Puntje van onze stoel

Free Solo is een film over bergbeklimmen. Hadden wij verwacht ooit een film rond dat onderwerp aan te prijzen? Niet direct. Het is een interessante, fascinerende en uitdagende sport – die bovendien een bijzonder mooi uitzicht oplevert – én we zijn fan van de klassieker Cliffhanger met Sylvester Stallone, maar het is ook een thema dat niet direct in ons opkomt als we denken aan een film die ons raakt, ontroert en ons van begin tot eind op het puntje van onze stoel laat zitten. Nu weten we: dat is onze eigen bekrompenheid. Free Solo doet dat namelijk allemaal wel.

Niet aan de lijn

In de documentaire, gemaakt door National Geographic, volgen we klimmer Alex Honnold (33). Hij is een zogenoemde free soloist, oftewel een bergbeklimmer die zonder touw tegen een rotswand opklautert. En op dat muurtje van tien meter bij de lokale klimmuur zou Alex neerkijken: hij beklom namelijk El Capitan, een negenhonderd meter hoge en nagenoeg verticale rotswand in het Amerikaanse Yosemite National Park.

https://twitter.com/oostonline/status/1083495664301080581

El Capitan

Free Solo laat die klim zien, maar ook de voorbereidingen en de zorgen van Alex en zijn omgeving. Alex is voor weinig bang, maar dood wil-ie liever niet. Maar klimmen, dat moet. Al jaren droomt hij van het bestijgen van ‘El Cap’ en al jaren denkt-ie: “Die berg is doodeng.” Maar: “Ik zal nooit tevreden zijn als ik het niet eens probeer.”

Vriendin

Ongeveer tegelijkertijd met de voorbereidingen krijgt Alex een vriendin; de eerste die lijkt te begrijpen dat klimmen een essentieel iets is voor Alex, en niet iets wat ze kan voorkomen, laat staan verbieden. Alex’ vriendin Sanni slaapt natuurlijk niet bepaald rustig in de wetenschap dat hij vrijwel een kilometer recht omhoog zal klimmen zonder touw of gezelschap, maar ze weet ook dat hij doodongelukkig zou worden als hij níet klimt. Toch vindt ze het, naarmate De Bestijging meer in zicht komt, steeds moeilijk om zich in hem en zijn wens te verplaatsen.

Perfectie, of de dood

Die openheid van de personen in de docu voegt een extra dimensie toe aan de film. Je ziet Sanni worstelen met haar wil om achter Alex’ droom te staan en haar eigen bezorgdheden hieromtrent. Je hoort hoe Alex’ klimcollega’s hun zorgen uiten – immers, niemand heeft El Capitan ooit eerder zonder touw beklommen, en de overlijdensberichten van andere free soloists lijken zich op een gegeven moment op te stapelen. Én je krijgt een kijkje in Alex’ eigen psyche. Hij gaat op zoek naar de reden achter zijn verslaving en redeneert op een gegeven moment: “Je klim móet perfect zijn, want als-ie dat niet is, moet je het met je leven bekopen. En het voelt goed om ergens perfect in te zijn.”

Idioot?

Wat bijzonder is, is dat je tijdens het kijken van Free Solo nergens het idee krijgt dat Alex een waaghals met een idiote hobby is. Hij is bovenal een ontzettend sympathieke jongen, die precies doet wat hij wil, weet wat de risico’s zijn, en die – al vindt hij dat niet altijd even makkelijk – voor lief neemt. Doodgaan wil hij niet, maar zoals hij op een gegeven moment zegt als hij hoort over het overlijden van een ‘collega’: “Wat had je dan verwacht?”

Met zweethandjes in de bioscoop gezeten. #freesolo RT @slashfilm: VOTD: How 'Free Solo' Filmed the Treacherous Rock Climb Without Ropes https://t.co/vXKw9AkLWk pic.twitter.com/G4BuEccO7K

— Jan van de Putte (@JanvdPutte) January 14, 2019

Spontane hoogtevrees

De beelden in Free Solo zijn spectaculair. Geloof ons dat je hoogtevrees spontaan opspeelt wanneer je Alex aan een rotswand ziet bungelen met honderden meters niks onder hem. En geloof ons dat er een rilling door je lijf glijdt als hij dan zijn rechterhand en -voet naar boven uitsteekt om zichzelf te verplaatsen, en hij nog maar nauwelijks contact maakt met de granieten muur recht voor hem.

Lees ook
Films die je állemaal wil zien: 7 x de spectaculairste toptitels voor deze maand

Klimmende cameramannen

Zijn klim is schitterend in beeld gebracht, en wat daarbij niet is weggelaten voor de kijker, zijn de moeilijkheden die de camera’s voor Alex kunnen opleveren. Hij is immers gewend aan solo klimmen: kan hij zich wel concentreren met een cameraman aan een touw rechts van hem en een drone op links? Ook dat proces, en het vele overleg tussen de filmmakers hierover, laat Free Solo zien. Daarmee voelt het als een complete film en een indrukwekkende documentaire, die een extreme hobby op een extreem menselijke wijze in beeld brengt.