De misstanden binnen ‘The Voice of Holland’ bereiken ongetwijfeld ook het klaslokaal. Maar hoe ga je als school of als docent in gesprek met leerlingen over onderwerpen als seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksuele integriteit?
Martje Heerkens, adviseur seksuele integriteit bij Stichting School & Veiligheid, heeft een aantal tips.
De pijnlijke misstanden binnen de talentenjacht bieden scholen volgens Heerkens de kans om met hun leerlingen – én collega’s – in gesprek te gaan over omgangsvormen. “Een klaslokaal is eigenlijk een samenleving in het klein”, zegt ze. “Een soort oefensamenleving.” Dat maakt het klaslokaal de plek waar kinderen kunnen leren en ontdekken hoe je met andere mensen omgaat. “Ook op het gebied van seksualiteit.”
De situatie rondom The Voice is momenteel een expliciete aanleiding om onderwerpen zoals seksuele integriteit aan te snijden. “Maar het zou eigenlijk een doorlopend gesprek moeten blijven. Want wat er bij The Voice gebeurt, laat een collectief onvermogen zien en legt een probleem bloot dat we niet alleen in de tv-wereld zien.” Gesprekken over seksuele integriteit zijn daarom zeker van belang, vindt Heerkens. “Het kan echt bijdragen aan de life skills van kinderen.”
Maar als docenten zo’n gesprek voeren in de klas, is het volgens Heerkens ook belangrijk dat ze naar zichzelf kijken. “We zijn snel geneigd om naar anderen te wijzen. De focus te leggen op wat onze kinderen, en dan vooral de jongens, moeten leren. Toch is het ook belangrijk om jezelf als docent een spiegel voor te houden”, zegt ze.
“Je krijgt geen veilig en seksueel integer schoolklimaat door alleen het gesprek met leerlingen te voeren. Je moet ook naar de gehele schoolcultuur kijken. Heerst er een veilige sfeer binnen de school? Spreekt iedereen elkaar aan op eventueel grensoverschrijdend gedrag? Zijn er heldere regels of protocollen? Als je dat zelf niet op orde hebt, hoe ga je het dan een kind leren?”
Vanwege de huidige mediastorm over seksueel overschrijdend gedrag is een gesprek over dit onderwerp een logische stap. Maar hoe kunnen docenten dit het beste aanpakken? Heerkens deelt een aantal handvatten om deze conversatie op gang te brengen en te houden.
Veilige sfeer
“Begin het gesprek met de volgende boodschap: ‘Het is nooit jouw schuld en als iemand zoiets doet, is dat nooit oké’. Op deze manier creëer je een fijne sfeer en bouw je veiligheid in voor leerlingen die misschien al vervelende ervaringen hebben gehad.
Refereer vooraf aan het gesprek, ook naar de afspraken in de klas, zoals elkaar uit laten praten, niet uitlachen en respect hebben voor de ander. Geef aan dat er grenzen zijn, maar geef de leerlingen ook het gevoel dat je het belangrijk vindt wat zij te zegen hebben.”
Eigen belevingswereld
“Vermijd té veel focus op de details van The Voice of Holland, zoals wie wat heeft gedaan en wat waar is of niet. Als je de nadruk legt op de vergrijpen van Ali B of Marco Borsato, dan ontstaat er waarschijnlijk discussie en dat draagt niets bij aan de ontwikkeling van kinderen.
Steek het gesprek daarom in op hun eigen belevingswereld. Wat doen de verhalen rondom The Voice met hen? Wat voor vragen roept het op? Herkennen ze zelf wanneer ze iets niet fijn vinden? Of wanneer de ander iets niet prettig vindt?”
Als laatste handvat, tipt Heerkens om sámen te ontdekken wat seksueel integer met elkaar omgaan betekent. “Het kan helpen om uit de rol van juf of meester te stappen. Docenten hebben vaak het gevoel dat ze te allen tijde de expert moeten zijn en een antwoord paraat moeten hebben. Maar dat hoeft niet.”
“Geef leerlingen daarbij de ruimte om over het onderwerp na te denken en stel ze gerichte vragen. Hoe weet je wat je wensen en grenzen zijn? Hoe geef je die aan? Hoe weet je wat iemand anders wel of niet wil? Wanneer is een grapje niet meer grappig? Wat maakt een aanraking wel of niet oké? En wie bepaalt dat? Zorg dat het een conversatie wordt, in plaats van een ‘lesje leren’. Dat kan veel winst opleveren.”
Niet alleen de gebeurtenissen rondom The Voice, maar ook andere situaties kunnen een aanleiding zijn om het gesprek over seksuele integriteit weer aan te wakkeren. “Een gesprek over de talentenjacht is momenteel een belangrijk haakje, maar zou een startpunt moeten zijn voor een terugkerende conversatie”, aldus Heerkens.
'Educate your sons', maar hoe doe je dat eigenlijk?
