Op de website van de Rijksoverheid staat het zwart op wit: ‘U krijgt na elke prik een bevestiging van de inenting. Hierop staan gegevens als het soort vaccin dat u heeft gekregen. Ook als u twee prikken krijgt, ontvangt u na elke prik een bevestiging op papier.’ Maar na een rondje redactie blijkt al snel: op verschillende locaties wordt dit papiertje vóór het zetten van de prik overhandigd. En dus niet erna.

Vaccinatieregistratie

Bij de Jaarbeurs in Utrecht worden hosts en beveiligers geïnstrueerd om op ‘weglopende mensen’ te letten. Nieneke Gomarus, persvoorlichter GGD Utrecht beaamt dat. “We hebben eerder al signalen ontvangen dat er in sommige app-groepen wordt gesproken over deze truc, waarna wij direct het toezicht hebben verscherpt.”

Volgens haar moet je het prikmoment zien als een rijdende trein. “Alle administratieve handelingen (ID-check, gezondheidsverklaring, afspraakbevestiging, etc.), worden vooraf doorgelopen. Is alles in orde, dan loop je door naar de volgende balie, voor de volgende check. De host selecteert een ‘prikhokje’, en ziet erop toe dat iedereen op zijn plaats blijft in de wachtrij.” Trein vroegtijdig verlaten? Dan noteert de host je gegevens en worden alle vaccinatieregistratiegegevens gewist.

Vóór de prik

Maar hosts zijn ook mensen, en mensen maken fouten. Toch? Even niet opletten, en er loopt iemand aan je voorbij. Mirthe (achternaam bekend, red.) krijgt donderdag haar eerste vaccinatie, Pfizer, in Heerde. Ook zij krijgt het vaccinatiebewijs voor het prikmoment in handen. “Ik dacht nog, wat gek. Waarom krijg ik dit papiertje niet achteraf? Ik zou nu in principe gewoon weg kunnen lopen.”

Dit is niet de enige locatie waar deze volgorde wordt gehanteerd, op de redactie zijn meerdere voorbeelden bekend. Waaronder de grote priklocatie op Schiphol.

“Het proces is zo ingericht, dat het in principe niet mogelijk is om de vaccinatielocatie met een bewijs te verlaten, zonder geprikt te zijn. In dit geval is er waarschijnlijk sprake van een samenloop van omstandigheden, waardoor het toch gebeurd is. Wanneer iemand normaal gesproken besluit toch geen prik te willen, of probeert door te lopen, wordt het bewijs verscheurd en de registratie geannuleerd”, aldus Harm Groustra, persvoorlichter van GGD Kennemerland, waar Schiphol onder valt.

Snelheid

Annerijn Vink, persvoorlichter van zorgminister Hugo de Jonge, benoemt dat het ministerie samen met GGD een afweging heeft moet maken. “Hoe zeker wil je zijn dat er niks misgaat, tegenover: hoe snel wil je prikken? De afgelopen maanden – met volle ziekenhuizen – vond iedereen het belangrijk dat er zoveel mogelijk geprikt werd.”

“Dan ga je met de Franse slag, kort door de bocht soms, maar wil je nog steeds dat het netjes verloopt. Dat iedereen op volgorde aan de beurt komt, bijvoorbeeld. Theoretisch gezien zou het kunnen dat er dan iemand tussendoor glipt. Op ieder hoekje een stempelautomaat of uitgebreid identificeren, kan. Maar dat gaat altijd ten koste van de snelheid.”

Geen prik

Snelheid tegenover nauwkeurigheid, dus. Kost het extra mankracht, wanneer het vaccinatiebewijs achteraf wordt toegereikt? Ook GGD Noord – en Oost Nederland impliceert dat je het bewijs pas ná het prikmoment ontvangt: ‘Als je een vaccinatie tegen corona hebt gehad, krijg je hiervan een bevestiging op papier mee.’

Waarom gebeurt het op sommige locaties dan toch achteraf, waarmee de mogelijkheid tot weglopen zonder vaccinatie, wordt vergroot?

Groustra: “Het proces is zo ingericht, om zo efficiënt mogelijk, zoveel mogelijk mensen per dag te prikken. Daarom is er voor deze methode gekozen. Op onze locatie zijn inmiddels bijna 150.000 prikken gezet, en is zo’n incident nog niet eerder gemeld.”

Slecht plan

Groustra noemt het idee tot weglopen zonder geprikt te zijn, een heel slecht plan. “Je hebt er niets aan, om op deze manier een vaccinatiebewijs te halen. Je bent niet beschermd tegen het coronavirus, en anderen niet tegen een besmetting.”

“Het is aan iedereen zelf om een weloverwogen keuze te maken om je wel of niet te laten vaccineren. Wil je zonder vaccinatiebewijs reizen, dan kan dat ook met een negatieve testuitslag. Gratis. Gelukkig zien de meeste mensen dat we het virus samen moeten bestrijden, en alleen op die manier verder komen.”

Lees ook
Nederlanders mogen zonder test of vaccinatiebewijs naar Duitsland