In zijn nieuwe programma Ewout In De Verslavingskliniek reist Ewout Genemans (39) af naar Zuid-Afrika, waar hij een maand lang een kijkje achter de schermen krijgt in de verslavingsklinieken in Kaapstad.
“Dat ze mij toelieten met cameraploeg, en ik hen op hun meest kwetsbare momenten vragen mocht stellen, heeft heel veel indruk op me gemaakt”, vertelt Genemans aan LINDA.
Presentator en programmamaker Ewout Genemans weet als geen ander hoe hij programma’s moet maken die de maatschappij raken, met programma’s als Verslaafd!, De Jeugdkliniek – Als Niets Meer Werkt en Ewout. Daar komt nu Ewout In De Verslavingskliniek bij. “Je hoort wel eens verhalen van bekende Nederlanders die helemaal naar Zuid-Afrika afreizen om daar in behandeling te gaan, maar er zijn veel meer onbekende Nederlanders die hier naartoe gaan voor een behandeling”, legt Genemans uit. “Met dit programma willen wij laten zien hoe het er in die klinieken aan toe gaat en horen we de verhalen van de Nederlanders die daar zitten.”
“Het goede aan deze serie is dat je mensen ziet van allerlei verschillende leeftijden uit verschillende plekken in onze samenleving, die open durven te zijn en hulp vragen. Hopelijk gaan mensen die hulp nodig hebben door het programma eerder hulp zoeken en creëren ze daardoor minder schade voor zichzelf en hun omgeving.”
Hoewel dit niet de eerste keer is dat Genemans voor programma’s in aanraking komt met verslavingsklinieken, is het anders dan andere keren. “Ik maak al een aantal jaren het programma Verslaafd. In dat programma doen we een interventie en gaat diegene vervolgens naar een kliniek toe”, legt Genemans uit. “We zagen iemand dan pas maanden later weer als diegene uit de kliniek kwam. Ik wilde nu eens een serie maken over hoe het er in zo’n kliniek aan toe gaat, omdat dat een proces is dat je eigenlijk niet zo vaak ziet.”
Felicia (30) is alcoholist: 'Verslaving zit in mijn familie'
En dat laten zien, is volgens Genemans heel belangrijk. “Volgens cijfers zijn er in Nederland bijna twee miljoen mensen die op een of andere manier met verslaving te maken hebben. Er heerst nog een heel groot taboe op dat onderwerp. Als je naar je eigen omgeving kijkt, moet je haast wel iemand in je omgeving hebben die er ook mee te maken heeft. Toch zijn dat heel vaak mensen die pas op een heel laat moment echt hulp gaan zoeken.”
Dat de meeste mensen voor een kliniek in Zuid-Afrika kiezen, heeft vooral te maken met de wachtlijsten in Nederland. “Als jij morgen hulp nodig hebt en opgenomen zou willen worden, dan kan dat in Nederland bijna nergens. Omdat er in Zuid-Afrika jarenlange ervaring zit met verslavingsklinieken en er veel zijn, kun je letterlijk morgen terecht voor een behandeling. Ik weet dat klinieken in Nederland hun uiterste best doen om mensen zo snel en goed mogelijk te helpen, maar heel veel mensen moeten soms maanden op hulp wachten. Dat kan voor mensen echt het verschil maken. Soms zelfs tussen leven en dood.”
Hoewel de lange wachtlijsten in Nederland de voornaamste reden is dat mensen naar Zuid-Afrika afreizen, is dat niet alles. “Het feit dat je zo ver van huis bent, kan ook helpen. Je zit nergens opgesloten in een kliniek, je kunt altijd besluiten om eruit te lopen als je wil stoppen. Maar de drempel om ermee te stoppen als je aan de andere kant van de wereld zit, is wel hoger”, vertelt Genemans. Maar dit heeft ook een keerzijde. “Als je terugkomt, is er vaak een nog groter contrast met het terugkeren naar je gewone leven. Maar daar staat natuurlijk wel nazorg en begeleiding voor je klaar.”
Genemans vertelt hoe het eraan toegaat in een kliniek. “Best wel pittig. Het is niet niks om die stap te nemen en toe te geven: ik heb een verslaving, ik kan dit niet meer alleen. Je kunt je voorstellen dat iedereen die daar binnenkomt echt op een dieptepunt zit”, vertelt hij. “Al snel zien de mensen daar dat ze niet de enige zijn die met deze problemen zitten. Iedereen heeft daar soortgelijke problemen. Door met elkaar te praten, behandelingen aan te gaan en door steeds zonder middel dichterbij hun gevoel te komen, zie je echt dat de meeste mensen langzaam weer bij zichzelf komen. Dat is een heel mooi proces om van dichtbij te mogen zien. Dat ze mij toelieten met cameraploeg, en ik hun op hun meest kwetsbare momenten vragen mocht stellen, heeft heel veel indruk op me gemaakt.”
Cindy's dochter Juul is drugsverslaafd: 'Nooit gedacht dat ik m'n kleine meid naar afkickkliniek zou brengen'
Soort verslaving, leeftijd of andere persoonlijke kenmerken doen er in de kliniek niet toe. “Je ziet daar dat iedereen gelijk is. Of je nou 60 jaar bent en al 30 jaar drinkt, of 18 jaar bent en al twee seizoenen lang pillen slikt, je bent daar gelijk. Het komt erop neer dat iedereen daar iets probeert te vermijden en het daardoor zoekt in een middel.”
En dat zien we terug in het programma. “Het is een heel divers gezelschap. Een meisje van 18 jaar dat vanaf haar dertiende al aan van alles verslaafd is en de kliniek binnenkwam met een ketamineverslaving. Zij gebruikte zoveel dat ze zelfs op de heenvlucht naar Zuid-Afrika van de vlucht is afgehaald, omdat mensen vonden dat ze niet in goede staat was om te vliegen. Een man van begin veertig jaar met drie kinderen. Zijn alcoholverslaving was zo erg dat hij zeven flessen wijn op een dag dronk. Dat laat ook zien hoe verschillend het kan zijn. Het kan echt op alle leeftijden overkomen, vanuit heel Nederland. En als je daar bent, krijg je allemaal dezelfde behandeling en ben je allemaal gelijk.”
Wat we kunnen verwachten van de afleveringen? “Veel heftige verhalen van mensen en veel verschillende verslavingen. Het gaat echt van alcohol tot seksverslaving tot ketamine.” Hij geeft alvast een voorproefje van wat we gaan zien. “We zien een man die is verslaafd aan Fenibut. Dat is een astronaut-achtige drug die je gebruikt om je heel goed te kunnen concentreren en rustig te worden”, legt Genemans uit.
“Die man gebruikte dat zo veel, maar hij functioneerde er ook vrij lang heel goed op. Op een gegeven moment werd het te veel. Dat spul is zo heftig om fysiek van af te kicken. Je krijgt hallucinaties, je krijgt helse zenuwpijn en je slaapt dagen niet meer. Wij zijn vanaf het begin bij hem als hij fysiek van dat spul afkickt. Pas als je fysiek bent afgekickt, kun je aan het psychologische deel beginnen. Dat vond ik heel heftig om te zien en heb ik nog nooit eerder gezien, ook niet op televisie.”
De impact van de verslaving van één persoon op de hele omgeving, vindt Genemans aangrijpend om te zien. “Of het nou je echtgenoot is, je kinderen of je familie, heel veel mensen hebben eronder te lijden als één persoon verslaafd is. Als iemand is opgenomen merk je dat niet alleen die persoon geholpen wordt, maar ook iedereen daar omheen”, vertelt Genemans. “Wat het meeste indruk op mij heeft gemaakt is hoe lang mensen met een geheim kunnen lopen en hoeveel invloed dat op je heeft.”
“Er zit zoveel schaamte op dat onderwerp en het duurt daardoor zo lang voordat iemand aan zichzelf wil toegeven dat ze hulp nodig hebben. Heel vaak zat ik met iemand te praten en dacht ik: had dit nou wat eerder met iemand gedeeld, dan had je zoveel minder mensen pijn gedaan, en vooral jezelf minder pijn gedaan. Het feit dat dat nog steeds zo’n taboe is, dat maakt wel indruk op me. Omdat je eigenlijk zou denken dat dat niet meer zo hoeft.”
Vanaf 22 mei kun je ‘Ewout In De Verslavingskliniek’ wekelijks zien op Videoland.
Jimmy (22) is ruim 6 maanden clean: 'Tijdens mijn drugsverslaving hielp ik herstellende verslaafden'
