangerschap te voldragen is barbaars'
Toen Feki eindelijk een afspraak had gemaakt om haar zwangerschap te onderbreken – dat kan alleen op woensdag, want de rest van de week werken er op de gynaecologische afdeling van het ziekenhuis alleen gewetensbezwaarden – bleek de termijn voor de abortuspil verstreken.
Ze moest de abortus ondergaan onder volledige narcose. De jonge Italiaanse moest wachten in een kamertje tegenover vrouwen die aan het bevallen waren en haar vriend mocht niet bij haar zijn. Toen ze een paar uur na de ingreep vroeg aan de dienstdoende verpleegster of haar infuus eruit mocht, kreeg ze als antwoord ‘ik ben gewetensbezwaarde’, waarna de verpleegster wegliep.
Hoewel het recht op onderbreking van de zwangerschap in Italië eerder werd ingevoerd dan in Nederland – het Zuid-Europese land legaliseerde abortus in 1978 na een referendum, Nederland in 1984 – is het nooit een vanzelfsprekendheid geweest. In de wet is vastgelegd dat abortussen alleen mogen worden uitgevoerd in publieke ziekenhuizen, er is dus niet voorzien in gespecialiseerde abortusklinieken.
Ook is in de wet het recht op gewetensbezwaren ingebouwd, een arts mag uit religieuze of persoonlijke overtuiging weigeren een abortus uit te voeren. Op zich een logisch artikel, aangezien artsen tijdens de invoering van de wet ineens geconfronteerd werden met een handeling waar ze mogelijk moeite mee hebben. Vreemd genoeg is het aantal artsen, gynaecologen en anesthesisten met gewetensbezwaren alleen maar toegenomen. Ruim 60 procent van alle gynaecologen in het land zegt gewetensbezwaarde te zijn.
Er zijn ziekenhuizen, en zelfs hele regio’s van Italië, waar alle artsen weigeren een abortus uit te voeren. Zo is in de centrale regio Molise geen arts te vinden die een abortus wil uitvoeren.
Dzifa (27) maakt docu-serie 'Abortus is Geen Misdaad': 'Ons recht loopt meer gevaar dan je denkt'
Het verhaal van zangeres Linda Feki staat dan ook niet op zichzelf. Duizenden, zo niet tienduizenden Italiaanse vrouwen hebben soortgelijke verhalen. Het ziekenhuis in de buurt voert geen abortussen uit omdat alle gynaecologen en anesthesisten gewetensbezwaren hebben en dus moeten ze uitwijken naar een ziekenhuis honderden kilometers verderop.
En als ze dan eindelijk een arts hebben gevonden die hun zwangerschap wil onderbreken, dan worden vrouwen steeds vaker onderworpen aan een echo waarbij de hartslag van de foetus te horen is. Ook zonder dat een echo op dat moment echt nodig is
Veel vrouwen klagen over een onveilige sfeer in de klinieken, waarbij vrouwen constant worden bevraagd over hun keuze waarbij het doel is af te zien van abortus. “Ik heb een abortus gepleegd op 23 december”, vertelt Elisa aan ‘Non uno di Meno’, een stichting die zich inzet voor een veilige abortus in Italië. “De verpleegster die me ontving, zei tegen me: ‘Over twee dagen wordt het kindje Jezus geboren en wij vermoorden hier kinderen.'”
De katholieke kerk speelt een grote rol bij het verzet tegen abortus. “Abortus is moord, een criminele daad”, zei Paus Franciscus onlangs nog. Met Fratelli d’Italia, de rechtse partij van Premier Meloni, in de regering heeft de anti-abortus-lobby de wind in de zeilen. Anti-abortus-activisten, in samenwerking met rechtse politici, zijn een petitie gestart voor een wetsvoorstel om vrouwen voordat ze een abortus ondergaan te verplichten naar de hartslag van de foetus te luisteren. ‘Om het leven van veel kinderen te redden’, staat op de website van deze activisten.
In de noordelijke regio Piemonte, het gebied rondom Turijn, heeft de regionale overheid, met een hoofdrol voor de Lega en Fratelli d’Italia, in 2022 al geld vrijgemaakt om activisten van de ultra-katholieke organisatie ‘Pro Vita e Famiglia’ toegang te geven tot de abortusafdelingen van publieke ziekenhuizen. Een paar maanden geleden nam de regering een wet aan waarbij diezelfde ultra-katholieke organisaties het recht hebben om in ziekenhuizen in het hele land te opereren.
Langzaam maar zeker wordt de abortuswet uitgehold in Italië. Formeel bestaat het recht nog steeds, in het praktijk wordt het steeds moeilijker. Het recht op abortus wordt feitelijk uitgekleed.
Of zoals zangeres Linda Feki op haar Instagram account schreef: ‘Mijn ervaringen in het ziekenhuis zijn zo verschrikkelijk, dat ik twijfel of ik het opnieuw zou doen, mocht ik ooit weer voor die keus komen te staan. Het lijkt wel of het ziekenhuispersoneel de toegang tot iets wat een recht zou moeten zijn, bewust ontmoedigt.’
Arizona herstelt wet uit 1864 over verbod abortus: 'Smet op onze staat'
