AstraZeneca

Laten we beginnen met een korte samenvatting over de huidige situatie van het AstraZeneca-vaccin. Er zijn meerdere meldingen van patiënten die na vaccinatie te maken kregen met een bloedprop: een ernstige bijwerking. De European Medicines Agency (EMA) spreekt van 22 gevallen binnen Europa. Daarop besloot Denemarken om het vaccineren met AstraZeneca op pauze te zetten.

Landen als IJsland, Noorwegen maar ook Thailand volgden. “Er ontstaat nu verwarring omdat sommige landen stoppen en andere landen, zoals Nederland, door blijven prikken”, stelt Sturkenboom.

Lees ook
Meer landen stoppen met AstraZeneca-vaccin, ‘hoeft niet’ zegt EMA

Causaal verband

De werking van het AstraZeneca-vaccin en de mogelijke bijwerkingen worden momenteel onder de loep genomen. “Maar het is niet zo dat het vaccin van de markt is of niet meer gegeven mag worden”, zegt Sturkenboom. “Zo ver zijn we nog lang niet. Alles wijst er namelijk nu op dat de EMA geen causaal verband ziet tussen de bloedstolsels en het vaccin.”

“Het is belangrijk te benoemen dat als iets ná een vaccinatie gebeurt, het niet meteen betekent dat het ook dóór het vaccin gebeurt.”

Trombose

Dat na 22 van de 3 miljoen vaccins trombose optreedt, is volgens de epidemioloog geen reden tot zorg. “Dat is niet meer dan wat je normaliter zou kunnen verwachten. Bloedstolsels ontstaan dagelijks, met verschillende redenen. Dus dat is geruststellend.” Maar die 22 gerapporteerde gevallen worden nu nauwkeurig bekeken.

“Omdat het een nieuw signaal is, kunnen deze meldingen niet zomaar van tafel worden geschoven. Belangrijk is dat het heel serieus wordt genomen en dat uitgebreid wordt onderzocht wat de oorzaak is.” In de tussentijd is het aan elk land om zelf te kiezen wat ze gaan doen: opschorten of doorgaan.

Lees ook
Oostenrijk onderzoekt partij vaccins AstraZeneca na overlijden vrouw

Vaccins

Ook in de trial van het AstraZeneca-vaccin was er sprake van bloedstolsels, zegt Sturkenboom. “Maar er waren méér trombosegevallen binnen de placebo-groep. Daarmee is de oorzaak van de bloedprop niet aan het vaccin te wijten.” Bloedstolsels komen ook vaker voor bij coronapatiënten.

Op dit moment onderzoeken experts alle mogelijke oorzaken. “Een alternatieve verklaring van die 22 meldingen zou dus ook kunnen zijn dat deze mensen covid-19 al onder de leden hadden, of dat het door een andere aandoening komt. Daarnaast zoeken ze ook uit of het aan een bepaalde batch van het vaccin kan liggen.”

Nederland

Ondanks dat sommige landen de vaccinatie met AstraZeneca een halt toeroepen, prikt Nederland stug door. Sturkenboom snapt de beslissing dat we in Nederland door blijven prikken. “Het vaccinatiebeleid is altijd gebaseerd op de balans tussen werkzaamheid en schadelijkheid. De werkzaamheid van het AstraZeneca-vaccin voert nu nog altijd de boventoon, zoals het Europees Agentschap heeft laten weten.”

De balans is daarmee positief, ook op basis van de cijfers uit Engeland, waar elf miljoen mensen zijn gevaccineerd en geen verhoogd risico van bloedstolsels is gezien. Daarom ziet Sturkenboom geen reden tot opschorten. Daarbij lopen we in Nederland al achter met vaccineren en kunnen we het ons niet veroorloven om te pauzeren.

“Maar het is wel heel belangrijk dat het vaccin en de oorzaak van de bloedstolsels goed worden onderzocht. Daarbij is het een geruststelling dat elk signaal heel serieus wordt genomen en dat het Europees agentschap er kritisch naar kijkt.”

Lees ook
Hugo de Jonge over AstraZeneca-vaccin: ‘Nederland gaat gewoon door met prikken’