De vaccinatiegraad onder Nederlandse kinderen daalt. De groepsimmuniteit neemt af en daardoor neemt het risico op uitbraken van infectieziekten zoals mazelen toe. Gezondheidsorganisaties maken zich grote zorgen.
De vereniging van GGD’en roept op om maatregelen te nemen en adviseert ouders om hun kinderen te beschermen tegen deze ziekten, die te voorkomen zijn.
Het aantal pasgeboren baby’s en jonge kinderen dat ernstig ziek wordt door infectieziekten neemt de laatste tijd toe. Sinds afgelopen november waart een bof-uitbraak rond in gebieden met een lage vaccinatiegraad. In de buurt van Eindhoven is een mazelenuitbraak geconstateerd en onlangs zijn vier baby’s overleden als gevolg van kinkhoest. In 1963 overleden er voor het laatst meer dan vier baby’s aan deze ziekte. Toen waren het er zes. Reden voor ongerustheid noemt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) deze cijfers.
Een toename in het aantal zieke kinderen is onder meer een gevolg van de dalende vaccinatiegraad in Nederland, zegt de GGD. De vaccinatiegraad ligt momenteel gemiddeld onder de 90 procent terwijl die bij ziekten zoals mazelen boven de 95 procent moet liggen wil er groepsimmuniteit ontstaan. Die groepsimmuniteit is nodig om de allerkleinsten – die nog te jong zijn voor een vaccinatieprik – te beschermen.
Ton Coenen, directeur GGD GHOR Nederland: “Wat we landelijk merken is dat er minder kinderen naar de Jeugdgezondheidszorg komen voor hun vaccinaties.” Dat komt doordat de scepsis of het wantrouwen tegenover vaccineren groter is geworden sinds de coronapandemie, ziet ook het RIVM. Uit peilingen blijkt dat sommige jonge ouders sindsdien wat minder positief denken over vaccinaties. Maar dat kan dus tot uitbraken leiden van ‘slapende’ infectieziekten.
Het gevaar van zo’n uitbraak ligt vooral op de loer bij kinderdagverblijven. Vaccineren tegen mazelen kan bijvoorbeeld pas na een jaar. De eerste zes maanden zijn baby’s nog beschermd door de antistoffen van hun moeder, maar is er een risico. Als er dan dus oudere kinderen die niet gevaccineerd zijn rondlopen op hetzelfde kinderdagverblijf is een uitbraak dus een kwestie van tijd.
Voor crèches is vaccineren een gevoelig onderwerp. Dat komt mede doordat er geen duidelijke richtlijn voor is. Kort voor de coronacrisis hield dit ook de Tweede Kamer bezig. Een wetsvoorstel van D66 moest kinderopvangorganisaties de mogelijkheid geven om ongevaccineerde kinderen te weigeren. Het voorstel sneuvelde in de Eerste Kamer. Die vreesde dat ook medewerkers geweerd konden worden die zich niet hadden laten vaccineren tegen corona.
“Wij zien dat onze leden sindsdien wisselend omgaan met het vaccinatiebeleid. Sommigen zetten in het contract dat ouders moeten tekenen dat vaccinatie verplicht is, anderen doen dat niet”, laat een woordvoerder van de brancheorganisatie weten. Maar je kind laten vaccineren om het naar de crèche te kunnen sturen, is dus niet verplicht.
De brancheorganisatie voor de Kinderopvang volgt de discussie over vaccinatie op de voet. “Dit is een maatschappelijk probleem, dat niet op kinderopvangcentra af te wentelen is. Zeker niet bij een gebrek aan een helder juridisch kader. We kunnen in deze kwestie geen beleid opleggen aan alle centra, dat is aan de wetgever”, zegt directeur Emmeline Bijlsma.
De brancheorganisatie begrijpt de angst en zorgen van ouders en “voelt de zorgplicht”. De organisatie verwijst ouders door naar de jeugdgezondheidszorg en experts op dit gebied. “Ouders vinden dit spannend. En er is niet voor niets een rapport over vaccineren gemaakt”, zegt Bijlsma. Daarom is er al geruime tijd overleg met het ministerie van Sociale Zaken over een voorlichtingsbrochure over vaccineren. Wanneer deze komt, is nog niet duidelijk.
Arjen Lubach over niet vaccineren mazelen: 'Je eigen kind ziek maken is tot daar aan toe, maar je brengt ook andere kinderen in gevaar'
