Schrijfster Lale Gül heeft een zeer bewogen jaar achter de rug. Toch zou ze zo weer een controversieel boek schrijven en moedigt ze ook anderen aan om risico’s te nemen in het leven.
Lale: ‘Ik heb het misschien niet zo verstandig aangepakt, maar ik heb gekozen voor mezelf en het leven. Ik ben nog altijd blij dat ik dat heb gedaan.”
Lale’s boek Ik ga leven verscheen afgelopen februari en sloeg in als een bom. In het boek vertelt ze hoe ze opgroeide in een streng islamitisch gezin en brak met haar geloof en (dus) haar ouders. Ze werd bedreigd vanwege haar uitspraken. Natuurlijk ging haar dat niet in de koude kleren zitten, maar de inmiddels 24-jarige Lale weet wat ze wil, gaat daar voor en wordt door anderen als rolmodel gezien.
“Ik kom door mijn boek veel in aanraking met meisjes en vrouwen die doelen en dromen hebben, maar ze zitten vast aan wat ze niet willen. Dat gaat niet alleen over het verlaten van de islam, maar bijvoorbeeld ook over verhalen waarbij er druk is om het familiebedrijf over te nemen. Ze vragen mij om hulp en willen weten waar ik mijn kracht vandaan heb gehaald”, vertelt ze.
'Ik ga leven'-auteur Lale Gül: 'Ik overwoog het nummer van mijn vader te blokkeren'
“Het belangrijkste is om te kijken hoe je omgaat met mensen die anders in het leven staan dan jij, mensen van wie je houdt, maar door wie je toch wordt tegengehouden. Hoe laat je iemand heel en kies je voor jezelf? Ik zeg tegen al die meisjes en vrouwen: ‘Doe het gewoon, kies voor jezelf. Het leven is veel te kort en als je het niet doet, krijg je achteraf spijt dat je het niet hebt gedaan. Een risicoloos leven, daar is ook niets aan’.”
Met Lale gaat het inmiddels goed. Maar dat het een pittig jaar is geweest, staat buiten kijf. De bedreigingen en het feit dat ze moest onderduiken waren waarschijnlijk de dieptepunten. Inmiddels is een negentienjarige man aangehouden voor de bedreigingen.
Lale vertelt daar over: “Ik laat al die bedreigingen niet meer binnenkomen. Doe je dat wel dat, dan kun je niets meer doen. Ik heb ook geen keuze, want de politie zegt tegen mij dat ze niets kunnen met bedreigingen aan mijn adres.”
Lale was enorm boos toen ze het boek schreef, omdat haar dagelijkse realiteit bestond uit liegen, bedriegen en er een geheim leven op na houden. De temperamentvolle ruzies, die mist ze niet. “Vooral mijn moeder was erg autistisch in haar eigen waarheid en wilde daar niets van afwijken of inleveren.”
Ze schetst hoe dat eraan toe ging: “Je kon niet winnen op basis van argumenten, je communiceerde totaal langs elkaar heen. Ik had het over wetenschap en ratio, zij over geloof, autoriteiten en een heilig boek.”
Ze geeft een voorbeeld: “Als ik bijvoorbeeld vroeg waarom mijn broer iets wel mocht en ik niet, dan was dat voor mij een logische vraag. Haar logische antwoord was: omdat je een vrouw bent. Daar heb je dan niets meer tegenin te brengen. Je kunt het niet winnen. Als je dat beseft, voel je wanhoop en radeloosheid.”
Lale Gül (23) groeide op in een streng islamitisch gezin: 'Ik leidde een dubbelleven'
Voor Lale zat er weinig anders op dan te zeggen: ‘Ik ben klaar met het geloof en het gelieg’. “Vanaf mijn 19e geloofde ik niet meer, op mijn 21ste deed ik mijn hoofddoek af en op mijn 23ste verscheen mijn boek.”
De keuze was niet makkelijk, omdat ze wist dat ze hierdoor door haar familie verstoten zou worden. “Zij zien mij als een product van een verloren, westerse maatschappij. Als een slet die de duivel achterna gaat.”
Na het verschijnen van het boek kon ze stoppen met liegen, maar haar familie was woest. “Dagelijks kwamen familieleden naar mij toe om tegen me te schreeuwen dat ik het fout had, naar de hel kon gaan en mij moest laten bekeren. Inmiddels is de ergste woede – die ze nog erg voelde tijdens het schrijven – weggeëbd.
Ze voelt zich heel anders dan toen het boek net uit was. “Ik heb dat gezeik gewoon niet meer”, zegt ze vrijgevochten. ” En dat is voor mij een hele opluchting. Ik woon op mezelf, kan uitnodigen wie ik wil en ervaar dat als een enorme vrijheid.”
Toen ze nog thuis woonde, was dat wel anders. “Ik voelde mij vaak schizofreen omdat ik een soort leugenmachine was. Als ik de waarheid zou vertellen en bijvoorbeeld zei dat ik in bikini op het strand had gelegen, dan zouden ze mij veel dingen verbieden, afpakken of mij naar een koran-internaat sturen. Dat was mijn grootste vrees.”
De uitweg voor Lale lag in haar opleiding en haar (verbale) intelligentie. Ze ziet het zelf als een gave dat ze met haar woorden precies dat kan verwoorden, waar anderen lang over moeten nadenken. Lale zegt, in retrospectief, dat het haar niet veel doet dat ze haar familie is verloren. “Ik was wel dik met mijn oma, maar zij is overleden toen ik het boek schreef. Ik mis haar enorm, maar ik vind het wel fijn dat zij er niet meer was toen dit allemaal gebeurde.”
Leeft ze inmiddels het leven dat ze voor ogen had toen ze haar boek schreef? Het antwoord op die vraag is volmondig ‘ja’. Ze spreekt over haar nieuw verkregen, noemenswaardige vrijheid. “Ik kan daten, zeggen, denken, voelen en dragen wat ik wil, om maar wat te noemen.”
“Daarbij hoef ik niet allerlei verplichtingen na te komen zoals naar de moskee, bidden, een hoofddoek dragen. En ik hoef niet meer wekelijks mannen af te wijzen die om mijn hand komen vragen. Ik schrijf liever mijn wekelijkse column in het Parool, geef lezingen, masterclasses en werk aan mijn podcast én nieuwe boek.” Kortom: het gaat goed met Lale Gül.
Lale Gül wint de NS publieksprijs met debuutroman 'Ik Ga Leven'
