In 2016 Is Rusland de grote favoriet in het Eurovisie Songfestival, maar tegen alle verwachtingen in wint de Oekraïnse Jamala met een aangrijpend nummer over de oorlog. Nu is het liedje ‘1944’ een strijdlied geworden voor miljoenen Oekraïners die hun leven niet meer zeker zijn door de Russische invasie.
In het programma College Tour vertelt Jamala hoe het is om een boegbeeld te zijn in deze moeilijke periode.
Jamala’s nummer gaat over de deportatie van Oekraïners in 1944. Ze vertelt met dit nummer het verhaal van de deportatie van Krimtataren na de Tweede Wereldoorlog. Tienduizenden van hen overleefden deze periode niet door honger, geweld en andere gruwelijke omstandigheden.
Alles waar ze voor vreesde en waar ze over zong in 2016 is opnieuw waar geworden. “Het is verdrietig dat de geschiedenis zichzelf herhaalt.”
In februari moet Jamala vluchten uit Kyiv, waar ze met haar man en twee kinderen woont. Veel tijd is er niet, waardoor ze het afscheid van haar man niet eens meer kan herinneren. “Ik weet niet meer of ik ‘ik hou van je’ tegen hem heb gezegd. Je kunt je niet voorstellen hoeveel zorgen ik me maak over mijn man.”
Met haar twee kinderen lukt het gelukkig om het land te verlaten, maar dit was geen makkelijke reis. Op Instagram heeft ze vastgelegd hoe het was om met twee jonge kinderen te voet de grens over te moeten steken. Zonder eten en drinken, want die was ze in de stress vergeten mee te nemen.
Haar kinderen verblijven op dit moment in Israël met haar zus, zodat Jamala door Europa kan reizen om geld op te halen voor Oekraïne. In twee maanden tijd, heeft ze samen met anderen al 90 miljoen euro opgehaald. Maar “het is niet genoeg.” Ze richt zich naar de camera om Mark Rutte te bedanken voor de wapens, “maar we hebben meer nodig.”
Aan het einde van het emotionele en ingrijpende gesprek over alles wat er nu in Oekraïne gebeurt, vraagt Twan wat Jamala nog graag wil zeggen tegen de kijkers. Ze zucht en is even stil, maar weet wat ze wil zeggen. “Bescherm je vrijheid. Je moet je vrijheid benutten, want vrijheid is het grootste goed vandaag de dag.”
En met 4 en 5 mei voor de deur, had Jamala haar woorden niet beter kunnen kiezen. Laten we met zijn allen de vrijheid vieren, maar deze vooral niet voor lief nemen.
Kijk het hele gesprek hier terug.
Oekraïense songfestivalwinnares naar Turkije gevlucht
