Recente onderzoeken naar 25 jaar drugsbestrijding in Nederland stellen dat Nederland inmiddels koploper is in drugscriminaliteit. Zo hebben Nederland en België Spanje verdrongen als invoerhaven van cocaïne.
Pijnlijke voorbeelden van de toenemende drugscriminaliteit zijn de moordaanslagen op misdaadjournalist Peter R. de Vries, advocaat Derk Wiersum en de broer van kroongetuige Nabil B. In Nieuwsuur schijnt hoogleraar criminologie Toine Spapens zijn licht op het probleem.
Het karakter van deze moordaanslagen is opvallend openbaar. Iets waar drugscriminelen sinds enkele jaren niet langer voor terugdeinzen, stelt Spapens. Volgens de hoogleraar wordt het geweld alleen maar gewelddadiger. Met zijn onderzoek trekken hij en zijn collega’s aan de bel.
“Het doel van het Nederlandse criminaliteitsbeleid is altijd ‘het beheersbaar houden van de situatie’ geweest”, vertelt Spapens. “Dat is steeds verder uit het zicht aan het raken.”
Ook bijzonder hoogleraar Hans Boutellier vindt de ontwikkeling verontrustend. “De situatie is echt zorgelijk. Het geweld heeft een terroristisch karakter. Voor iedereen die verantwoordelijk is voor de rechtstaat en het goed functioneren ervan, is het intimiderend”, stelt Boutellier. “Het maakt het hele systeem onzeker. Het jaagt angst aan.”
Volgens de bijzonder hoogleraar zijn er verschillende redenen waarom ons land inmiddels koploper is geworden in drugscriminaliteit: een goede infrastructuur – zowel fysiek als digitaal – internationale bevolking, open economie én we zijn een belastingparadijs.
Vooral dat laatste is van groot belang, vertelt Boutellier. “De financiële wereld is hoog ontwikkeld en enorm gecompliceerd. Het is aantrekkelijk om grote illegale geldstromen weg te sluizen.” Daarbij zijn de sommen geld zo groot dat bijvoorbeeld douaniers makkelijk omgekocht kunnen worden. “Er gaan miljarden in om en dat is ontwrichtend; het tast de economie aan.”
“Maar”, nuanceert de hoogleraar zijn kritiek, “er gebeurt best veel. Banken zijn zich bijvoorbeeld aan het optuigen om witwassen tegen te gaan.”
Boutellier ziet heil in een groot maatschappelijk debat over de gehele samenleving, en niet alleen in de politiek. “Maatschappelijk leeft het veel te weinig”, stelt hij. “Ik denk dat we veel meer het besef moeten krijgen dat dit een ontwikkeling is die ons als samenleving ondermijnt.”
Meer drugscriminaliteit in kleine Brabantse gemeenten
Het fragment van ‘Nieuwsuur’ terugkijken? Dat kan hier.
