Waarschijnlijk werd je vanochtend niet wakker met het gevoel ‘oef, wat ben ik oud’. Maar wat als we je vertellen dat comedyserie ‘Friends’ vandaag 25 jaar geleden voor het eerst op tv kwam?
En ja, dat betekent dat de reeks ook alweer vijftien jaar gestopt is.
Friends had bijna Insomnia Cafe of Six of One geheten toen het op de buis kwam in 1994. Uiteindelijk kozen de schrijvers, Marta Kauffman en David Crane, voor Friends Like Us – en dat werd weer Friends. Die ‘friends‘ waren zes twintigers uit New York, gespeeld door Jennifer Aniston, Matt LeBlanc, Courteney Cox, David Schwimmer, Lisa Kudrow en Matthew Perry. De serie maakte hen – destijds allemaal nog onbekende acteurs – wereldberoemd.
Het Insomnia Cafe waarin de zes vrienden zich een groot deel van de serie bevinden, dat kreeg trouwens toch maar de naam Central Perk. De serie begint als Rachel (Jennifer Aniston) haar bruiloft ontvlucht en in New York haar middelbare school-vriendin Monica (Courteney Cox) tegen het lijf loopt. Ze sluit zich aan bij haar vriendengroep en neemt een baantje als serveerster in hun favoriete koffietent: Central Perk dus.
De acteurs kregen voor het eerste seizoen ieder 22.500 dollar per aflevering; in het negende en tiende seizoen was dat opgelopen tot een miljoen per uitzending. Dat zal, naast het onmiskenbare succes van de serie, ook te maken hebben gehad met hun sterke onderhandelingspositie. Nadat hun loon voor het tweede seizoen per persoon varieerde, besloten de acteurs gemeenschappelijke onderhandelingen in te gaan. Daardoor verdienden zij vanaf dat moment opnieuw allemaal hetzelfde. Omdat Jennifer Aniston en David Schwimmer (Ross) meer verdienden dan hun collega’s, moesten zij wat salaris inleveren. In de laatste twee seizoenen waren de vrouwelijke acteurs de best verdienende televisie-actrices ooit.
Die gemeenschappelijke salarisonderhandelingen zeggen veel over de band tussen de zes acteurs. Ook buiten de Friends-set werden zij vrienden. Aan het begin van elke opnamedag deden ze een groepsknuffel om elkaar succes te wensen. Gastacteur Tom Selleck, die van 1995 tot 2000 Monica’s (ex-)vriend Richard speelde, voelde zich daardoor naar verluidt buitengesloten. Ook nadat de serie in 2004 stopte, bleven de zes bevriend. Jennifer Aniston is bijvoorbeeld de peettante van Courteney Cox’ dochter Coco.
https://www.instagram.com/p/BywZW8WDHTz/
Tom Selleck in Friends:
Rewatching friends and I'm up till the phase of Richard aka Tom Selleck. I've said this and I'm gonna say it again. He handsome 👀 pic.twitter.com/1nAD25MVuB
— Georgia☀️👑 (@bibliophilicGia) September 14, 2019
Toch was niet alles koek en ei achter de schermen. Zo kampte acteur Matthew Perry (Chandler) met een alcohol- en drugsverslaving. In 2016 verklaarde hij op BBC Radio dat hij zich om die reden van seizoen drie tot zes vrijwel niets kan herinneren.
Even terug naar het begin. David Schwimmer werd als eerste gecast. De bedenkers van de serie hadden eerder met hem gewerkt, en hadden al in hun hoofd dat hij Ross zou spelen toen ze het script schreven. De schrijvers hadden Courteney Cox (Monica) in eerste instantie in gedachten voor de rol van Rachel. Nadat zij auditie deed en meedeelde Monica te willen spelen, gingen zij daarmee akkoord. En Joey was in eerste instantie helemaal niet zo dommig; dat was een stukje improvisatie van Matt LeBlanc tijdens zijn auditie. Viel duidelijk in de smaak bij de makers.
Aanvankelijk kreeg Friends niet bepaald lovende recensies. Veel critici zagen de reeks als een minder grappige versie van het ongekend populaire Seinfeld. De kritiek werd echter met het seizoen minder, en de kijkcijfers van de serie – die vanaf het begin al niet mis waren – liepen enkel op. Het kapsel van Jennifer Aniston in de serie – dat door het televisiekijkende publiek tot ‘The Rachel‘ werd gedoopt – werd door vele vrouwen overgenomen.
#3WordFashionAdvice The Rachel Haircut pic.twitter.com/XiIITFGjoe
— FriendsShow (@FriendsShow) June 25, 2015
Friends hield na de slotaflevering in 2004 niet helemáál op. Joey kreeg namelijk een spin-offreeks: Joey. In die comedyserie trok hij naar Los Angeles om zijn acteercarrière naar een hoger niveau te tillen. De kijkcijfers gingen echter met elke aflevering een niveau naar beneden. Na twee seizoenen werd de stekker eruit getrokken. Producer Kevin S. Bright, die zijn naam aan zowel Friends als Joey verbond, gaf de karakterontwikkeling van het hoofdpersonage de schuld: “Joey werd iemand die geen baan kon houden, geen meisje mee uit kon vragen. Hij werd een triest, kniezig personage.” Bright zou dat herhaaldelijk aan de kaak hebben gesteld, maar geen gehoor hebben gekregen.
Dat Joey geen impact maakte in de televisiewereld, heeft nooit afgedaan aan de populariteit van Friends. Die geldt ook nu nog; dat de serie in 2015 volledig op Netflix werd gezet en daarmee ook weer een jongere doelgroep bereikte, heeft daar ongetwijfeld aan bijgedragen. Toch klinkt anno 2019 ook kritiek op de serie: Friends “kan eigenlijk niet meer”, zo klonk het afgelopen week nog in Yung DWDD. Mediawetenschapper Dan Hassler-Forest in die uitzending: “Eigenlijk kan het niet meer, een wereldbeeld waarin alles draait om zes witte hetero’s die nergens last van hebben en nooit hun huur niet kunnen betalen.”
Lees ook
25-jarig jubileum ‘Friends’ komt óók naar Nederlandse bioscopen
Als je met name de vroege afleveringen bekijkt, zijn grappen ten koste van homo-, transseksuele of vollere mensen bovendien niet van de lucht. Of Friends anno 2019 nog zo werkt als het ooit deed, daar kan dus over getwist worden. Maar het staat buiten kijf dat de serie nog razend populair is. Het 25-jarig bestaan wordt op meerdere plekken in de wereld gevierd met speciale evenementen. En op de befaamde rode bank van Central Perk, die in werkelijkheid in een studio in Hollywood staat en ook bezocht wordt tijdens de Warner Bros-studiotour, barsten naar het schijnt regelmatig toeristen in tranen uit. Als dat vijftien jaar na het einde van een show nog gebeurt, dan weet je dat die indruk heeft gemaakt.
