In juni van dit jaar deelt actrice Tanja Jess (55) een prachtig portret van zichzelf en dochter Alice (19) op Instagram. Bijzonder detail: haar oudste kind werd geboren als jongen. Samen doen ze voor één keer hun verhaal.
“Ik sta soms te stampvoeten en te janken van frustratie vanwege al het bureaucratische geneuzel”, vertelt Tanja Jess in de nieuwste LINDA. ‘DE LIEVE MENSEN ZIJN MET MEER’.
“Op de basisschool was ik blij, hyperactief en altijd bezig”, vertelt Alice. “Niks dat erop wees dat er iets verkeerd zat, al had ik zelf wel altijd het gevoel dat er íéts was. Maar ik had geen idee wat. Dat gevoel werd vervelend toen ik op mijn twaalfde naar de middelbare school ging.
Via internet kwam ik erachter dat er zoiets bestond als genderfluïde. Later werd het: nee, ik ben toch echt een transvrouw. Ik was net zestien jaar en mijn ouders hadden wel door dat er iets aan de hand was. Mijn vrienden wisten het al.”
Tanja: “Wij waren vooral opgelucht toen ze het vertelde. Als ze boos was, hintte ze namelijk steeds: ‘Jullie weten helemaal niet wie ik ben!’ Of: ‘Jullie weten niets van mij!’ Dat zijn alarmerende opmerkingen; en wij begrepen niet wat ze ons probeerde te vertellen. Wij gingen intussen aan de ergste dingen denken, zoals drugs of iets dergelijks.”
Tanja Jess openhartig over transitie van dochter Alice in 'Humberto': 'Is een ongoing process'
Uiteindelijk staat Alice bijna drie jaar op de wachtlijst, is de hormoonkuur nog steeds niet gestart en wordt ze lichamelijk steeds meer wat ze niet wil zijn: een man. “Ik sta soms te stampvoeten en te janken van frustratie vanwege al het bureaucratische geneuzel”, vertelt Tanja.
“Een voorbeeld: Als je de transitie van jongen naar meisje maakt, is er de optie om je sperma te laten invriezen, zodat je later eventueel nog een biologisch kind kunt krijgen. Dat moet gebeuren vóórdat je met de hormonenkuur start. Alice zegt zelf dat zij geen kinderen wil, maar ik vind dat ze die optie moet openhouden en dat iemand van negentien zo’n beslissing nog niet kan maken.
Maar dan blijkt dat je éérst naar een fertiliteitskliniek moet – en pas als het zaad succesvol is ingevroren een afspraak kunt maken bij de endocrinoloog voor de hormoonbehandeling. Alleen moet je daar dan óók weer zes weken op wachten. Dus ik zeg: ‘Laten we die afspraak alvast maken, dan regelen wij intussen dat het sperma wordt ingevroren.’ Maar nee, dat doen ze niet.”
“Genderdysforie betekent dat je gender niet past bij hoe je je voelt en wilt uiten”, vertelt Alice. Wat daar ook bij hoort is een stem in je hoofd die voortdurend twijfel aanwakkert. En die bijvoorbeeld zegt: ‘Je doet het om aandacht te trekken.’
Bijna alles aan mijn lichaam, gezicht of gedrag vind ik te mannelijk. Daarom ben ik niet graag naakt en ontwijk ik spiegels: mijn spiegelbeeld geeft me een vervelend gevoel. Dat kan ook nog niet anders: ik zie eruit als een man. Ik heb me vaak afgevraagd hoe het in hemelsnaam zou moeten met relaties, wie er nou op mij zou vallen? Totdat ik mijn vriendin ontmoette. Zij is er helemaal oké mee en ziet mij gewoon als vrouw. Dat zou in deze tijd normaal moeten zijn, maar ik vind het alsnog indrukwekkend.”
“Je gaat een makkelijker leven tegemoet als je binnen de norm valt. Maar misschien ook saaier”, vertelt Tanja. “Ik vond het ook lastig om supportive te zijn en dingen voor haar te regelen, terwijl ik tegelijkertijd dacht: als er toch iets anders speelt, heb ik dit proces misschien versneld. Zij heeft mij van die twijfels verlost door te zeggen: ‘Als het achteraf een verkeerde keuze blijkt te zijn, is het altijd nog míjn verkeerde keuze. Dus laat die angst maar los.” Alice: “Maak je geen zorgen, het ís gewoon zo.”
Het hele interview lees je in LINDA. – ‘DE LIEVE MENSEN ZIJN MET MEER’. Ook in LINDA.: BN’ers over steun van wildvreemden in donkere tijden. Het blad ligt nu in de winkels. Liever thuisbezorgd? Bestel dan via onderstaande knop.
Dan Karaty over jarenlange alcoholverslaving: 'Elke dag bid en mediteer ik'
