Marian Koek (60, links op de foto) redt drie jaar geleden het leven van haar grote liefde Bernadette (71). Haar nieren falen, dus doneert ze er één van haar. “Dat ze dat eigenlijk niet wilde? Daar luisterde ik mooi niet naar.”
“Natuurlijk wilde ik haar leven redden.”
“Toen ik haar leerde kennen was Bernadette kerngezond. Springlevend zelfs. Wat een fantastische vrouw, dacht ik direct toen ik haar voor het eerst zag. Haar uitstraling, haar energie… Ik kon niet anders dan op haar afstappen.
Bernadette is twaalf jaar ouder dan ik, maar over ons leeftijdsverschil of gezondheid maakte ik me niet druk. Sterker nog: ik zag het als reden het leven extra te vieren. We wilden onze dromen niet eindeloos uitstellen of wachten tot mijn pensioen. Maar genieten: hier en nu.”
Dat doen Marian en Bernadette de eerste tien jaar ten volste. Ze maken mooie reizen en plukken de dag. Uit niets blijkt dat Bernadette een sluipmoordenaar in haar leven heeft, zoals Marian de verminderde nierfunctie van haar vrouw noemt.
“Het begon met een hoge bloeddruk, in het begin niet te ernstig. Ze kreeg pillen; slecht voor de nieren, goed voor de bloeddruk. We kwamen in een vicieuze cirkel terecht. Werd de bloeddruk hoger, gingen de nierwaarden slechter en vice versa. We vermoeden dat de bloeddrukmedicatie in combinatie met beginnende diabetes killing voor haar nieren zijn geweest.”
“In tien jaar tijd veranderde mijn levenslustige Bernadette in een vrouw zonder puf. Een wereld van verschil en tegelijkertijd ging het zo geleidelijk dat het ook niet opviel. We wilden ons er ook niet aan overgeven, gingen gewoon nog op reis naar Peru.” Alleen wandelen naar Machu Picchu? Dat ging niet meer.
“We wilden er ook gewoon niet aan, staken soms onze kop in het zand, maar uiteindelijk was een niertransplantatie onvermijdelijk. De waarden waren zó slecht. Dan sta ik de mijne af, riep ik meteen. Maar daar wilde Bernadette niets van weten. Ze droeg allemaal argumenten aan waarom ik het niet moest doen. Ze kon zeggen wat ze wilde: haar redenen waren aan dovemansoren gericht. Ik moest en zou mijn vrouw redden, daar twijfelde ik niet aan.”
Toch duurt het nog drie jaar. Marian komt op de reservebank terecht. Verkeerde bloedgroep, orgaantechnisch zijn ze niet helemaal een match made in heaven. Maar een andere match? Die vinden ze ook niet. Bernadette verslechtert en moet drie dagen per week aan de dialyse.
Marian: “Dat was hartverscheurend: zat ze daar een halve dag aan het apparaat, was ze de volgende dag doodziek. Krabbelde ze net een beetje op, moest ze de volgende dag weer naar het ziekenhuis. We leefden niet meer, maar overleefden.”
“Toch hebben we ons nooit uit het veld laten slaan. We zijn boeddhist en door onze boeddhistische beoefening gaven we negatieve gedachten simpelweg de ruimte niet. We wilden ook helemaal niet nadenken over ‘wat als’. We klampten ons vast aan ieder beetje hoop dat er was. Zo ook die van de behandeling in het Erasmus MC. Daar hadden ze een machine waarmee Bernadettes antistoffen zo laag mogelijk gemaakt werden, zodat ze mijn nier kon ontvangen zonder direct af te stoten.”
Die eerste dagen waren cruciaal: zou het lukken? “Ik wist dat het goed zat toen Bernadettes nier op de operatietafel al werkte. Vroeger ergerde ze zich aan actieve nieren. ‘Moet je nou alweer?’, zuchtte ze als ik weer een plasstop maakte. Drie jaar na de niertransplantatie is zij degene die moet rennen, haha.”
Het leven lacht Marian en Bernadette dus weer wat toe. “Al zijn we wel voorzichtiger geworden. Bernadette blijft een nierpatiënt. We weten niet hoe lang mijn nier het gaat doen of hoe het leven loopt, maar de dankbaarheid overheerst.”
Marians missie is om meer aandacht voor orgaandonatie te vragen. “Daar denken veel mensen te makkelijk over. Of te egoïstisch. Zo zeiden sommigen dat ze nooit hun nier aan hun partner zouden afstaan. Want: je wederhelft zou je maar verlaten… Daar kan ik met mijn hoofd niet bij. Red je dan geen mensenleven omdat je relatie mogelijk ooit stukloopt? Ik heb inderdaad niet de garantie dat Bernadette voor altijd bij me blijft, maar wel dat ze nu een tweede kans op leven heeft. En die keuze zou ik iedere dag opnieuw maken.”
Lees ook
Door corona minder orgaantransplantaties uitgevoerd in 2020
