Te lang laten sluimeren

Op 8 maart 2018 komt Leonie (30) thuis te zitten met een “behoorlijke depressie”. “Ik had die veel te lang laten oplopen. Ik denk dat ik de fase van een burn-out al gepasseerd was – ik ging negen maanden lang doodongelukkig naar mijn werk. Ik sliep slecht, huilde onderweg en zegde afspraken af omdat ik simpelweg niet naar binnen durfde te lopen. Dan hing ik een smoesje op. Dat ik met pech langs de weg stond bijvoorbeeld.”

Falen

Als Leonie naar de huisarts gaat met de gedachte dat ze een burn-out heeft, krijgt ze te horen dat ze zich per direct ziek moet melden. “Toen moest ik dus naar mijn bazen toe. Dat was vreselijk. Voor mij voelde het als het toppunt van falen dat ik thuis moest gaan zitten. Ze reageerden gelukkig heel begripvol, en ik zag dat het andere collega’s ook raakte. Het maakte zelfs verhalen los: anderen werden opener over hun persoonlijke leven toen ik hen het nieuws vertelde.”

‘Huh, jij?’

“Veel mensen schrikken ook: ‘Hoe hebben we het niet kunnen zien?’ vragen ze dan. Ik heb jong geleerd om te doen alsof. Mijn moeder kreeg ALS toen ik jong was. Ik dacht: als ik maar doe alsof het met mij goed gaat, ‘ontzorg’ ik mijn ouders. Die neiging heb ik nog steeds en ik ben er ontzettend goed in geworden.” Dat inzicht krijgt Leonie pas als ze eenmaal thuis zit. “Mensen reageerden op mijn depressie met: ‘Huh, jij? Dat kan niet.’ Het contrast met wat ik voelde en hoe ik op anderen overkwam, was enorm.”

Mentaal versus fysiek

En dat is eigenlijk precies waarom #IkBenOpen zo nodig is. Depressie kun je niet altijd zien, en dat geldt ook voor andere psychische condities. “Je kunt ook iets heel spannend vinden, terwijl anderen dat niet aan je merken. Als we niet zo lekker in ons vel zitten, zeggen we dat vaak niet. Maar met een griepje doen we dat wel. ‘Ik moet af en toe mijn neus snuiten, hoor.’ Ik denk als we dat ook zouden doen met mentale dingen, we op preventief gebied heel veel bereiken.”

Keerpunt

Als Leonie thuiszit, is ze enkele weken suïcidaal. “Ik had nóóit verwacht dat ik die gedachtes zou kunnen hebben. Maar ik kón gewoon niet meer. Ik was zo moe dat ik alleen uit het leven stappen nog als oplossing zag.” Daarmee komt ook de ommekeer: “Ik dacht: óf ik maak de keuze ermee te stoppen óf ik ga er nog eens voor. Maar dan zorg ik ervoor dat ik gelukkig word. Dat ik aan de slag ga met mijn eigen geluk, in plaats van dat van anderen.”

Zo werkt #IkBenOpen

Leonie begint blogs te schrijven en wordt zo benaderd door YMCA, de initiator van #iamwhole – een grote Britse campagne die focust op mentale gezondheid. Of ze dat concept naar Nederland kan halen. Zo is ze nu de projectleider én het gezicht van #IkBenOpen. De bedoeling is dat mensen, ook degenen zonder depressieve gedachten of andere mentale problemen, een cirkel op hun hand tekenen en die online posten. “Zo maken we het bespreekbaar. Op het platform ikbenopen.nu kunnen mensen met psychische problemen meteen in contact komen met verschillende hulpinstanties.”

Confronterende therapie

Met Leonie gaat het inmiddels beter dankzij drie dagen per week intensieve therapie. “Die is heel confronterend: de oplossing ligt altijd bij mezelf, dus ik moet veel aan mijzelf sleutelen. Ik kan nog niet werken: #IkBenOpen doe ik vrijwillig ernaast. Maar daar krijg ik eindelijk weer motivatie en levenslust van. En ik weet nu dat ik nou eenmaal iemand ben met psychische klachten en dat ik me daar niet voor hoef te schamen.”

Lees ook
Gucci-model protesteert op catwalk: ‘Mentale gezondheid is geen mode’

Wachtlijsten

#IkBenOpen moet er niet alleen voor zorgen dat mensen eerder – “liefst preventief” – hulp krijgen, maar ook dat de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg uiteindelijk minder lang worden. “Als mensen vastlopen en geen contact opnemen met instanties, gaan wij dat voor ze doen. Via chatlijnen kunnen ze zich bij ons melden, maar mailen kan ook. Dat de wachtlijsten korter worden, is essentieel voor diegenen met hun rug tegen de muur. Ik kan het weten. Ik stónd met mijn rug tegen die muur.”