Lees ook
Klaas wil dat zijn kleinkinderen worden teruggehaald uit het kalifaat: ‘Ze hebben niemand iets misdaan’

Rollen omgedraaid
“Zo’n honderd Nederlandse kinderen, die met hun ouders mee naar Syrië zijn gereisd óf daar zijn geboren, worden vastgehouden in kampen”, vertelt Ramadan, hoofd van het Europese Radicalisation Awareness Network. “De huidige machthebbers, zoals Koerden, hebben de rollen weer teruggedraaid: de IS-strijders hadden de afgelopen jaren namelijk de macht overgenomen in hún gebied, nu is dat weer andersom.” Volgens de AIVD was het voor de val van de zogenaamde kalifaat al zwaar voor de kinderen: ‘Jongens krijgen jihad-les en meisjes worden vaak op zeer jonge leeftijd uitgehuwelijkt’.

Voet bij stuk
Toch kiest de Nederlandse regering ervoor om de kinderen niet terug te halen. Die vindt dat Nederlanders in het kalifaat zelf naar een Nederlandse ambassade moeten zien te komen. Dan pas zal de Nederlandse regering hen verder helpen. “Maar ik trek mijn handen niet van ze af”, vertelt VVD-kamerlid Arno Rutte. “Ik vind dat alle kinderen met de Nederlandse nationaliteit ter plekke humanitaire bijstand moeten krijgen, maar we moeten ze niet actief naar Nederland gaan halen.”

Hulp op afstand
“De Nederlandse veiligheidsdiensten hebben namelijk een rapport uitgebracht waaruit blijkt dat er slecht kan worden overzien wat de veiligheidsrisico’s zijn bij terugkerende IS-kinderen”, vertelt Rutte. “En daarbij: áls de kinderen terugkomen, komen de ouders ook. Dat zijn juist de mensen die bewust zijn afgereisd naar het kalifaat om zich aan te sluiten bij IS”.

Nederlandse veiligheid
Kinderen zijn volledig afhankelijk van hun ouders. Wie het lukt om te ontkomen aan de bezetters en zich aanmeldt bij een Nederlandse ambassade, kan rekenen op een toekomst in Nederland. “We zijn voorbereid en bezig met re-integratieprogramma’s”, vertelt Rutte. Minderjarigen die de ambassade niet kunnen bereiken, zullen moeten overleven in Syrië, omdat de VVD graag de veiligheid van Nederlandse kinderen en burgers ín Nederland wil waarborgen. Rutte: “Dat betekent dat we zelf geen actie gaan ondernemen om de kinderen naar Nederland te halen.”

Geen veiligheidsrisico bij peuters
Deradicalisering-expert Ramadan kan begrijpen dat mensen hun bedenkingen hebben bij Syriëgangers als buren of als klasgenoot van je kind. “Dat begrijp ik als vader heel goed, maar we moeten wel onderscheid maken tussen peuters en tieners, want het beeld dat alle kinderen in een trainingskamp met een kalasjnikov op hun rug rondliepen, is onjuist. 80 procent van de kinderen is namelijk jonger dan vier jaar. Deze kalifaatkinderen zijn geïndoctrineerd en hebben re-integratie nodig, maar je kunt niét stellen dat kinderen onder de vier een veiligheidsrisico zijn. Dat is helemaal niet aan de orde.”

Morele plicht
“We zijn moreel verplicht om te zorgen voor onze kinderen. Oók die in het kalifaat, zeker de jongsten”, gaat hij verder. “Hoe eerder we beginnen met de resocialisatie en het re-integreren, hoe makkelijker ze toetreden in de maatschappij. Als ze over een paar jaar toch weten te ontkomen en naar Nederland reizen, dan zijn ze nóg meer anti-westers en wordt re-integreren nóg moeilijker.”