De ECB heeft donderdag bekendgemaakt dat de rente weer verder omlaag gaat. Wat betekent dit precies? En wat gaan wij daarvan merken?
We vroegen het aan Carlijn Prins, econoom bij RaboResearch.
Europese Centrale Bank
Laten we beginnen bij het laatste nieuws. De rente voor banken gaat van min 0,4 naar min 0,5. Nog verder omlaag dus. Dit gaat om het geld dat banken bij de Europese Centrale Bank (ECB) neerleggen. Zij moeten hierover dus meer geld gaan betalen. Die negatieve rente is overigens wel al een tijdje aan de gang. Vanaf 2014 moeten banken al betalen om hun geld een nachtje te stallen bij de centrale bank.
Spaargeld en hypotheek
Maar gaat dat ons ook aan? “Dat gaat om andere rentes, zoals de rente op spaargeld en op een hypotheek”, vertelt econoom Carlijn. Die rentes staan ook historisch laag, maar komen nog wel boven de nul procent uit. En dat merk je, aldus Carlijn. Spaargeld op de bank zetten levert bijvoorbeeld nauwelijks nog iets op.
Huis kopen en pensioenen
“En bij het kopen van een huis is het goedkoper om geld te lenen, omdat de rentes op de hypotheek erg laag zijn”, zegt Carlijn. “Daartegenover staat wel dat huizen steeds duurder worden. Je moet dus ook meer lenen om een huis te kopen.” Ook de pensioenen lijden onder de lage rentes.
Het beleid van de ECB heeft dus ook invloed op onze eigen spaarpot. De ECB heeft namelijk impact op wat banken doen met hun eigen rentes, waaronder dus bijvoorbeeld de spaar- en hypotheekrente, vertelt Carlijn. “De beslissing zal de druk op de rentes van de banken niet wegnemen.” Wel heeft het ECB ook een paar maatregelen genomen om de pijn voor banken te verzachten. Wat wij hiervan straks precies gaan merken, is dus nog niet helemaal duidelijk.
Onder het matras
Zou je het gespaarde geld voor de studie van je kinderen dan niet beter gewoon onder je matras kunnen leggen? “Het blijft altijd verstandig om geld achter de hand te hebben, een buffer. Op de bank staat het veiliger. En de rente is nog altijd niet negatief”, benadrukt Carlijn.
Betalen om te sparen
Toch sluiten bankiers niet uit dat zij in toekomst mogelijk geld vragen aan spaarders, zo werd eerder bekend. Hoe mensen reageren als de rente ook negatief wordt bij het sparen, is moeilijk in te schatten. “Het zou wel raar voelen om te moeten betalen voor het geld dat je niet uitgeeft in bijvoorbeeld de kroeg maar juist ‘verstandig’ opzij zet.”
En waarom doet de ECB dit precies? “De ECB wil graag dat prijzen harder stijgen, dus een hogere inflatie. Het idee is namelijk dat de economie goed functioneert als er iets van prijsstijgingen zijn”, vertelt Carlijn. “Neem een mooi paar laarzen, dat honderd euro kost. Als je weet dat die over twee weken in de aanbieding zijn, neem je misschien het risico om ze dan pas te kopen. En stel dat je na die twee weken hoort dat ze straks in de final sale nog eens dertig procent goedkoper zijn? Dan ga je uitgaven uitstellen. Dat is het gevaar als mensen gaan verwachten dat prijzen lager worden. Dan kan de economie stilvallen. Daarom streven veel landen ongeveer twee procent inflatie na.”