Lucy Salani

Regisseur Daniele Coluccini werkte bijna twee jaar aan de documentaire, samen met Matteo Botrugno. “Ze vertelde honderduit over de jaren dat ze als prostituee werkte”, vertellen de twee. “Over de geslachtsoperatie in Londen, over haar periode in Dachau, maar zodra het over die priester ging viel ze stil.”

Lucy Salani vertelt halverwege de film één keer, heel kort, wat haar overkwam in het biechthokje van de lokale kerk. Het is de enige keer dat ze er op camera iets over zei. “De impact is nu, 90 jaar later, nog steeds enorm.”

‘Dat was het moment dat ik het geloof in God verloor’, schrijft Lucy in een mail. Vanwege haar hoge leeftijd is Lucy behoorlijk doof en is telefonisch interviewen lastig.

Prostitutie

Lucy woont al ruim veertig jaar in een buitenwijk van Bologna. Een van oorsprong linkse stad, maar niet zonder de benepen katholieke Italiaanse mentaliteit. ‘We waren alleen, mijn vriendinnen en ik, de enige manier om wat geld te verdienen was de prostitutie. De hypocrisie was groot, intolerante mannen die zondags voor in de kerk zaten, kwamen na de mis bij mij.’

C’è un soffio di vita soltanto schetst het dagelijkse leven van een schijnbaar normale hoogbejaarde vrouw. De film schuifelt in hetzelfde tempo voort als Lucy Salani zelf, bijzonder zijn vooral de scènes met haar buurvrouw en Said, een Marokkaanse man voor wie Lucy als een moeder is. De alledaagsheid van de relaties is ontroerend. ‘Ze zien iemand die echt is, eerlijk en oprecht, nooit hypocriet’, schrijft Lucy. ‘Ik respecteer hen en hun sociale en culturele diversiteit en zij doen hetzelfde bij mij.’

Salani werd in 1924 geboren in Fossano, niet ver van Turijn, en ondanks haar geslachtsverandering heeft ze haar voornaam Luciano nooit officieel aangepast. ‘Die hebben mijn ouders mij gegeven, daar ben ik trots op’, zegt ze in de film. Toch noemen de meeste mensen haar Lucy.

Onder het fascisme wordt ze, toen nog man, opgeroepen voor militaire dienst. Ze wil niet, maar haar uitgesproken homoseksualiteit is voor de ambtenaar van dienst geen probleem; Luciano moet het leger van Mussolini in. Na de wapenstilstand van 1943 blijft Lucy in Bologna, ze denkt onder de militaire dienst uit te komen, maar wordt ingelijfd in het bezettingsleger van de nazi’s.

De transseksuele Luciano zit ineens in het Duitse leger, ze deserteert en wordt niet veel later opgepakt. Deserteurs krijgen in nazi-Duitsland de doodstraf, maar Lucy kan ook kiezen voor dwangarbeid. Ze zit twee jaar in het concentratiekamp Dachau. “Ze zat daar dus niet vanwege homoseksualiteit”, vertellen de regisseurs. “Dat dachten wij in eerste instantie wel.”

Dachau komt geregeld terug in de documentaire, het concentratiekamp is op de achtergrond altijd aanwezig. Bij het halen van de dagelijkse boodschappen, in de nachtmerries en in de gesprekken met haar vrienden. ‘Het is altijd moeilijk erover te praten’, schrijft ze, ondanks het relatieve gemak waarmee ze in de film over haar ervaringen vertelt. ‘Als ik aan de verschrikkingen denk, dan voel ik me slecht. Aan de andere kant doet het mij goed, omdat ik de narigheid van me af kan praten.’

Crematorium in Dachau

In de film vertelt Lucy over het werk dat ze moest doen in Dachau, over de lijken die ze in het crematorium moest gooien en over die ene keer dat één van de personen nog bleek te leven. ‘Hij keek me aan, maar kon niet meer praten. Ik riep naar een medegevangene dat deze leefde. Gooi maar in de oven, hij is toch al dood, was het antwoord.’ Lucy kijkt naar haar handen. ‘Deze handen hebben dat gedaan’, zegt ze met verstikte stem.

‘In Dachau heb ik gezien tot welke verschrikkingen de mens in staat is’, schrijft ze. ‘Het was zo zwaar dat ik dacht dat het beter was hier te sterven dan nog één dag langer te leven in het kamp. Ik heb het volgehouden, ook al was ik van binnen al dood. Eenmaal weer buiten heb ik tegen me zelf gezegd dat ik het leven ten volste zou leven, tot het bittere einde.’

Journalist Paolo Berizzi wordt al 3 jaar zwaar beveiligd vanwege neofascisten: 'We hebben ze onderschat'Lees ook