Leuk zo’n dik pak sneeuw, maar dat geldt niet voor iedereen. Kirsten Veldhoen (36) is slechtziend. Ze legt uit dat sneeuw bij haar juist voor angst kan zorgen.
Kirsten is vrijwilliger voor de communicatieafdeling van de Oogvereniging, voor mensen met een oogaandoening.
Kirsten is geboren met een erfelijke oogaandoening aan haar netvlies en glasvocht, waardoor ze bijna niets kan zien. Om in percentages te spreken: met haar linkeroog ziet ze 3 tot 5 procent, met haar rechteroog 1 tot 2 procent. “Mijn rechteroog was al zo toen ik werd geboren, met mijn linkeroog zag ik nog 20 procent. Op mijn veertiende kon ik af en toe nog een uitvergroot papier lezen zonder een vergrootglas, maar dat is geleidelijk achteruitgegaan.”
Ze omschrijft slechtziend zijn vooral als heel onpraktisch. “Je blijft er tegenaan lopen, letterlijk. Bij elke stap die je zet, is het aanwezig. Daar heb je gewoon je ogen bij nodig. Met een beperking zul je áltijd extra moeite moeten doen, voor alles. Van het krijgen van een baan tot het smeren van een boterham.”
“Maar mijn motto is: lukt iets niet, dan moeten we gewoon iets anders verzinnen. Dat is op de meeste dingen van het leven gelukkig toepasbaar.”
Kirsten samen met hond Pim in de sneeuw.
Door het koude weer komt er voor slechtzienden en blinden een nieuwe uitdaging bij: de geleidelijnen zijn ondergesneeuwd. “Zelf heb ik Pim – mijn zevenjarige geleidehond – dus ik ben er gelukkig niet héél afhankelijk van. Maar open plekken vermijd ik nu het liefst, zoals een groot plein. Voor sommige honden is het lastig om te bepalen waar ze moet lopen, wanneer ze zich op een open plek bevinden. Pim gebruikt de geleidelijnen daar als gids. ”
Daarnaast hebben slechtzienden last van de weerkaatsing van het zonlicht op de witte sneeuw. “Het felle licht zorgt voor een overprikkeling van de ogen en kan zelfs pijnlijk aanvoelen. Het veroorzaakt bijvoorbeeld hoofdpijn. Daar heb ik wel last van.”
Kirsten komt met dit weer dan ook liever niet buiten. “Op het uitlaatrondje na, ben ik deze week nergens geweest. Het is toch angst. Angst om even niet meer te weten waar ik ben, angst om te vallen. De hond ziet ook niet waar het wel of niet glad is, dus gevaar zit in een klein hoekje. Bovendien vinden honden sneeuw vooral heel erg leuk: Pim stapt enthousiast door. Ik moet de riem echt strak houden, om hem wat af te remmen.”
Lees ook
Oogvereniging vraagt om extra begrip voor blinden en slechtzienden bij afstandhouden
Of het nu om een klein laagje of een dik pak sneeuw gaat, het zorgt er hoe dan ook voor dat Kirsten zich slecht kan oriënteren. “Normaal kan ik een stoeprand, oversteekplaats of bijvoorbeeld rotonde nog een beetje van elkaar onderscheiden. Maar nu lijken de straatjes met huizen verdacht veel op elkaar. De sneeuwhopen zijn wel erg vervelend. Daar struikel je zo overheen.”
“Het is maar goed dat ik door de hond nog naar buiten moet. Dan word ik even uit die angst getrokken. Vorige week vrijdag – toen er nog niks lag – heb ik de weekboodschappen gedaan. Hopelijk is de sneeuw aanstaande zaterdag verdwenen. En zo niet, dan moet ik maar samen met mijn moeder. Niet dat dat officieel mag nu, met corona. Sneeuw zorgt echt voor een beperking op mijn beperking.”
Ken je iemand die slechtziend of blind is en wil je helpen? Dan moet je volgens Kirsten rekening houden met een aantal punten. “Zie je niks, dan is je evenwicht niet goed. Door een slechtziende een arm aan te bieden, kun je diegene dan ook uit zijn of haar evenwicht trekken. Vraag dus altijd van tevoren of iemand hulp nodig heeft.”
Lees ook
Slechtziende vrouw: ‘Ik weet dat jullie willen helpen, maar pak me niet zomaar vast’
Een stoepje sneeuwvrij vegen, zodat de geleidelijnen weer te ‘voelen’ zijn, is ook niet altijd een goed idee. “Het moet wel goed gebeuren. Blijft de stoep vochtig, dan verandert het met de vrieskou al snel in een ijsbaan. Vraag liever of je iemand kunt helpen met het halen van boodschappen of bied aan om een kopje koffie te komen drinken. Ik heb een hond die mij helpt, maar voor mensen met enkel een stok is de sneeuw echt heel vervelend. Ze kunnen de lijnen niet voelen, hun oriëntatie is compleet verdwenen. Ik kan mij voorstellen dat die mensen nu helemaal niet naar buiten gaan.”
En wordt het weer mooi weer? Ook dan kun je helpen! “Houd geleidelijnen altijd vrij van obstakels. Dus zet je terras of reclamebord niet op deze speciale stoeptegels neer. Geleidelijnen worden af en toe nog naast een muur of struik geplaatst. Dat is erg onhandig: als slechtziende loop je er zo tegenaan. Ligt jouw tuin naast een geleidelijn? Snoeien die bosjes!”
Lees ook
Slechtziende vrouw kan echo van haar baby tóch ‘zien’ dankzij 3-D print’
