Zeker vrouwen met borstkanker zullen het herkennen: tatoeagepuntjes op hun huid als blijvende herinnering aan de behandeling. Een nieuwe techniek brengt hier verandering in, en maakt deze ‘markeringen’ bij bestraling overbodig.
Misschien een kleine stap in het genezingsproces, maar een grote stap voor betrokken patiënten.
De een vindt tatoeagepuntjes geen probleem en vindt het in vergelijking met hun andere klachten maar niets, en andere vrouwen storen zich er juist aan. Omdat de markeringen voor hen herinneringen zijn aan een nare tijd. Alsof ze zijn ‘getekend voor het leven’, blijkt uit een enquete van de Borstkankervereniging.
Voor die laatste groep is er goed nieuws. Vanaf nu houden vrouwen met borstkanker geen tatoeages over aan hun periode van bestraling. Hetzelfde geldt voor patiënten die in het Erasmus MC moeten worden bestraald vanwege longkanker, slokdarmkanker en lymfeklierkanker.
Het bestrijden van kwaadaardige tumoren, gebeurt met bestraling vaak vijf dagen in de week en enkele weken achtereen. “Om die tumorcellen te bereiken moet je ook door gezond weefsel. Alleen proberen we dat zoveel als mogelijk te beperken”, legt Elise Nicolai-Koornneef, radiotherapeutisch laborant in het Erasmus MC, uit aan het AD.
“Bij bestraling van de borst dienen de armen bijvoorbeeld in één positie omhoog gehouden te worden. Elke keer dat iemand wordt bestraald, hoort dat in exact dezelfde positie te gebeuren.” Bij het maken van een CT-scan bepalen en leggen die tatoeagepuntjes de juiste houding vast, wat essentieel is voor het nauwkeurig toedienen van bestralingen en het beperken van blootstelling aan gezonde delen van het lichaam.
Sharon (33) is herstellende van borstkanker: 'Er zijn ook goede dagen, écht'
“Het zijn drie, soms vier of vijf zwarte stipjes ter grootte van een sproet. Het voelt als een prikje, dat is het niet, maar ze gaan in principe nooit meer weg. Aan de hand daarvan maken wij een bestralingsplan, waarmee we de tumor proberen te vernietigen en we het gezonde weefsel zo veel mogelijk sparen.”
Op deze manier wordt borstkanker bestreden, maar dus ook andere vormen van kanker. Het is een beproefde methode. “Zolang ik al in het Erasmus werk, 22 jaar, en ver daarvoor doen we het op deze manier. De puntjes waren altijd onze houvast tijdens de behandeling. En die gaan nu verdwijnen”, zegt Nicolai-Koornneef.
De nieuwe techniek, oppervlaktescanning, bestaat al langer maar kan hier nu pas voor worden ingezet. Deze techniek kan de houding van de patiënt op de CT-scan en de houding op het bestralingstoestel tegelijkertijd met elkaar te vergelijken. Volgens Nicolai-Koornneef worden niet alleen tatoeagepuntjes overbodig, haar collega’s kunnen de ligging van de patiënt op deze manier ook nauwkeurig bepalen.
“Ondanks dat die eerdere markeringen heel klein zijn, wil je ze niet in de spiegel zien.” Het was reden voor veel vrouwen om de ongewenste tatoeagepuntjes weg te laten laseren.
Vanaf deze week vinden de eerste bestralingen via deze nieuwe methode in het Erasmus MC (en ook in hun vestiging in Dordrecht bij het Albert Schweitzerziekenhuis) plaats. Elise Nicolai-Koornneef verwacht over enkele weken al honderd van de driehonderd patiënten per dag tatoeageloos te behandelen. “Uiteindelijk krijgt geen patiënt nog een tatoeage en wordt dit systeem het nieuwe normaal.”
Zo steun je een naaste met kanker: 'Behandeling klaar? Wees er dan óók'
