Een derde van de vrouwen doet ’s avonds de deur soms of vaak niet open omdat dat onveilig voelt. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die het AD opvroeg in samenwerking met met tv-programma Pointer.
Djoeke Ardon, projectleider huiselijk geweld, seksueel geweld en sociale veiligheid bij Movisie (het landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken), legt uit hoe dit komt.
De cijfers benadrukken het gevoel van onveiligheid dat vrouwen ervaren. Van de mannen heeft ‘slechts’ 16,5 procent dit gevoel. “Vrouwen voelen zich vaker en veel onveiliger, dat blijkt niet alleen uit dit onderzoek, maar uit heel veel onderzoeken”, vertelt Djoeke Ardon. “En dat gevoel is ook gegrond: vrouwen maken meer geweld en intimidatie mee dan mannen. 42 procent van de jonge vrouwen werd in 2021 achterna gelopen, nagefloten of op een andere manier geïntimideerd. Ter vergelijking: dit is vijf keer vaker dan jonge mannen.”
Ardon heeft er zelf ook ervaring mee. “Ik ben voor mijn werk veel bezig met dit onderwerp, maar als het dan weer eens gebeurt – zoals zomaar aangeraakt worden of mannen die je niet met rust laten – weet ik ook nooit zo goed wat ik moet doen.”
“Je kan er ook niks aan doen, het overkomt je”, gaat Ardon verder. Volgens haar is het onveilige gevoel thuis een reactie op de intimidatie die vrouwen op straat meemaken. “En daar passen we ons gedrag op aan, blijkt ook uit onderzoek. Bepaalde plekken ontwijken, niet alleen buiten lopen, bepaalde kleding niet dragen of ’s avonds de deur dus niet meer open doen. We krijgen van jongs af aan ook aangeleerd dat we zelf verantwoordelijk zijn voor onze veiligheid. Vrouwen krijgen helaas ook vaker met onveilige situaties te maken. Maar het is niet onze schuld en we zouden er niet zelf verantwoordelijk voor moeten zijn.”
Het aanpassen van gedrag heeft verregaande gevolgen. “Vrouwen kunnen zo minder goed deelnemen aan de maatschappij en krijgen daardoor minder kansen en minder vrijheid.”
Ken jij 'm al? Deze kaart laat onveilige plekken (voor vrouwen) in Nederland zien
Gelukkig is er ook goed nieuws: volgens Ardon worden we ons – zowel mannen als vrouwen – steeds meer bewust van dit probleem. “Ook veel mannen vinden intimidatie niet oké. Ik werk zelf namens Movisie aan het programma Veilige Steden, waarbij we gemeenten ondersteunen in de aanpak van geweld tegen meisjes en vrouwen in het openbaar en in het uitgaansleven. Een langetermijnoplossing, waarbij we werken aan de sociale normen van onze maatschappij. We zijn er nog lang niet op dit gebied, maar de eerste stappen worden gezet.”
“De oplossing voor het probleem wordt vaak gezocht bij de vrouwen zelf, hoe zouden zij zich moeten verdedigen, maar daar wil ik vanaf”, aldus Ardon. “Vrouwen zijn niet het probleem, maar de mannen. Zij moeten zich de gevolgen van hun gedrag gaan realiseren. Wat vrouwen wel zouden kunnen doen, is er samen over praten, als er iets is gebeurd. Er heerst nog zoveel schaamte rondom dit onderwerp, terwijl het zoveel vrouwen overkomt.”
Zo herinnert Ardon zich een keer dat een man in de kroeg heel opdringerig was. “Hij liet me maar niet met rust, bleef maar tegen me praten. Terwijl ik toch al heel duidelijk had gemaakt dat ik niet geïnteresseerd was”, vertelt ze. “Op een gegeven moment kwam zijn vriend erbij staan en zei hij tegen hem: ‘Als je nu niet ophoudt, ga ik naar huis. Want met zo’n iemand wil ik niet op pad.’ Toen stopte het. Zo fijn dat hij dat deed.”
“Dat is eigenlijk de allerbeste manier om dit probleem aan te pakken: als mannen elkaar durven aan te spreken op hun gedrag. Dáár moeten we met z’n allen uiteindelijk heen.”
Julia (24) wilde haar nummer niet geven: 'Ik realiseerde me dat wat hij zei een dreigement was'
