Prioriteit

Wijnans’ hoofdtaak is het beoordelen van studies die gedaan worden bij mensen. Zij houdt, samen met een klein leger aan Europese collega’s, in de gaten of de vaccins voldoen aan de eisen rondom bescherming en veiligheid. Bij het coronavaccin wordt ze eerder in dat proces betrokken dan normaal. “Toen bekend werd dat we op een pandemie afstevenden, zijn we veel vroeger dan normaal, gaan schakelen met mogelijke ontwikkelaars. We konden daardoor vanaf het begin helpen bij het opzetten van de onderzoeken, zodat alle verwachtingen en eisen continu helder waren. Dat komt de snelheid ten goede.”

Hierbij scheelt het dat de onderzoekers niet bij nul hoefden te beginnen: er lag al kennis en ervaring rondom andere coronavirussen. Sommige studies zijn samengetrokken en nemen nu grotere stappen, zodat de vaccins sneller in fase 3, de laatste fase van onderzoek bij mensen, terechtkomen. Daar wordt duidelijk in welke mate het beschermt, wat eventuele bijwerkingen zijn en of het veilig is. “Dat is het voordeel: de hele wereld kijkt mee. Dat geeft druk, maar ook veel mogelijkheden. Er wordt enorme prioriteit aan deze onderzoeken gegeven. Zo kunnen de studies veel efficiënter te werk gaan.”

Werkdruk

Je kunt je voorstellen dat Wijnans geen rustig jaar achter de rug heeft. Al sinds februari staan de antennes aan en worden meerdere vaccin-trajecten actief gemonitord. “Sinds maart hebben we drie tot vier keer per week overleg met medicijnautoriteiten en bedrijven over alle ontwikkelingen, zowel binnen en buiten Europa. Dat is hectisch.” In de zomer was het even iets rustiger, maar sinds september gaat het hele proces weer volle vaart vooruit.

Wijnans: “Een vakantie zou geen kwaad kunnen, zeg maar. Ik houd het prima vol hoor, we hebben een superteam om ons heen verzameld. Iedereen houdt elkaar goed in de gaten en dat is enorm belangrijk. Niemand staat er alleen voor. Er staat altijd iemand klaar om je op te vangen als je bijvoorbeeld even naar je kinderen wilt.”

Lees ook
Brits coronavaccin lijkt goed werkzaam bij jongeren én ouderen

Duidelijkheid

Momenteel is er bij veel mensen veel onduidelijkheid en twijfel over de coronavaccins. Kan dat wel, zo snel met een écht veilig vaccin op de proppen komen? Daarom doet Wijnans donderdagavond mee aan ‘Het Grootste Coronaspreekuur’, een livestream waarin het CBG duidelijkheid wil verschaffen over potentiële coronavaccins. Ze zit daar niet alleen; onder anderen Diederik Gommers en Jaap van Dissel zullen verdere uitleg geven en vragen beantwoorden van het publiek.

Wijnans: “Ik snap de vragen die mensen hebben, er is nog veel niet duidelijk. Ook voor ons als beoordelaars zijn er nog heel veel vraagtekens. Wij wachten nog op de data, zodat we een goede inschatting kunnen maken.”

Toch benadrukt ze dat die twijfel, en in sommige gevallen zelfs wantrouwen, niet nodig is. “Wat heel belangrijk is om te weten, is dat we géén concessies doen qua veiligheid. Onze eisen voor onderzoeken zijn hetzelfde als altijd, de manier waarop wij ze beoordelen ook. Als straks een fabrikant groen licht geeft en zegt dat een vaccin klaar is voor gebruik, keren we die studies binnenstebuiten. We gaan alle cijfers en mogelijke bijwerkingen langs, we pluizen alles echt volledig uit. Pas daarna gaat het ter goedkeuring naar de Europese Commissie. Die geeft het uiteindelijke startschot.”

Wanneer

Op welke termijn dit gaat gebeuren, is nog onduidelijk. Britse onderzoekers beweren dat het vaccin van AstraZeneca al rond de kerst beschikbaar kan zijn, maar daar kan Wijnans nog niets over bevestigen. “Het scheelt dat Engeland qua regelgeving gewoon nog aan de Europese standaarden moet voldoen tot eind december. Voor AstraZeneca en Pfizer zijn al ‘rolling reviews’ gestart, wat betekent dat we afgeronde gedeeltes van de studie nu al kunnen beoordelen. Dat zorgt ervoor dat we straks heel snel kunnen schakelen, als alles goed zit. Maar wanneer dat is? Ook wij wachten vol spanning.”

Eén ding is zeker: zodra een vaccin over de brug komt, doen Wijnans en haar collega’s er alles aan om zoveel mogelijk duidelijkheid over te creëren. “Het Europees Medicijnagenschap EMA, waar wij als CBG in zitten, zal de informatie delen waar onze keuzes op gebaseerd zijn. We willen daar open over zijn, zodat mensen een eigen afweging kunnen maken op basis van feiten, in plaats van geruchten. Daar werken we nu heel hard voor.”

Lees ook
Sonny organiseerde een illegaal feest in coronatijd: ‘Ik schaam me wel een beetje’