Huisarts Jojanneke Kant heeft gemiddeld vijftig patiëntencontacten per dag en neemt 200 tot 250 besluiten per week. Dat is hard werken. Zeker gezien de hoeveelheid zorgvragen én het tekort aan personeel.
En dat probleem is volgens haar groter dan de meeste mensen denken.
“Er zijn al duizenden mensen die geen huisarts meer hebben, en de wachttijden voor de medisch specialisten in het ziekenhuis en de GGZ lopen op”, vertelt Jojanneke. “In sommige huisartsenpraktijken duurt het ook lang voordat je een reguliere afspraak kunt maken door het personeelstekort. En je ziet steeds meer ‘presentatie stops’ op een spoedeisende hulp (SEH). Hierbij sluit de SEH tijdelijk voor nieuwe patiënten omdat ze vol zijn. Meestal is dat een paar uur, soms wat langer.”
Waarschijnlijk wordt dat probleem de komende jaren alleen maar groter. “Dat is erg zorgelijk, en het is een van de redenen waarom ik mijn Instagram-account en podcast @devragendokter ben begonnen; om mensen zelfredzamer te maken en laagdrempelig informatie te geven over gezondheid en ziekte.” Op Instagram omschrijft ze dat mensen ook vaak verhalen over hun huisarts delen met de strekking ‘de huisarts is een sukkel’. Daarbij gaat het vaak over misdiagnoses. “Ik weet niet of het meer is dan vroeger. Het is alleen wel zichtbaarder.”
Tekst gaat verder onder de post.
Dit bericht op Instagram bekijken
Dit wil je weten over het slikken van magnesium: 'Het is bijna nooit nodig'
Jojanneke legt uit: “Neem bijvoorbeeld Zorgkaart Nederland. Mijn collega huisarts Bernard Leenstra noemde deze website nog niet zolang geleden terecht ‘het juicekanaal van de gezondheidszorg’. Iedereen kan daar anoniem een recensie achterlaten over een arts. Niemand controleert of het werkelijk een patiënt is geweest. Het kan net zo goed een boze ex of buurman zijn die slechte dingen over je neerzet. Je kunt gewoon een verhaal typen en dan kan de hele wereld het lezen. En als arts heb je geen enkele mogelijkheid om een weerwoord te geven of dingen te nuanceren.”
“Ook in de andere media lees je regelmatig wat over een arts die iets niet goed heeft gedaan, naar het oordeel van de patiënt. Maar zelden wordt dan ook de arts gesproken om de andere kant van het verhaal te vertellen. Een verhaal heeft altijd twee kanten.”
Jojanneke ziet al vijftien jaar elke dag zo’n vijftig patiënten en ze heeft door de jaren heen al talloze belangrijke beslissingen moeten maken. “Het is onmogelijk om alles goed te doen. Als je daarbij optelt dat het steeds drukker is en dat de werkdruk flink is toegenomen de afgelopen jaren, dan is het realistisch dat er een keer een besluit tussen zit dat achteraf bezien niet het juiste was.”
En als een huisarts een fout maakt, is de impact vaak veel groter dan wanneer een kapper, caissière of leerkracht er een begaat. “Een fout kan grote gevolgen hebben. Maar wat mensen vaak vergeten als er een vinger wordt gewezen naar een arts, is dat die arts ook een mens van vlees en bloed is. Ik vind het zelf een van de zwaarste dingen van mijn vak: weten dat je een keer wat fout zult doen. Ik ken geen enkele dokter die in de ochtend opstaat met de gedachte: laat ik vandaag eens beslissingen nemen waarbij ik schade ga veroorzaken bij mijn patiënten. Wel ken ik heel veel verhalen van collega’s die door de angst om iets te missen of een klacht het werk niet meer kunnen volhouden en stoppen met het vak.”
Artsen bundelen krachten op TikTok: 'We geven betrouwbare medische informatie'
Ook zelf heeft ze weleens een diagnose gemist. “Dat was verschrikkelijk. Ik heb daar maandenlang last van gehad; slecht slapen, buikpijn, maar vooral een extreme angst om weer iets niet goed te doen. Ik vond het heel lastig om daarna mijn werk weer op te pakken en ik kon lastig beslissingen nemen. Gelukkig dooft dat langzaamaan wel wat uit. Maar op de achtergrond blijft dat gevoel aan het einde van elke dag wel aanwezig: wat als ik vandaag niet de goede keus heb gemaakt?”
Als het niet goed is gegaan, is het belangrijk om daar open en eerlijk over te praten. “Het is helemaal niet kwalijk om iemand aan te spreken op een onjuiste diagnose. Sterker nog, ik zou ook graag terug horen als ik iets doe wat achteraf anders had gemoeten of gekund. Als die feedback er niet is, kun je ook niet leren van je fouten. Maar ik hoor het dan wel graag persoonlijk, en niet via de media of een slechte recensie op Zorgkaart.”
Haar boodschap? “Praat met je zorgverlener als je niet tevreden bent over de zorg die je krijgt. Op die manier kun je je behoeften duidelijk maken en kan de arts leren van dingen die anders zouden moeten. Daarnaast is het belangrijk dat iedereen zich realiseert dat de beschikbaarheid van de zorg minder gaat worden. Als patiënt kun je hier ook je verantwoordelijkheid in nemen, door eerst op thuisarts.nl of moetiknaardedokter.nl te kijken voordat je bij nieuwe klachten de huisarts belt. Misschien kun je het zelf al oplossen. Ook zou ik iedereen adviseren een EHBO-cursus te doen, zodat je weet wat je kunt doen bij kleine ongevallen. Hoe minder mensen “onnodig” de zorg belasten, des te beter de bereikbaarheid blijft voor de mensen die echt zorg nodig hebben.”
'Shit, doe ik dit wel goed? Is deze rottige boodschap niet te hard, te ongericht voor deze man?'
