Nu de scholen weer zijn begonnen, blijkt dat steeds meer ouders de schoolspullen, met name de laptops voor het voortgezet onderwijs, niet kunnen betalen. Hoewel scholen hiervoor zouden moeten zorgen, nemen zij die verantwoordelijkheid niet altijd.
Lobke Vlaming, directeur van Ouders & Onderwijs, vertelt aan LINDA. dat ze steeds meer telefoontjes krijgt van bezorgde ouders.
Vlaming legt uit dat het probleem niet zozeer bij de gewone schoolspullen ligt, zoals stiften, potloden of een geodriehoek. “Die zijn meestal wel te overzien. Voor gezinnen onder de armoedegrens kan dit soms lastig zijn, maar het echte probleem zien we nu bij de grotere uitgaven, zoals laptops en schoolkampen. Dat zijn kosten die steeds meer gezinnen raken, omdat ze soms oplopen tot honderden euro’s.”
Het probleem speelt vooral in het voortgezet onderwijs en minder bij basisschoolleerlingen. “In het voortgezet onderwijs werken veel scholen met het concept ‘Bring Your Own Device’, waarbij leerlingen zelf een laptop moeten meenemen. Op de basisschool zijn er vaak laptops beschikbaar op school, en de kosten beperken zich daar meestal tot de ouderbijdrage van 50 tot 100 euro per jaar. Maar in het voortgezet onderwijs kunnen de kosten al snel richting de 1000 euro gaan. Als je meerdere kinderen hebt, lopen de kosten nog verder op.”
Steeds meer ouders kunnen deze kosten niet meer dragen, zo blijkt uit cijfers die Nieuwsuur heeft opgevraagd bij Stichting Leergeld. In de afgelopen drie jaar is het aantal hulpaanvragen bij de stichting fors gestegen. Terwijl de organisatie in 2021 nog 128.946 kinderen ondersteunde met school- en sportspullen, waren dat er vorig jaar maar liefst 181.717 – een stijging van ongeveer 40 procent. Vooral laptops worden steeds vaker aangevraagd; vorig jaar verstrekte de hulporganisatie er ruim 20.000, zo blijkt uit het artikel van Nieuwsuur op NOS.
Deze cijfers hebben de discussie opnieuw aangewakkerd over hoe de overheid kan voorkomen dat ouders in financiële problemen komen om schoolspullen voor hun kinderen te bekostigen. Ook Ouders & Onderwijs ontvangt steeds meer telefoontjes van bezorgde ouders die zich afvragen of het echt verplicht is om, vooral de dure laptop, aan te schaffen.
Vlaming wil daarom nogmaals duidelijk maken dat de verantwoordelijkheid voor deze spullen bij de scholen ligt, niet bij de ouders. “Ten eerste wordt er door de school vaak niet vermeld dat het niet verplicht is om zelf een laptop aan te schaffen. Als het ouders niet lukt om een laptop te regelen, dan moet de school met een alternatief komen.”
Volgens Vlaming moet het mogelijk zijn om op school te functioneren zonder laptop. “Als je thuis een computer hebt, kun je daar inloggen, maar toch schrijven scholen vaak een laptop voor. Steeds meer scholen gebruiken digitale leermiddelen, en zelfs de boeken zijn alleen online beschikbaar. Hierdoor heb je zowel voor je lesmateriaal als je huiswerk een laptop nodig.”
Je zou niet krom hoeven liggen voor de aanschaf van een laptop. Laptops kunnen duur uitvallen, vooral als scholen een specifiek type aanbevelen. “Soms komt het zelfs voor dat scholen leerlingen aanraden om een bepaald merk of model, zoals een Chromebook, te kopen.”
“Ouders weten vaak niet dat dit niet verplicht is. Scholen moeten zich aan de regels houden; ouders hoeven niet dat specifieke type laptop aan te schaffen en hebben de vrijheid om een laptop te kiezen die binnen hun budget past.”
Waar nog te weinig ouders weten dat het de verantwoordelijkheid van de school is om ervoor te zorgen dat kinderen toegang hebben tot het lesmateriaal, zijn er ook maar weinig ouders die aan de bel trekken. “Er is veel schaamte, zowel bij de kinderen als bij de ouders. Als je al een laptop van school krijgt, kan het zijn dat deze is voorzien van een sticker met het logo van de school, waardoor duidelijk is dat de leerling de laptop in bruikleen heeft. Dat brengt een stigma met zich mee, iets wat ouders koste wat het kost willen voorkomen. Hierdoor gaan ze vaak ver om hun kind toch zelf van een laptop te voorzien.”
Tegelijkertijd houden de kosten voor een kind vaak niet op bij de laptop, zo legt de directeur uit. “Ouders liggen ook al krom vanwege de merkkleding die kinderen moeten hebben, of bijvoorbeeld een (elektrische) fiets. Alles zodat je kind niet opvalt door gebrek aan financiële middelen. Dat is heel jammer.”
De discussie over het verstrekken en gratis beschikbaar stellen van schoolspullen door de overheid speelt al jaren, zegt Vlaming. “De politiek is het er in principe mee eens, maar schuift het telkens vooruit. Ook dit kabinet heeft het niet in de begroting opgenomen, terwijl we vinden dat iedereen recht heeft op onderwijs en dat onderwijs voor iedereen toegankelijk moet zijn. In theorie zijn ze het er dus mee eens, maar er hangt een prijskaartje aan. Zolang er niks verandert, moeten scholen zich aan de regels houden”, vindt Vlaming.
Ze hoopt dan ook dat ouders zich steeds meer bewust worden van het feit dat het de verantwoordelijkheid van de school is om gezinnen met beperkte middelen te voorzien van de benodigde schoolmiddelen, zoals een laptop. “Scholen regelen vaak wel een laptop voor het kind van ouders die aan de bel trekken. Maar idealiter zouden meer ouders dit moeten aankaarten, zodat het beleid kan veranderen. Zo kunnen ook minder assertieve ouders van deze regeling gebruikmaken”, aldus Vlaming.
Een verademing of toch jammer? Met deze tips start je gezin relaxed aan het nieuwe schooljaar
