Suzan van der Schenk overleed in juni 2016 aan de gevolgen van kanker. In de laatste weken van haar leven werd zij gevolgd door fotograaf Nynke Thien, die een intiem portret van haar maakte.
Wij spraken Nynke (50, foto hieronder links) over deze bijzondere productie.
De twee vrouwen ontmoetten elkaar door een onderzoek dat Nynke, ook gezondheidswetenschapper, uitvoerde in een hospice. “We wilden weten: kun je anders sterven dan met je neus omhoog? Waarom ligt iedereen, eenmaal opgebaard, in dezelfde houding? Waarom niet in onze favoriete slaaphouding, bijvoorbeeld?”. Suzan, de overbuurvrouw van een medewerker in het hospice, had zich datzelfde afgevraagd. Omdat zij niet op haar rug wilde liggen, ontwierp zij – in de wetenschap dat zij niet veel later zou overlijden – een eigen kist waarin ze zijwaarts kon liggen.
Toen Nynke Suzan contacteerde met de vraag of ze haar mocht volgen, reageerde zij in eerste instantie niet enthousiast. “‘Ik ben niet zo gecharmeerd van fotografen’, antwoordde ze. Maar ik mocht mijn visitekaartje geven. Toen belde ze me terug. ‘Ik zou het een eer vinden als jij me gaat volgen.'” Zo geschiedde. In die laatste weken was Nynke bij talloze persoonlijke momenten, waaronder Suzans laatste verjaardag. Ze werd 57.
“Het is bijzonder hoe dichtbij ik mocht komen”, vertelt Nynke. “Zo kon ik bijvoorbeeld vastleggen hoe haar dierbaren bij haar waren, hoe haar kleinkinderen om haar heen dartelden. Ik was erbij toen ze het gewaad waarin ze zou worden opgebaard proef-paste. In drie weken tijd gingen we van elkaar niet kennen naar een intieme relatie.”
Hoe Nynke zich voelde als ze, na een dag bij Suzan, terug ging naar haar eigen gezin, gezond en wel thuis? “Ik kan op zich snel omschakelen, en fotograferen is mijn beroep, maar dit kwam wel binnen. Als ik thuiskwam bij mijn gezin, voelde ik me verrijkt.” Nynke wil voor haar werk focussen op het leven én de dood: “Ik zeg altijd: ik wil niet alleen de dichte kist fotograferen, ik wil graag weten wie er in die kist ligt. Ik wil het einde van een leven laten zien, de dood en het afscheid.”
Suzan vond dat zelf ook. “Zij zei: ‘We hebben de dood hard, koud, zwaar en donker gemaakt. Ik wil hem graag licht, aaibaar, zacht en wit maken.'” In die paar weken, heeft Suzan Nynke geïnspireerd: “Dat ze zo bewust met haar eigen afscheid bezig was, dat vind ik krachtig. Leerzaam ook. In haar laatste weken was ze nog gedreven genoeg om haar eigen kist te ontwerpen. Bovendien heeft Suzan er op alle mogelijke manieren voor gezorgd dat haar nabestaanden goed verder konden leven. Als ik dat later ook zo zou kunnen, zou ik dat heel mooi vinden.”
Lees ook
Emma staat op cover LINDA.: ‘Ze lijkt normaal, maar kanker speelt nog een grote rol’
Nynke zag Suzan het laatst één dag voor haar overlijden. “Dat was een heftige periode”, herinnert ze zich. “Ik zag haar naar haar einde toegaan. Maar ook in die slotfase zat nog veel schoonheid. De liefde van haar familie om haar heen, bijvoorbeeld. Ik zag dan zoveel zachtheid en warmte ontstaan voor de camera. En tot het echt niet meer kon, kwam Suzan nog aan tafel om mee te eten. Ze heeft echt doorgeleefd tot het laatste moment.”
Suzan overleed op 24 juni 2016. Zij is, in haar eigen ontworpen kist, begraven op natuurbegraafplaats Heidepol.
LINDA.176 KANKER ligt vanaf nu in de winkel. Geen zin (of tijd) om naar de winkel te gaan? Bestel ‘m hier online.
