Fotograaf Erwin Olaf (64) is woensdagochtend enkele weken na een longtransplantatie onverwachts overleden. Dat heeft de manager van de fotograaf namens de familie bevestigd aan het ‘ANP’.
Olaf fotografeerde regelmatig voor LINDA. en L’HOMO, maar we kennen hem natuurlijk ook van zijn portretten van de koninklijke familie. In 2019 werd Olaf benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Al op zijn 36ste werd Erwin Olaf ziek: genetisch longemfyseem, een vorm van COPD waarbij longblaasjes beschadigd raken. Dat maakt het moeilijker om zuurstof op te nemen. Het was nog maar de vraag of hij de vijftig zou halen, maar in zijn ‘bonusjaren’ bereikte hij nog grootse dingen. In 2018 nam het Rijksmuseum ruim vijfhonderd van zijn belangrijkste werken op in de collectie, waarmee ze tot nationaal erfgoed zijn verklaard. Zijn dubbeltentoonstelling in 2019, in het Gemeentemuseum van Den Haag, was de best bezochte foto-expositie ooit in Nederland. Ook maakte hij de onder meer de cover en prachtige portretten voor de LINDA. over kanker.
Wel ging zijn conditie de afgelopen jaren achteruit. Hij bewoog zich voort met behulp van een elektrische fiets en auto, maar traplopen was bijvoorbeeld een grote uitdaging. Olaf bracht zijn eigen aftakelingsproces ook in beeld, zoals in de serie van drie zelfportretten: I wish, I am, I will be.
“Hij was aan het opknappen, maar werd plots onwel en reanimatie mocht niet baten”, luidt het statement vanuit de familie woensdag. De manager van Olaf liet vanuit het ziekenhuis weten dat later deze week meer nieuws zal komen over de mogelijkheid tot het nemen van afscheid.
Foto-exposities Erwin Olaf zijn best bezochte ooit: 'Ik ben trots en verbaasd'
Erwin Olaf werd op 2 juli 1959 geboren in Hilversum en werd internationaal bekend met zijn werk, dat naar eigen zeggen ‘diversiteit viert in al zijn vormen’. Olaf werkte in de jaren tachtig en negentig onder meer voor Nieuwe Revu. Geïnspireerd door de befaamde en eigenzinnige fotograaf Robert Maplethorpe toonde hij ‘buitenbeentjes’ als dwergen en morbide obese vrouwen, maar ook overdreven gespierde mannen in allerhande SM- en bondagesituaties in een theatraal rijk decor.
Toch ging het hem niet om provoceren, maar om zíjn realiteit laten zien. In 2019 zei hij tegen Trouw: ‘Wat ik het liefst wil laten zien, is een perfecte wereld met een barst erin. Ik wil het beeld verleidelijk genoeg maken om mensen mijn verhalen in te trekken, en dan een klap uitdelen.’
Naar aanleiding van het overlijden van Olaf delen de koning en koningin woensdag een verklaring op sociale media. ‘Wij gedenken hem met warmte en zijn dankbaar voor het oeuvre dat hij nalaat en voor de vele bijzondere momenten met hem. Wij zullen zijn vriendschap missen’, schrijven ze. ‘Zijn werk leeft voort en blijft intrigeren en ontroeren.’ Olaf maakte officiële portretten van het koninklijk gezin, en in maart van dit jaar ontving hij van Willem-Alexander ook de Eremedaille voor Kunst en Wetenschap van de Huisorde van Oranje.
Een woordvoerder van het Longfonds zegt tegen het ANP dat Olaf ‘ veel heeft betekend voor mensen met dezelfde longaandoening’. “Olaf maakte indrukwekkende zelfportretten over de ontwikkeling van zijn ziekte. Dat heeft geholpen om de aandoening bekender te maken bij het grote publiek.”
Demissionair staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) schrijft op X, voorheen Twitter, dat Olaf ‘beeldbepalend is geweest voor de Nederlandse en internationale fotografie van de afgelopen decennia’. Hoofddirecteur van het Rijksmuseum Taco Dibbits gebruikt ongeveer dezelfde bewoordingen.
Brief Amalia emotioneerde Erwin Olaf: 'Tranen sprongen in mijn ogen'
