In Nederland hebben jaarlijks 17.000 mensen een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Bij ongeveer een derde van de gevallen is er niemand bij. De overlevingskans van die patiënten is daardoor klein. Daar kan de Cardiowatch verandering in brengen.
Technisch geneeskundige Roos Edgar en cardioloog Judith Bonnes van het Radboudumc onderzoeken de medische smartwatch en vertellen er alles over.
De smartwatch kennen we inmiddels wel. Dit handige horloge houdt je hartslag bij, telt je stappen en veel gebruikers meten hun slaap. Precies zo’n multifunctionele smartwatch is de Cardiowatch, maar dan voor medisch gebruik. Edgar: “De Cardiowatch meet dingen als de hartfrequentie, de hoeveelheid zuurstof in het bloed en de temperatuur. Het bandje wordt ontwikkeld door Corsano Health. Daar werken we nauw mee samen. De Cardiowatch onderscheidt zich van een andere smartwatch doordat dit meer gericht is op medische monitoring.”
Bonnes vult haar collega aan: “Het doel van het ontwikkelen van de slimme polsband is dat die automatisch een hartstilstand signaleert en de hulpdiensten alarmeert. Dit is met name voor de groep mensen die zonder getuigen een hartstilstand hebben. Zo kunnen we ze tijdig hulp bieden.”
Tekst gaat verder onder de foto.
De Cardiowatch
Twee jaar geleden deed de Hartstichting een oproep aan onderzoekers om onderzoek te doen naar automatische hartstilstand detectie. De overlevingskans van mensen die een hartstilstand krijgen zonder dat er iemand bij is, is minder dan 5 procent. Daar moet iets aan worden gedaan, wenst de Hartstichting.
Bonnes: “De overlevingskans en de behandeling van een hartstilstand is de afgelopen tien jaar verdubbeld, doordat er op veel openbare plekken een AED aanwezig is en de burgerhulpverlening HartslagNu is gelanceerd. Die hebben samen bijgedragen aan een veel betere overlevingskans, maar dat geldt alleen voor de groep mét getuigen. Hoe kunnen we verder de kans op overleving van een hartstilstand verbeteren? We hebben een voorstel ingediend en daar zijn we mee bezig.”
Na Annekes vader overleed ook haar stiefvader aan een hartstilstand: 'Totaal onverwachts'
Onder leiding van professor Niels van Royen hebben onderzoekers van het Radboudumc, Erasmus MC, Reinier de Graaf Gasthuis en Corsano Health zich over de kwestie gebogen. En met succes, want uit het eerste onderzoek blijkt de Cardiowatch te werken.
Edgar legt uit: “Met het eerste onderzoek hebben we polsbandjes geleerd om een hartstilstand te herkennen. We deden de bandjes – met toestemming – om bij 291 patiënten die een ingreep aan hun hart ondergingen, waarbij het een standaard onderdeel was van de operatie om een hartstilstand op te wekken. Die gegevens hebben we verzameld en konden we gebruiken om een model te maken om een hartstilstand automatisch te herkennen.” Uiteindelijk werd het bij 98 procent van de patiënten herkend, vertelt Bonnes.
Maar het onderzoek is daarmee nog niet afgerond. “Het is een doorlopend project. Het onderzoek duurt nog wel een paar jaar”, zegt de cardioloog. “Wat de Cardiowatch nu doet is kijken naar de bloedsomloop, of die normaal is of wegvalt. Hij kijkt nog niet naar beweging en stilliggen. Een van de volgende stappen is dat-ie bewegingen waarneemt.”
Edgar vult aan: “In het polsbandje waar we mee werken zitten verschillende sensoren. Een van die sensoren kan de hartslag meten en die meet dat er bloed circuleert. Zodra iemand een hartstilstand heeft, stopt het hart met rondpompen van bloed, dus zal je in de pols meten dat je geen circulerend bloed meer hebt. De andere sensor die in het bandje zit is een bewegingssensor. Die wordt gebruikt om stappen te registreren. Die willen we nog gaan gebruiken om te bevestigen dat iemand niet meer beweegt. Tijdens een hartstilstand raak je buiten bewustzijn en ligt je stil. Dit willen we toevoegen om een nóg betrouwbaarder resultaat te maken.”
Want dat is heel belangrijk, benadrukken de twee onderzoekers. “Implementeren we de Cardiowatch, dan is het van belang dat het een hoge betrouwbaarheid heeft. We denken dat de bewegingssensor daaraan kan bijdragen. Ook omdat het toevoegen van beweging meldingen van een vals hartstilstand alarm kan tegengaan, zodat de ambulance weinig, en het liefst nooit, op pad wordt gestuurd naar een valse hartstilstand”, vertelt Bonnes.
Zo gaan ze onderzoeken hoeveel valse alarmen er bij gebruik in de praktijk zijn. “Afhankelijk van hoe vaak we het vinden, kunnen we onderzoeken hoe we dit kunnen tegengaan. Het bandje kan bijvoorbeeld ook detecteren of-ie gedragen wordt om de pols. Als het bandje van de pols afgaat, moet het bandje niet denken dat er een hartstilstand plaatsvindt. Dat is een voorbeeld van een functionaliteit die de betrouwbaarheid verbetert.”
Paulien kreeg als moeder van drie kinderen een hartstilstand: 'Ze waren extreem bezorgd'
Voor wie het horloge precies bedoeld is, weten de onderzoekers nog niet. Bonnes: “Het idee is om het in eerste instantie in te zetten bij patiënten met een verhoogd risico op een plotse dood, zoals bij een hartziekte of wanneer een plotse dood voorkomt in de familie. Wel moeten we ons realiseren dat we het risico op een plotse dood moeilijk kunnen inschatten. Van de helft van de hartstilstand-gevallen die we binnenkrijgen, is het nog niet bekend dat ze een hartziekte hebben. Werkt het betrouwbaar bij de eerste groep, dan willen we het breder inzetten.”
Ook wanneer er wél iemand bij de hartstilstand aanwezig is, heeft de Cardiowatch een belangrijke functie. Edgar: “Het bandje gaat direct alarmeren naar HartslagNu en doet een oproep voor een ambulance. Dan boek je tijdswinst. Ben je getuige van een hartstilstand, dan vraag je je misschien eerst af wat er aan de hand is, wat je kunt doen en heb je misschien paniek. Het bandje kan realiseren dat er sneller hulp komt, en een paar minuten snellere hulp maakt een wereld van verschil. Als je er heel sneller, kan de overlevingskans tot wel 60 tot 70 procent worden.”
De wens van de Hartstichting is dat in 2027 het eerste werkende prototype beschikbaar is. “De onderzoeken zijn nog bezig, en als mensen zich willen aanmelden, kan dat nog steeds. We worden al veel gebeld door geïnteresseerden in het bandje. Nu is het nog niet beschikbaar, maar we hopen het eind 2027 aan te kunnen bieden, dat is het streven. We zijn echt heel blij met de reacties. Dit horloge is een uitkomst.”
Van links naar rechts: Judith Bonnes, Roos Edgar en Niels van Royen.
Daphna's zus overleed aan niet-natuurlijke hartstilstand: 'Vertrouwen in het leven deels verloren'
