Als kind vindt Jan Taminiau uit Den Bosch in een tweedehands winkel een boek dat hem betovert. Het staat vol tekeningen van exotische bloemen en vogels, en wordt zijn grote inspiratiebron voor het maken van borduursels. Taminiau groeit uit tot een succesvol modeontwerper en mag japonnen voor de koningin gaan maken. Dan doet hij een frappante ontdekking: zijn dierbare boek blijkt – alsof het voorbestemd is – te gaan over het behang op het paleis van de majesteit.

‘‘Toen ik erachter kwam dat het om het behang op Paleis Huis Ten Bosch ging dacht ik: wat geestig en bizar. Ik had zoiets van, dat moet ik voorstellen. Dus diende ik een voorstel in en we mochten het gaan maken. Dat was te gek’’ vertelt Jan Taminiau mij dinsdag als ik hem via Zoom spreek. Voor Prinsjesdag 2015 heeft hij een jurk op basis van het behang van de Japanse Zaal gemaakt. ‘‘Het was een soort full circle moment voor mezelf. Dat je ooit als jonge jongen een boek koopt en dan mag gaan ontwerpen voor degene van wie het behang uiteindelijk is.’’

Het is bijzonder dat ik Jan Taminiau kan spreken want interviews over zijn ontwerpen voor de koningin geeft hij zelden. Taminiau is één van haar vaste ontwerpers en creëerde onder andere haar sensationele inhuldigingsmantel. We hebben een mooi gesprek over hoe hij, de vakman, zijn kunstwerken voor haar maakt.

Haute Bordure

Koningin Máxima leent de Prinsjesdagjurk uit aan het Fries Museum voor de tentoonstelling Haute Bordure. Woensdag mocht ik alvast gaan kijken, en ik heb kwijlend om de jurk heen gelopen. Hij staat naast geborduurde japonnen van Máxima’s voorgangers Wilhelmina, Juliana en Beatrix. Ze zijn stuk voor stuk prachtig maar vallen wel wat in het niet bij die van Máxima.

Conservator Eveline Holsappel vertelt mij dat koningin Máxima deze jurk zelf heeft gekozen voor de tentoonstelling. Ze heeft de jurk meerdere keren gedragen en kiest deze voor haar staatsieportretten. Het is dan ook een favoriet te noemen. De Rijksvoorlichtingsdienst laat weten dat het een kledingstuk betreft dat nog gedragen wordt, oftewel, dat hij nog bij haar in de kast hangt. ‘‘Als ze hem weer wil dragen kan de koningin het aangeven, dan sturen we hem terug’’ aldus de conservator.

Máxima van A tot Z betrokken

Van A tot Z wordt koningin Máxima betrokken bij het maken van de iconische Taminiau-jurken. Ze kijkt al mee in de schetsfase. ‘‘Als ze dan zegt: ja daar zie ik mezelf ook in, dan wordt de schets goedgekeurd. Het leuke aan het maken van couture is dat het echt een één op één project is met de klant’’ vertelt hij. Ruim twintig man werken zo’n vijf maanden aan de Prinsjesdagjurk. ‘‘We hebben het ook eens in twee maanden gedaan maar dat is extra spannend.’’

Als Jan Taminiau mij vertelt hoe hij de jurk heeft gemaakt, beginnen zijn ogen te fonkelen. Hij legt uit hoe de stukken stof deel voor deel uitgespannen en bewerkt zijn. Er is eerst geschilderd met penseel en daarna geborduurd met kralen en zilverdraad. ‘‘Het is een spannend moment als je de onderdelen als een soort puzzelstukken gaat samenbrengen. Nog spannender is het moment dat het aangaat op de klant. Dan komt de jurk tot leven en zie je hoe de kleuren het doen. Dat is zo’n betoverend moment. Dan ziet iemand zichzelf in de jurk in de spiegel en zie je de klant opleven. Zo van; ja, dit is mijn jurk.’’

Hoogtepunten van jurken

De ontwerpen zijn vaak aangepast op de kleuren van de familiejuwelen van de Oranjes, die Jan bestudeert voor hij begint. Voor het historische staatsbezoek aan Groot-Brittannië maakt hij een jurk in de kleur van de eeuwenoude Stuart-diamant. ‘‘Die kleur blauw is zo zacht maar zo mooi. Het was magisch om die steen tot leven te zien komen.’’

Mijn absolute favoriet van Taminiau is de sexy robijnrode jurk uit 2012. Deze strapless is tot op de millimeter op maat gemaakt, vertelt hij, zodat ze niet steeds hoeft te hijsen. De jurk is echter wel enkele kilo’s zwaar: ‘‘Alles wat je in de goud zilver tinten ziet is glas, en dat is een zwaar gewicht. Je weet dat iemand een stuk gaat lopen en je weet dat de zwaarte uiteindelijk een slow motion effect met zich meebrengt.’’

Het ontwerp voor Máxima’s veertigste verjaardag is een intensief project: ‘‘Daar zijn we vaker opnieuw begonnen. Zo’n drapering moet rond het hele lichaam natuurlijk vallen en soms is het dan wat langer zoeken. Het stuk gaat niet eerder de deur uit voor het perfect is. Dat is mijn eer te na.’’

De dag dat het weer mag

Al een jaar zien we koningin Máxima niet meer in een galajurk gecombineerd met blinkende juwelen. Voor een liefhebber als ik is dat een groot gemis. Mijn hart maakt dan ook een sprongetje als ik in het Fries Museum langs de creaties van de koninginnen loop, die tegenover een glitterjurk van Liesbeth List en een geborduurd jasje van Mies Bouwman staan. In de categorie ‘de dag dat het weer mag’: beste lezers, gaat dat zien.

Lees ook
Vanavond op Net5: ‘Interview getraumatiseerde Meghan grootste crisis voor monarchie sinds Diana’

 

Sam Hoevenaar