In de documentaire ‘De blauwe familie’ spreken politieagenten die zijn gediscrimineerd en buitengesloten zich uit. Leidinggevenden zouden de ernst afzwakken, terwijl slachtoffers worden ontslagen of weggepest.
Vijf zeer ervaren mannen en één vrouw vertellen met naam en toenaam waarom ze ondanks hun liefde voor het vak geen agent meer willen zijn.
“Ik ga toch eieren voor mijn geld kiezen”, klinkt een vrouwenstem aan het begin van de KRO-NCRV 2Doc-documentaire. “Als ik dit doe kan ik het wel vergeten. […] Ik weet hoe ver ze gaan bij de politie. Je wordt gewoon maximaal aangepakt als klokkenluider.” Haar woorden laten zien hoe bijzonder het is dat onder andere een wijkagent, inspecteur en motoragent wél voor de camera vertellen over hun traumatische ervaringen bij de politie.
Voormalig inspecteur Peris Conrad begon 26 jaar geleden bij de politie. Hij kreeg daar een ‘indrukwekkende vuurdoop’ die de voorbode was van een carrière waar racisme nooit ver weg was. Zijn collega’s hingen een foto van hem op in de politieschool met getekende tralies en de tekst ‘imagine, our monkey in a cage’ – oftewel, ‘stel je voor, onze aap in een kooi’. Nu halen de emotionele gevolgen hem in en heeft hij zijn ‘jongensdroom’ definitief vaarwel gezegd. Zijn zoon mag niet bij de politie, om hem dezelfde trauma’s te besparen. “Zolang ik leef, doe je het niet”, zei Conrad tegen hem.
Als politieagent, kom je “de verschrikkelijkste dingen” tegen, zegt Dwight van de Vijver. Na achttien jaar bij de politie is hij nu presentator bij de EO. Omgaan met lijken en mishandelingen, dat was zijn werk. De racistische behandeling door leidinggevenden niet. “Ik heb liever PTSS van iets wat ertoe doet, iets wat buiten is gebeurd. Niet iemand die mij het leven zuur wil maken, omdat ik in zijn ogen anders of minderwaardig ben.”
Ex-politieagent zegt medeplichtig te zijn aan doodslag George Floyd
Racistische uitspraken van Rotterdamse politieagenten in een appgroep bleven onbestraft. Van de Vijver zegt dat bij wie scheldwoorden zoals ‘kankervolk’ en ‘pauperallochtoon’ gebruikt, vooral een masker afgaat. “Wat voor mij racistisch is, is voor een ander een grapje”, zegt Van de Vijver. “Ik vind dat natuurlijk onzin, maar het wordt wel zo uitgelegd.” Soms zeg je woorden om stoom af te blazen, hoorde hij. “Ik zeg dan: kennelijk zitten die woorden al in je brein en staan ze klaar om eruit te springen.”
Door de korpsleiding wordt veel gesproken over het belang van inclusiviteit. Wie een melding maakt, heeft volgens de agenten weinig kans dat er écht iets mee gebeurt. En als er al iemand weggaat, is het de melder zelf die wordt ‘weggepromoveerd’ omdat de leiding niet durft in te grijpen. De meeste agenten uit de film hebben het korps inmiddels de rug toegekeerd, vanwege de manier waarop ze behandeld of zelfs weggepest zijn.
Behalve Bilal Addou, elf jaar werkzaam als motoragent en rechercheur. Via het ‘allochtonenklasje’ kwam hij de politie binnen. Vervolgens twijfelden collega’s constant aan zijn loyaliteit vanwege zijn islamitische geloof. Hij werd als “terrorist” gezien, zegt Addou zelf, nadat er zonder zijn mee weten een radicaliseringsrapport over hem wordt opgesteld. Toch wil hij zijn vak blijven uitoefenen – want hij is er goed in. “Mijn naam is besmeurd, mijn carrière. […] Maar uitgewerkt ben ik niet, en ik laat me er ook niet uitwerken.”
De blauwe familie is gemaakt met behulp van Control Alt Delete. Een stichting die zich inzet voor eerlijke en effectieve rechtshandhaving en tegen etnisch profileren en excessief geweld. Zij hebben inmiddels een petitie opgezet, waarmee ze racisme bij de politie willen tegengaan. Ze pleiten hierbij onder andere voor een onafhankelijk tuchtcollege dat de mogelijkheid heeft politiemensen te berispen en te ontslaan. Ook willen ze een pestprotocol tegen uitsluiting, racisme en discriminatie op de werkvloer.
De documentaire is terug te kijken op NPOstart.
Bijspijkeren: deze films, series en docu's behandelen racisme en ongelijkheid
