Wat vinden de partijen?

VVD

De VVD wil de rol van de specialist ouderengeneeskunde versterken, en de samenwerking met huisartsen en wijkverpleging. Huisartsen bespreken met senioren hun wensen en voorbereidingen rondom ouder worden. Mensen met dementie en hun mantelzorgers moeten kunnen rekenen op hulp van de gemeente bij het regelen van zorg. Ook wil de partij eenvoudigere verlofregels om werk en zorg te combineren.

Senioren en mensen met een beperking moeten makkelijk en snel contact kunnen maken met hun mantelzorger, huisarts of wijkverpleegkundige als dat nodig is. De VVD wil hun digitale vaardigheden versterken zodat zij makkelijk en veilig geholpen kunnen worden bij hun zorgvraag.

De partij wil het nationale zorggesprek starten, en met de samenleving in gesprek over de keuzes die gemaakt moeten worden om de uitdagingen in de (ouderen)zorg het hoofd te bieden.

De VVD wil dat mensen zo lang mogelijk met kwaliteit van leven zelfstandig kunnen wonen en daarin investeren door onder andere in te zetten op zorg en ondersteuning. Ook geeft de partij prioriteit aan meer woningen en (samen)woonvormen zoals hofjes, waarbij  ‘slimme snufjes’ het woonplezier vergroten en huishoudelijke taken makkelijker maken. De VVD benadrukt hierbij ook het belang van voorzieningen in de directe omgeving, en wil ook ruimte geven aan wooninitiatieven vanuit de samenleving zelf.

Voor mensen die echt aangewezen zijn op intensieve zorg, wil de partij plekken beschikbaar houden in verpleeghuizen met goede kwaliteit zorg.

NSC

Mantelzorg verdient volgens NSC een volwaardige plek in het zorgbeleid.
De zorg voor een naaste moet gecombineerd kunnen worden met betaalde arbeid. Dit vraagt om flexibiliteit in de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer. De partij wil daarom de Wet flexibel werken evalueren en bekijken hoe de effectiviteit kan worden vergroot. Ze pleitte daarnaast voor het verlengen van het wettelijk recht op langdurig mantelzorgverlof, waarbij ook aandacht is voor de uitvoerbaarheid voor werkgevers.

Het moet makkelijker worden om ouderen dicht bij hun volwassen kinderen te laten wonen door tijdelijke woonunits te plaatsen. Dit mag geen gevolgen hebben voor de uitkering. De voorzieningen voor hulp bij mantelzorg moeten bekender worden, zodat mensen eerder hulp en ondersteuning krijgen. De bekendheid over voorzieningen voor hulp bij mantelzorg moet beter, zodat meer mantelzorgers ook daadwerkelijk hulp en ondersteuning krijgen.

In de ouderenzorg wil NSC het uitgangspunt hanteren dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig wonen en de regie over hun leven houden. De eerstelijnszorg en de thuiszorg moeten daarom goed gefaciliteerd worden. Ze wil burgerinitiatieven steunen om woonzorgvormen te realiseren in de eigen wijk en dorpen. Er moet een landelijke investeringsfaciliteit komen voor dergelijke burgerinitiatieven die de financiering moeilijk rondkrijgen.

Het scheiden van wonen en de ouderenzorg heeft volgens NSC geleid tot een versnipperde financiering. Onderdelen van de zorg worden betaald uit diverse wetten, uit diverse eigen bijdragen en uit het eigen risico. Deze financiering is voor de ouderen en hun mantelzorgers onnavolgbaar en moet vereenvoudigd en waar nodig heroverwogen worden.

NSC wil verpleeghuizen weer de mogelijkheid bieden om meer bedden vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) aan te bieden. De groei zal moeten aansluiten op de demografische ontwikkelingen.

GroenLinks-PvdA

GroenLinks-PvdA wil de de samenwerking tussen zorgorganisaties, informele zorg en mantelzorgers bevorderen en stimuleren. De kostendelersnorm moet afgeschaft worden en mensen moeten meer ruimte krijgen om mantelzorg te verlenen zonder gevolgen voor hun uitkering. Ook vinden ze dat burgerinitiatieven en informele netwerken betere ondersteuning verdienen, en dat ze aanspraak moeten kunnen maken op financiering. Dat geldt ook voor mantelzorgers.

Ook willen de partijen het mantelzorgverlof uitbreiden. En het kortdurend zorgverlof verlengen naar twee weken, waarbij mensen met een laag inkomen dit volledig vergoed krijgen. Het langdurige zorgverlof gaat voortaan deels vergoed worden, afhankelijk van het inkomen. Verder moet het mogelijk zijn om zorgverlof aan te vragen voor een buurtbewoner.

GroenLinks-PvdA wil werk maken van een integrale aanpak voor ouderen, waarbij wonen, welzijn en zorg samenkomen. Ouderen krijgen via een actieprogramma seniorenwoningen extra ruimte bij de ontwikkeling van nieuwbouwwijken en grootschalige renovatie: alle nieuwbouwwoningen worden goed toegankelijk en levensloopbestendig gebouwd. Bij de bouw van nieuwe seniorenwoningen, staat in het ontwerp het verlenen van zorg en het contact met de omgeving centraal.

GroenLinks-PvdA wil de regie terugpakken op de ouderenzorg en de complexiteit aanpakken. Voor ouderen die lange tijd ziek zijn, brengen ze alle langdurige ouderenzorg – of het nu gaat om verzorging, (wijk-)verpleging, dagbesteding of huishoudelijke hulp – onder in de Wet langdurige zorg. De zorgkantoren krijgen de taak om samen met de zorgaanbieders in de regio de langdurige zorg in samenhang te organiseren.

De partijen willen de komende jaren investeren in de uitbreiding van het aantal verpleeghuisplekken, en daarbij toezicht blijven houden op de kwaliteit van de zorg.

Zo bereid je je voor op stemmen: tips van politiek verslaggever Merel EkLees ook

PVV

De PVV wil extra verpleeghuisplekken en ouderenwoningen, en ook de verzorgingshuizen terugbrengen. Ook wil de partij alle ouderenzorg in één wet combineren, en pleit ze voor meer handen aan het bed. Bijvoorbeeld door het aannemen van nieuw personeel, het aantrekkelijker maken voor de huidige zorgwerknemers om meer uren te werken en het aanpakken van de administratietijd en overhead. De PVV zegt niets over mantelzorg in haar programma.

BBB

BBB wil mantelzorgers ontlasten door tijdelijk vervangende zorg mogelijk te maken, mogelijkheden te bieden voor passende vergoedingen en erkenning. Mantelzorg mag volgens de partij nooit een vervanging zijn voor tekorten in professionele zorg, tenzij families dat zelf graag willen. Dan worden zij ondersteund. Ook wil de partij dat in de Omgevingswet wordt opgenomen dat op elk perceel waar voldoende ruimte is een kangoeroewoning mag worden gerealiseerd.

Om ouderen gelegenheid te bieden in hun eigen omgeving te blijven wonen, gaat BBB fors inzetten op nieuwbouw van moderne bejaardentehuizen. Partners hebben daarbij de mogelijkheid om samen te wonen. Sociale cohesie in wijken wordt bevorderd door de bouw van ‘hofjes’ te stimuleren. BBB wil dat ouderen of anderen met een te grote huurwoning desgewenst hun huidige huurbedrag mee kunnen nemen naar een kleinere woning. Ook wil ze op zoek naar woonvormen waar jongeren en ouderen samen kunnen leven. De jongere zorgprofessionals betalen minder voor hun woning en in ruil daarvoor helpen ze de ouderen met bepaalde taken en zorg.

Ook wil de partij meer verpleeghuisplekken. In de buurt worden aanleunwoningen gebouwd en wie daar woont, kan snel opschalen in zorgindicatie. BBB wil daarom de drempel voor verpleeghuiszorg verlagen, en daarvoor de Wet langdurige zorg (Wlz) aanpassen. Voor mensen die thuis blijven wonen blijft het VolledigPakketThuis voorhanden.

De partij wil dat het persoonsgebonden budget (pgb) blijft bestaan, en het budget voor thuiszorgdiensten verhogen om meer ouderen te kunnen bedienen. Hierbij is het van belang dat er een betere samenwerking en afstemming komt tussen verpleegkundige zorg en de huishoudelijke ondersteuning. Hulpmiddelen voor mensen met een lichamelijke beperking worden daadwerkelijk aangepast aan wat zij nodig hebben.

Partij voor de Dieren (PvdD)

PvdD wil dat de sollicitatieplicht voor werklozen komt te vervallen als zij mantelzorg verrichten. Ook voert ze een betaald mantelzorgverlof in.
Mantelzorgers worden (financieel) ondersteund en er komt extra aandacht voor het tegengaan van overbelasting van mantelzorgers. Bij de toegang en evaluatie van de zorg wordt meer rekening met mantelzorgers gehouden.

Essentiële zorg, zoals ouderenzorg of huisartsenzorg, moet niet langer over marktwerking gaan. De PvdD vindt dat deze zorg als basisvoorziening lokaal binnen gemeenten georganiseerd moet worden. Zorg die kwetsbare ouderen thuis nodig hebben wordt voortaan niet vanuit drie wetten en financieringsstromen georganiseerd, maar alleen nog vanuit de Zorgverzekeringswet en de Wet maatschappelijke ondersteuning.

De PvdD wil meergeneratiewoningen fiscaal stimuleren. Ook komt er ruimte om woningen voor andere samenlevingsvormen waarbij mensen voor elkaar zorgen te ontwikkelen. Identiteitsgebonden zorgcentra worden ondersteund, zoals ouderenzorginstellingen die rekening houden met LHBTIQA+-personen en mensen met verschillende culturele achtergronden.

De partij wil dat ouderen kunnen kiezen: kwalitatieve en voldoende zorg thuis, of een plek in een verpleeghuis. Er moet voldoende wijkverpleging beschikbaar zijn, en ze wil de lange wachtlijsten terugdringen door kleinschaligere verpleeghuizen te bouwen. Ook wil ze voldoende faciliteiten voor dagbesteding bieden voor thuiswonende ouderen.

Politiek verslaggever Merel Ek: 'Achter de schermen was het gezelliger tussen Omtzigt en Yeşilgöz'Lees ook

D66

D66 wil mantelzorgers meer tijd en geld geven om zorg te verlenen. Bestaande regelingen moeten meer bekendheid krijgen. Als steun in de rug voor huishoudens waarin iemand langdurige, intensieve zorg nodig heeft en mantelzorg krijgt, wil de partij een pilot voor automatische inkomenssteun zonder verdere verantwoording.

Om snel meer zorgwoningen te realiseren wil D66 jaarlijks 5.000 combinatiewoningen realiseren, waarbij van twee woningen drie wooneenheden worden gemaakt. Deze kunnen gecombineerd worden bewoond door mensen met een zorgbehoefte en hun mantelzorgers. Ook wil de partij dat nieuwbouw en bestaande woningen kunnen worden aangepast. Voor ouderen (55+) moeten leeftijdsgebonden beperkingen van financiering voor de aanpassing van hun woning worden weggenomen.

D66 wil dat elke gemeente gaat zorgen voor het toevoegen van meer seniorenwoningen voor de mensen in de buurt die ouder worden en lokaal willen doorverhuizen. De partij wil ouderen die dat willen, ondersteunen om langer thuis te blijven wonen. Ook wil ze de personeelstekorten in de ouderenzorg aanpakken en dat de eigen bijdragen meer op elkaar gaan lijken. Zodat deze niet leidend worden voor de zorg die mensen kiezen.

Door technologische ontwikkelingen zal ouder worden in de toekomst anders zijn dan nu. D66 stelt dat we daarom nu slimme keuzes moeten maken en ook meer moeten durven vragen van ouderen zelf in de voorbereiding op hun oude dag en in de bijdragen daaraan.

Volgens D66 wordt zorg buiten het verpleeghuis de toekomst. De financiering van wonen en zorg wordt daarom op de lange termijn steeds verder gescheiden. Het verpleeghuis blijft een optie voor de groep ouderen die intensieve zorg in een zorginstelling nodig hebben, met name ook voor mensen met dementie. Er komt een nationaal programma om verouderde verpleeghuizen te moderniseren.

D66 wil zorginstellingen ruimte geven in hun begroting om te investeren in technologische hulpmiddelen. Er moet budget zijn voor andere vormen van innovatie en arbeidsbesparende technologie, zoals robotica en domotica. Digitale zorg wil D66 vastleggen in richtlijnen. Gemeenten krijgen een financiële beloning door met goede preventieve ouderenzorg en meer acuut beschikbare thuiszorg te zorgen voor minder Wet langdurige zorg-indicaties. Op termijn moet thuiszorg uit de Wet Langdurige Zorg (wlz) en onder de Zorgverzekeringswet geregeld worden. Op die manier is de stap naar intensievere zorg vanuit de wijkverpleging gemakkelijker.

SP

De SP wil voorkomen dat de zorg per gemeente verschilt door de invoering van een gemeentelijk basispakket voor onder meer de huishoudelijke zorg, begeleiding, dagbesteding en respijtzorg (ondersteuning voor mantelzorg).

De ‘kostendelersnorm’ – een korting op de uitkering – wil de partij geheel afschaffen. Mantelzorgers mogen volgens de SP geen boete krijgen voor de steun die zij verlenen. Ze wil de wachtlijsten in de ouderenzorg wegwerken, niet bezuinigen en stoppen met ‘nutteloze bureaucratie en concurrentie’. Het eigen risico gaat naar nul en er komt een Nationaal Zorgfonds. De zorgpremies wil de partij inkomensafhankelijk maken.

Medische behandelingen die de kwaliteit van leven verbeteren, wil de SP garanderen voor elke leeftijd. Ze wil geen wachtlijsten voor verpleeghuizen, en de personele bezettingsnorm voor voldoende personeel in het verpleeghuis handhaven. De partij wil dat ouderen kunnen kiezen tussen goede zorg thuis of voor een fijne plek in een kleinschalig Zorgbuurthuis, met een inloopfunctie voor de hele buurt. Naar een voorbeeld in Oss wil de SP de ouderenzorg in het hele land organiseren. 

Forum van Democratie (FvD)

FvD wil thuiszorg en huishoudelijke hulp op een zo klein mogelijke schaal uitbreiden. Ze wil mantelzorg aansporen en ondersteunen via innovatie, zoals generatiewoningen waarin het contact tussen ouderen en jongeren kan worden versterkt.

De partij wil verzorg- en verpleeghuizen in stand houden en waar mogelijk uitbreiden. Ook wil ze eenzame ouderen ondersteunen door middel van lokale vrijwilligersprojecten.

Weet wat je stemt: dit zeggen verkiezingsprogamma’s over kinderopvang en ouderschapsverlofLees ook

ChristenUnie

ChristenUnie wil een nieuw mantelzorgzorgakkoord waarin werkgevers en werknemers ruimte bieden voor mantelzorg. De overheid past beperkende wet- en regelgeving aan zodat er een samenhangende aanpak ontstaat. De partij wil ook een langduriger betaald mantelzorgverlof. Mantelzorgers kunnen twee maanden mantelzorgverlof (verspreid) opnemen. De maximale uitkering is 70 procent van het loon, vergoed door het Rijk. Werkgevers worden gestimuleerd om dit percentage aan te vullen.

Mantelzorgers moeten volgens de ChristenUnie de mogelijkheid krijgen toegerust te worden voor hun verantwoordelijkheden. Zorgprofessionals leren hoe zij gelijkwaardig met hen samen kunnen werken. In elke gemeente is of komt een steunpunt Mantelzorg dat mantelzorgers helpt bij geldzaken, vervangende zorg, wonen, werk, wet- en regelgeving of doorverwijst naar de landelijke Mantelzorglijn. Gemeenten en zorgaanbieders investeren in een verbetering van respijtzorg, zoals dagbesteding of logeerzorg. Door een hervorming van de Participatiewet moet het volgens de partij makkelijker worden om met behoud van uitkering mantelzorg te verlenen.

ChristenUnie wil dat elke gemeente een plan maakt voor ouderenbeleid. Samen met zorg- en welzijnsorganisaties, kerken, woningcorporaties en andere religieuze instellingen en (sport)verenigingen, maken ze afspraken over bijvoorbeeld huisvesting, bestrijding van eenzaamheid, de invulling van zorg en ondersteuning en het gezamenlijk financieren van zorg. Per wijk is er één herkenbaar en aanspreekbaar wijkverpleegkundig team.

De ChristenUnie wil veel en voldoende ouderenwoningen bouwen, en dat de ontwikkeling van deze woonvormen en woningen een vast onderdeel zijn van de prestatieafspraken met woningcorporaties. Voor het ontwikkelen van die zorgzame buurten en wijken stelt het Rijk een ontwikkelsubsidie beschikbaar bij voorkeur met zorgverzekeraars, pensioenfondsen en andere financiers. Ook wil de partij de komende twintig jaar 360 miljoen investeren in extra verpleeghuisplekken en verbeterde verpleeghuiszorg.

Gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren betalen gezamenlijk mee aan het voorkomen van zorg, bijvoorbeeld door valpreventie en welzijn op recept. Wijkverpleegkundigen krijgen een vast bedrag per cliënt en worden niet meer afgerekend op het aantal uren of minuten.

De partij wil dementiezorg inrichten vanuit de gedachte van de Sociale Benadering Dementie. Hiervoor zijn dementie- vriendelijke wijken met ontmoetingsplekken noodzakelijk en komt er betere ondersteuning van casemanagers dementie. Ook wil de ChristenUnie geestelijke verzorging samen met de structurele bekostiging wettelijk vastleggen zodat zingevingsvraagstukken een vaste plaats krijgen in de samenleving.

CDA

Het CDA wil meer combinaties van wonen en zorg mogelijk maken die toegankelijk zijn voor iedereen. Er komt een nationaal plan voor de bouw van hofjes voor ouderen, mantelzorgwoningen en een nieuwe vorm van het vertrouwde bejaardentehuis en innovatieve woonvormen voor mensen met een beperking. Ook zet de partij in op meer gemengde woonconcepten voor mensen die uitstromen uit de maatschappelijke opvang en beschermd wonen en een ‘goede buur’ nodig hebben.

Het CDA pleit voor meer verpleeghuizen en wil voldoende voorzieningen voor mensen met een tijdelijke of permanente behoefte aan intensieve zorg die niet aan huis kan worden geleverd. Afhankelijk van de indicatie kan dit een verpleeghuis of een tussenvoorziening zijn.

De partij wil meer praktische ondersteuning en respijtzorg voor mantelzorgers. Zo moeten initiatieven voor ‘zorgmaatjes’ worden aangemoedigd om mantelzorgers te ontlasten. Mensen die vanuit een pgb zorg verlenen aan een gehandicapt familielid, mogen na het overlijden van het familielid niet in een armoedeval geraken. Er is hulp beschikbaar om betaald werk of een basisbaan te krijgen na het verlenen van mantelzorg.

Het CDA wil initiatieven stimuleren voor fysieke en sociale activiteiten in buurten en wijken gericht op ouderen, en inzetten op ‘verrijkte ouderenzorg’, waarbij ontmoeting en activiteit net zo goed onder zorg vallen. Investeren in de ouderenzorg noemt de partij ‘belangrijk’, waarbij er ook meer aandacht nodig is voor de fysieke en psychische mishandeling van ouderen.

Volt

Volt wil goed werkgeverschap voor mantelzorgers; dit betekent voldoende respijtzorg en ondersteuning om overbelasting te voorkomen en waarborgen voor voldoende financiële compensatie.

Volgens de partij hebben we als samenleving een zorgplicht voor elkaar. Alle ouderen moeten op een gelijkwaardige manier oud kunnen worden.
Volt wil dat ouderen die niet meer thuis kunnen wonen en geen zicht meer hebben op terugkeer naar hun eigen huis, huur gaan betalen naar draagkracht. Ze wil het landelijke abonnementstarief afschaffen en de inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor alle maatschappelijke ondersteuning (met uitzondering van rolstoelen) herinvoeren.

Verantwoording: in dit artikel worden de twaalf politieke partijen besproken die op 31 oktober bovenaan stonden in de Peilingwijzer van politicoloog Tom Louwerse. Het zijn de (ingekorte) standpunten zoals beschreven in hun verkiezingsprogramma’s. 

Loonkloof, femicide en vrouwspecifieke zorg: dit zeggen de verkiezingsprogramma'sLees ook