Pubers in lockdown

Orthopedagoog-generalist Juliette van Vuuren-Winters en kinder- en jeugdpsycholoog Femke Trommar zien een flinke toename van het aantal pubers met problemen in hun praktijk Chinski. “Het is drukker dan ooit. We willen de kinderen echt helpen dus we mobiliseren alle collega’s om toch zoveel mogelijk van hen te blijven zien”, vertelt Vuuren-Winters.

De problemen waar ze mee te maken krijgen? “We zien dat pubers door de lockdown de structuur van de normale dag missen. Alles moet nu vanuit intrinsieke motivatie komen. Ook merken we dat pubers meer somberheidsklachten hebben en eenzamer zijn, doordat ze sociale contacten missen.”

Coronamaatregelen

“Wij maken ons echt zorgen om deze kinderen”, gaat Vuuren-Winters verder. “Normaal was school voor de pubers een vanzelfsprekendheid en die valt nu ook weg. Ze hebben een soort gevoel van moedeloosheid. De reserves zijn een beetje op.”

Dat ziet ook klinisch psycholoog Sander de Vries. Bij behandelcentrum UvA minds komen veel pubers met klachten. “De coronacrisis heeft natuurlijk impact op ons allemaal, maar op het leven van pubers is dit echt aanzienlijk”, zegt De Vries. Hij ziet in zijn praktijk vooral jongeren die al problemen hadden, maar door corona extra in de knel raken.

School

“Een deel van de pubers komt in een soort gemoedstoestand waarbij ze denken: het doet er allemaal niet toe. Waar doe ik het voor? Dat is een springplank voor gedrag wat ze anders niet zouden vertonen. Bijvoorbeeld over hun grenzen gaan met drugsgebruik bij gebrek aan andere bronnen van spanning en vermaak. Of hun schoolwerk er helemaal bij laten zitten”, legt De Vries uit.

“Het zijn factoren die bij elkaar komen in de coronacrisis. Dat gevoel dat het er allemaal niet toe doet, dat pubers geen nieuwe dingen leren én dat ze hun normale dagstructuur missen. Dat maakt ze kwetsbaar voor emotionele ontregeling. Dat kan angst of depressie zijn, of juist prikkelbaar en opstandig gedrag.”

Lees ook
In coronatijd vliegen de pubers van deze moeders uit de bocht: ‘Ik kan een zestienjarige niet opsluiten’

Sociale contacten

Ook kindertherapeut Meta Herman de Groot ziet dat door alweer een lockdown ‘de rek eruit is’ bij veel pubers. “Als ik gesprekken heb met pubers komen ze best wel down binnen, maar ik geef ze een peptalk om te zien wat er nog wél kan”, vertelt de therapeut.

Een van de grootste pijnpunten is volgens haar het beperkte sociale contact. “Ze zijn neerslachtiger en vereenzamen, omdat ze niet met elkaar kunnen afspreken. Voor pubers is de vriendenkring heel belangrijk. Ze hebben die vriendschappen nodig om hun zelfvertrouwen te laten groeien. Nu raken ze juist in zichzelf gekeerd en onzeker.”

Conflicten

“Wat je ook merkt is dat in veel gevallen sporten niet kan zoals pubers gewend zijn. En laat sporten juist een medicijn zijn tegen die neerslachtigheid en eenzaamheid”, zegt Herman de Groot. Ook ziet ze dat er meer ruzie en gedoe is thuis. “In deze levensfase maken ze zich los van hun ouders, nu worden ze daarop teruggeworpen. Dat levert strijd op.”

Volgens De Vries lopen de conflicten tussen pubers en ouders hoger op, omdat ze 24/7 op elkaars lip zitten. “Als je pittige pubers in huis hebt, is het fijn als die interactie verdund kan worden: dat ze even op de sportclub of bij vrienden zijn. Nu zit je veel samen, soms op een klein oppervlakte, en lopen conflicten sneller op.”

Lees ook
Pubers en een pandemie, niet de állerbeste combi: 6 x tips om wél tot ze door te dringen

Ouders

Wees gerust: je bent lang niet de enige met een puber in huis die zich ineens flink anders is gaan gedragen. De twee experts van de Chinski-praktijk willen hun respect voor alle ouders uitspreken. “Het is niet niets om nu een puber in huis te hebben. Er is zoveel strijd en dan moet je er ook nog thuis bij lesgeven”, zegt kinder- en jeugdpsycholoog Femke Trommar.

Daarom willen ze ouders oproepen er vooral over te praten: “Wees niet sociaal wenselijk door te zeggen dat alles goed gaat als dat niet zo is. Zoek hulp, praat erover. Je staat niet alleen, heel veel mensen ervaren dit. Daar krijgen we veel signalen van”, aldus Vuuren-Winters.

Lees ook
Hoe houd je je pubers thuis nu de rek eruit is? Deze opvoedkundige geeft tips

Perspectief

Hoe je er dan toch mee om kunt gaan? De experts geven unaniem dezelfde tip: beweging. “Ook al is er niks te doen, zorg dat je toch buiten komt”, zegt De Vries. Andere tips? “Houd een dagstructuur aan, eet in ieder geval alle maaltijden samen. En zorg dat pubers weer een uitdaging hebben: ga samen Japanse woordjes leren of houd een bak-wedstrijd. Misschien vinden pubers het niks, maar zorg dat er iéts gebeurt.”

“Ga basale dingen samen doen, zoals koken en boodschappen. Laat als ouders aan je kinderen zien dat je veerkrachtig kunt zijn”, vult Herman de Groot aan. Als laatste is een beetje perspectief vanuit het kabinet over het verloop van crisis voor ons allemaal – maar zeker voor pubers – meer dan welkom, zo zeggen de experts.