Met contactadvertenties van vóór 1940, neemt eigenaar van het account en Quest-redacteur Mark Traa ons mee terug in de tijd.

Liefde van toen

Dagelijks plaatst Traa een gevonden liefdesadvertentie op zijn Instagram-pagina Liefde van toen. Hij schrijft er een paar sobere hashtags bij en noteert het jaartal in de omschrijving. De rest spreekt voor zich.

Het was 2016 toen hij per toeval vanuit zijn ooghoek voor het eerst een contactadvertentie zag. “Voor mijn werk schrijf ik veel over geschiedenis en maak ik gebruik van een website genaamd Delpher”, vertelt de journalist. De site is onderdeel van de Koninklijke Bibliotheek en stelt miljoenen oude krantenpagina’s ter beschikking. “Het is prachtig en verslavend. De site maakt het mogelijk te citeren uit oude kranten en dat doe ik graag. Op een gegeven moment zag ik een liefdesoproep staan aan de rand van een pagina. Ik was daardoor meteen gegrepen. Je krijgt een soort inkijkje in het liefdesleven van iemand van vroeger. Onze voorouders.”

Daarnaast hebben de berichten vaak iets mysterieus. “Het stimuleert tot verdere fantasieën over wat eraan vooraf is gegaan en hoe het is afgelopen. Dat vind ik aantrekkelijk. Het is een venster op iemands liefdesleven en waarschijnlijk op een heel spannend moment. Er worden afspraakjes gemaakt, mensen spreken elkaar wanhopig toe, smachtende mannen, smachtende vrouwen. En dat allemaal op een paar vierkante centimeter.”

De tekst gaat verder onder de foto.

https://www.instagram.com/p/CFkM4JiFQN8/

De berichten

Halverwege de 19e eeuw was de krant in opkomst in Nederland. Vanaf toen kwamen er steeds meer bladen, die ook dikker werden en meer lezers kregen. “Daardoor had je meer kans om iemand te vinden. Je had natuurlijk geen moderne communicatiemiddelen, zoals telefoons. En vóór de kranten was je als je een partner zocht aangewezen op je directe omgeving, waar je vrijwel nooit buiten kwam. Daarnaast moest je iemand zoeken die jouw godsdienst en sociale klasse deelde. De keuze was dus heel beperkt.”

Met de opkomst van kranten werd het reservoir van potentiële partners flink uitgebreid. Iemand vinden die voldeed aan de eisen, werd een stuk gemakkelijker. “Je kon een huwelijksadvertentie plaatsen en dan was het afwachten tot je waarschijnlijk mooie handgeschreven brieven terugkreeg.”

De tekst gaat verder onder de foto.

https://www.instagram.com/p/CFqxDBNlAH2/

Stiekem

Tegenwoordig gebeurt een heleboel stiekem, maar destijds was daar ook al sprake van. Geliefden die elkaar in het geheim ontmoeten zijn van alle tijden. “Maar in die tijd was het ook zo dat als, jij in het dorp woonde en jezelf een paar keer liet zien met een jongen of meisje waar je verliefd op was, al snel aangenomen werd dat dat ook jouw huwelijkspartner zou worden”, vertelt Traa.

“De verkeringstijd die wij kennen, waarin je elkaar maandenlang aftast, was vroeger veel minder. Het was om die reden handig om elkaar eerst een paar keer in het geheim te zien, voordat iedereen jou kon zien met diegene. Pas als het menens was, kon je daarmee naar buiten treden. En dan kwam het vaak al snel tot een huwelijk.”

De tekst gaat verder onder de foto.

https://www.instagram.com/p/CEqvOAGl_6R/

Pijnlijk direct

Wie denkt dat de kranten vol stonden met puur romantische of wanhopige liefdesberichten, heeft het mis. Er waren ook veel harde berichten te lezen, waarin relaties tot een eind kwamen. Dat bewijst één van de favoriete berichten van Traa. “Het bericht: ‘Marie, ik zie van je af!’, vind ik prachtig in zijn eenvoud, ondanks dat het pijnlijk direct is. Er is een vreselijk drama aan de hand, want Marie wordt gedumpt in de krant. Dat is vergelijkbaar of misschien nog wel erger dan dat iemand je dumpt via een appje.”

De tekst gaat verder onder de foto.

https://www.instagram.com/p/B251sJXFFxC/

20.000 volgers

Langzaam druppelen de likes en reacties binnen als Traa zijn dagelijkse post online zet. Het zijn er niet verschrikkelijk veel, maar toch telt Liefde van toen maar liefst 19.000 volgers op zijn account. Het zal niet lang duren voor hij de 20.000 aantikt. “Dat vind ik echt te gek”, aldus de journalist.

“Ik had het niet verwacht, want het blijven gewoon krantenadvertenties. Er gebeuren spannendere dingen op Instagram. Maar misschien is dat ook wel de kracht, dat je tussen al die avocado’s en vakantiefoto’s af en toe even een momentje hebt dat je kan zien hoe dingen vroeger gingen. Daarnaast hoor ik van mijn volgers, dat wat voor contactadvertentie ik ook plaats, je er altijd wel een glimlach aan overhoudt.”

De tekst gaat verder onder de foto.

https://www.instagram.com/p/CAMn7F0lVx5/

Taalgebruik

Dagelijks speuren in oude kranten en gevonden contactadvertenties plaatsen op Instagram. Op een gegeven moment word je dat wel zat, zou je denken. Maar voor Traa geldt dat niet. “Ik word iedere dag nog verrast. Het zoeken is leuk, maar ook jezelf verplaatsen in de tijd en het taalgebruik van toen is interessant. Er duikt altijd wel iets nieuws op dat de fantasie weer prikkelt.”

https://www.instagram.com/p/CF35SFJlOF8/

Lees ook
20 x ontroerende contactadvertenties uit vervlogen tijden