Begin jaren negentig was ze er opeens: Jomanda. Wekelijks trokken duizenden aanhangers naar Tiel voor haar paranormale krachten. Haar opkomst en ondergang zijn nu vastgelegd in de Discovery+-documentaire ‘Jomanda: Lady of the Light’.
Voormalig vriendin Tineke de Nooij gaat met hulp van een privédetective naar het medium op zoek in Canada.
Jomanda, echte naam Johanna Damman, hield jarenlang ‘healings’ in een evenementenhal in Tiel. Altijd gekleed in een blauwe jurk gebruikte ze haar paranormale krachten om tienduizenden mensen te genezen. Dat deed ze samen met bovennatuurlijke ‘witte wezens’ die ‘operaties uitvoerden’bij bezoekers van haar shows.
Zo vertelt aanhanger Pippa Pinuppins: “Mijn knie bleef dik na een skiongeluk. Tijdens een Jomanda-show mocht ik bij haar op de behandeltafel. Het voelde alsof ik boven de tafel zweefde. Dan kwam ze kijken en zei ze ‘ze zijn met je bezig’. Dat kon ze zien. En daarna slonk het gezwel ook echt.” Jannie van de Velde maakte iets soortgelijks mee. “Ik had knobbels in mijn borst, vertelde mijn huisarts. Toen ben ik naar Jomanda gegaan voor hulp. Bij haar show werd heel mijn borst warm. Dat was heel bijzonder. Dat was een behandeling van de lichtwezens die daar waren. De doktoren geloofden het niet, maar de knobbels waren wel weg.”
Heel Nederland was in de ban van de ‘engel in de blauwe jurk’. Maar met alle faam groeide ook het kritiek op Jomanda. Zo werd ze beschuldigd van geldklopperij en kreeg ze de schuld van het overlijden van actrice Sylvia Millecam, die voor haar borstkanker hulp zocht bij Jomanda. De genezeres had haar verteld dat ze geen kanker had, maar dat het aan haar siliconen lag. Dit werd uiteindelijk de ondergang van het medium. Ze vertrok naar Canada, waar ze zich al jaren schuil houdt.
Voormalig vriendin en tv-presentatrice Tineke de Nooij zoekt haar voor de documentaire op. Zij heeft nooit getwijfeld aan de gaven van Jomanda. Om haar te vinden schakelt ze de hulp in van particulier rechercheur John Warrink. Maar als ze haar eenmaal gevonden heeft, is ze niet direct welkom. In een telefoongesprek lucht De Nooij haar hart. “Verdorie Jo. Ik heb drie documentaires met je gemaakt en je stuurt me weg. Je hebt bij me gelogeerd in Afrika. Ik laat me toch niet door je wegsturen.”
Uiteindelijk weet De Nooij het toch voor elkaar te krijgen om Jomanda te ontmoeten in Canada. De voormalige vriendinnen hebben er meerdere gesprekken. De uitkomst daarvan komt pas in latere afleveringen van de documentaire aan bod. In het eerste deel zijn vooral critici van aan het woord. Zoals Revu-journalist Bert Voskuil. “Ze is een gewetenloze oplichtster. Haar boekhouder vertelde mij dat ze meer dan tien miljoen gulden binnenhaalde. Daarvan is maar 2,5 procent naar goede doelen gegaan. De rest stak ze in eigen zak.”
Cameraman Hans de Ruiter, die in de jaren negentig een documentaire over Jomanda filmde, kan ook nog steeds niet bevatten dat ze zoveel mensen zo ver kreeg om haar te geloven. “Als ik mijn eigen beelden terugkijk, schrik ik. Jomanda zei nooit ‘je moet dit of dat doen’, de mensen die daar in trance raakten, deden alles zelf. Maar ze greep ook nooit in, zelfs niet als het in mijn ogen veel te ver ging. Ze beschouwde zich als de reïncarnatie van de Heilige Maagd Maria, die naar de aarde was teruggekeerd om goed te doen.”
Het eerste deel van de documentaire ‘Jomanda, lady of the light’ is nu zien op Discovery +.
Astrologie is helemaal terug, maar is het 'zweverig' en 'imbeciel' of juist serieus en zinvol?
