Gevangen genomen

Ruff-O’Herne werd tijdens de Tweede Wereldoorlog samen met haar Nederlandse ouders door de Japanse bezetters gevangen genomen op Java. Ze was negentien jaar toen ze aan het werk werd gezet in een bordeel om seksslavin te worden. Na de oorlog kregen de buitenlandse vrouwen die door het Japanse leger misbruikt waren de naam ‘troostmeisjes’. De vrouwen moesten deze militairen ‘troost’ bieden, in praktijk betekende dat dat ze seksslavin werden.

Vijftig jaar zwijgen

Decennia lang hield Ruff-O’Herne voor zich wat er tijdens de oorlog met haar was gebeurd. Ook haar familie vertelde ze niets over haar lot als seksslavin. Toen ze begin jaren negentig slachtoffers van verkrachting uit de Korea-oorlog op televisie hun verhaal zag doen, raakte ze geïnspireerd om ook zelf met haar ervaringen naar buiten te komen. Ze schreef het autobiografische boek Vijftig jaar zwijgen, dat werd gepubliceerd in zes verschillende talen.

Lees ook
‘Troostmeisje’ Jan Ruff-O’Herne (96) overleden

Vuist maken tegen verkrachting

Na haar getuigenis reisde ze de wereld over om aandacht te vragen voor slachtoffers van verkrachting in oorlogstijd. Ze sprak onder meer in Japan, Nederland, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Ruff-O’Herne werkte samen met organisaties als het Rode Kruis en Amnesty International. Ze ontving meerdere internationale prijzen en werd in 2001 onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, voor haar aanhoudende inzet voor seksueel misbruikte vrouwen in Nederlands-Indië.

Schending van mensenrechten

Ruff-O’Herne was, zelfs na vijftig jaar, een van de eerste troostmeisjes die publiekelijk vertelde over wat haar was aangedaan. Schaamte speelde hierin een grote rol. “Er is veel gesproken over de ellende die vrouwen en meisjes meemaakten in de Jappenkampen”, zei Ruff-O’Herne, “maar nauwelijks over een van de schandaligste schendingen van mensenrechten: het lot van de troostmeisjes.” In totaal werden zo’n tweehonderdduizend meisjes uit landen als Korea, China, en Vietnam gedwongen om troostmeisjes te worden. Sommigen van hen waren niet ouder dan elf jaar oud.

Lees ook
Japan biedt excuses aan voor ’troostmeisjes’

Nachtmerries

Toen ze na de oorlog werd bevrijd, trouwde ze in 1946 met de Britse militair Tom Ruff. Tegen hem vertelde ze wel wat er tijdens de oorlog met haar was gebeurd, schrijft ze in haar boek. Ze woonden eerst in Groot-Brittannië, maar verhuisden in 1960 naar Australië waar ze twee dochters kregen. Nog tientallen jaren lang had ze last van haar traumatische ervaringen en kampte ze met nachtmerries.

Excuses van Japan

Japan maakte in de jaren negentig excuses voor het misbruik van vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog in de zogenoemde Kono-verklaring, maar later zetten hoge Japanse politici vraagtekens bij dat excuus. De Japanse regering zei moreel verantwoordelijk te zijn, maar niet wettelijk. Ruff-O’Herne weigerde het excuus vanuit Japan en wilde dat de Japanse overheid met een oprecht excuus zou komen. Tot de dag van vandaag is deze zaak onderwerp van debat in Japan.