Het is vandaag de Landelijke Dag tegen Pesten. Pesten houdt niet op als je van school komt, het gebeurt ook op de werkvloer. Mieke van Stigt (54) weet daar als socioloog en schrijver van het boek ‘Alles over Pesten’ alles van.
Volgens haar denken de slachtoffers vaak dat het aan henzelf ligt.
Meer dan een kwart (26 procent) van alle werkenden heeft weleens te maken met treiteren, roddelen, uitlachen of ander naar gedrag op het werk. Dat blijkt uit onderzoek van CNV, uitgevoerd door Maurice Hond, onder een groep van 2500 werkenden. Een schokkende uitkomst, want dat betekent dat 2,3 miljoen werkenden te maken heeft met pestgedrag, concludeert CNV.
“Pesten gaat heel vaak over pesten op school, maar jammer genoeg minder vaak over pesten op de werkvloer”, zegt Van Stigt. Ze krijgt regelmatig telefoontjes, mailtjes en brieven naar aanleiding van haar boek, vol verhalen van mensen die het niet meer zien zitten op hun werk.
Vaak is pesten op het werk onzichtbaar. Het zijn allemaal kleine speldenprikjes bij één persoon die ervoor zorgen dat iemand steeds ongelukkiger wordt en soms zelfs ziek. “Jij krijgt elke keer de schuld, jouw gedrag wordt negatief neergezet, of jouw prestaties worden niet opgemerkt of aan iemand anders toeschreven. Wanneer een vergadering niet doorgaat, word jij niet op de hoogte gebracht, mensen negeren je als je iets zegt, voor iedereen wordt koffie gehaald, behalve voor jou.”
Het lijkt erg alsof er een conflict is op de werkvloer, maar eigenlijk is het pesten, zegt Van Stigt. Dit komt vaak voor omdat er bijvoorbeeld een nieuwe leidinggevende komt die zijn of haar autoriteit wil laten gelden en jou als bedreiging ziet. Of omdat er een enorme angstcultuur hangt op een bepaalde werkplek.
Maar het kan ook komen omdat er veel spanningen heersen op de werkvloer en mensen (onbewust) een bliksemvanger uitzoeken. Uit het onderzoek van CNV blijkt bijvoorbeeld dat één op de vijf werkenden stelt dat de sfeer op het werk verslechterd is door de coronacrisis. Dat zou volgens Van Stigt best om die reden zo kunnen zijn. Een andere mogelijke oorzaak is dat online pesten nu eenmaal makkelijker is; er is minder overzicht en leidinggevenden kunnen niet zien wat er gebeurt.
Wanneer je het idee hebt dat je wordt gepest, kun je volgens de pestdeskundige twee dingen doen. Het begint bij beseffen dat het niet aan jou ligt, maar dat je wordt gepest. Het laten stoppen is vervolgens heel moeilijk, zeker wanneer het je leidinggevende betreft. Je zou dan extern hulp kunnen zoeken bij bijvoorbeeld een vakbond of een psycholoog op het werk. Wat je ook kunt doen, is het benoemen: “Ik vind het niet oké dat deze vergadering is verplaatst en dat jullie niks hebben gezegd.”
Ook is het slim om bewijs te verzamelen en medestanders te vinden die wellicht tegenwicht kunnen bieden. “Maar het echt stoppen is vaak ontzettend moeilijk. Vooral omdat het er in veel gevallen voor zorgt dat je zo aan jezelf gaat twijfelen. Soms zit er niks anders op dan te stoppen met je werk en ergens anders aan de slag te gaan.”
Dit artikel is al eerder op LINDA.nl verschenen.
Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer over pesten: 'We moeten onszelf een spiegel voorhouden'
